"حمله اعراب به ایران: سرآغازی بر تغییرات عمیق فرهنگی و اجتماعی در تاریخ"

کتاب "صد سال سکوت" به روایت دقیق و تحلیلی از حمله اعراب به ایران و تأثیرات آن بر فرهنگ و جامعه ایرانی می‌پردازد. حمله اعراب به ایران در سال 615 میلادی آغاز شد و در مدت زمان کوتاهی، مناطق وسیعی از سرزمین‌های ایرانی تحت کنترل مسلمانان عرب قرار گرفت.

زرینکوب در این کتاب به طور مفصل به زمینه‌های تاریخی، سیاسی و اجتماعی پیش از حمله اعراب اشاره می‌کند. او توضیح می‌دهد که در آن زمان، ایران تحت سلطه‌ی سلسله ساسانیان بود و به دلیل ضعف‌های داخلی و نزاع‌های داخلی، آمادگی لازم برای مقابله با یک حمله خارجی را نداشت.

بخش‌های ابتدایی حمله به اشاره به نبردهای مهمی مانند "نبرد قادسیه" و "نبرد جلولاء" می‌پردازد که نقطه‌عطفی در تسخیر ایران بود. مواردی همچون کمبود نیروی انسانی، فرسودگی ارتش ساسانی و عدم اتحاد میان قبایل مختلف ایرانی سبب شد که اعراب به راحتی بتوانند بر ایران غلبه کنند.

زرینکوب همچنین به پیامدهای فرهنگی و اجتماعی این حمله می‌پردازد. او بیان می‌کند که چگونه اسلام با خود نوعی از تحولات فرهنگی به ارمغان آورد و در کنار آن، فرهنگ زرتشتی و برخی دیگر از تمدن‌های ایرانی تحت فشار قرار گرفتند.

از دیگر محورهای کتاب، بررسی تأثیرات این حمله بر هویت ایرانی است. زرینکوب با نگاهی عمیق به نوع روایات و آداب و رسوم که در سایه‌ی این تحولات تغییر کرده و یا به فراموشی سپرده شده‌اند، می‌نگرد.

از نظر زرینکوب، این واقعه نه تنها به عنوان یک فتوح نظامی بلکه به عنوان یک تغییر بنیادین در تاریخ ایران محسوب می‌شود که پیامدهای آن تا قرن‌ها بعد ادامه داشته است.