Heal your Mind through Vipassana.

Dhamma Tarai Vipassana Meditation Centre, Birganj, Nepal.
Sharing of Experiences.
Interviews of Teachers and Students.
Digital tour of Dhamma Tarai Vipassana Meditation Centre.
Glimpse of some important scenes.
#acharya #vipassana #meditation #nepal #birganj

What is Vipassana?
Vipassana means "seeing things as they really are." It is an ancient meditation technique from India, rediscovered by Gautama Buddha over 2,500 years ago. He taught it as a way to free the mind from suffering and live a happy, peaceful life.

Vipassana helps remove negative thoughts by observing oneself. It connects the mind and body through awareness of physical sensations. This self-exploration cleanses the mind, leading to inner balance, love, and compassion.

Through Vipassana, we understand how our thoughts, emotions, and actions affect us. It helps us see the cause of our suffering and find a way to overcome it. With practice, we gain self-control, awareness, and inner peace.

The Tradition
Since Buddha’s time, Vipassana has been passed down through generations. In modern times, it was taught by S.N. Goenka, who learned it from his teacher, Sayagyi U Ba Khin, in Myanmar. Goenka started teaching Vipassana in India in 1969, and throughout his life, he taught thousands of people worldwide. He also trained other teachers to continue spreading Vipassana after him.

Vipassana Courses
Vipassana is taught in 10-day residential courses. These courses have a strict discipline and focus on three main steps:

Moral Conduct – Participants follow rules such as no lying, stealing, harming others, or using intoxicants. This helps calm the mind.
Concentration – In the first few days, participants learn to focus on their breath to train the mind to stay still.
Self-Observation – By the fourth day, participants start practicing Vipassana by observing sensations in their body without reacting to them. This helps develop inner peace.
On the last day, they learn a meditation of loving-kindness, where they share their positive energy with all beings.

Vipassana is a mental training, just like physical exercise is for the body. It helps develop a strong and healthy mind.


विपश्यना के हो?
विपश्यना भन्नुको अर्थ हो "चिजहरूलाई तिनीहरू जस्ता छन्, त्यस्तै देख्नु।" यो भारतको एक प्राचीन ध्यान प्रविधि हो, जसलाई गौतम बुद्ध ले २५०० वर्ष पहिले पुनः खोज गरेका थिए। उनले यसलाई दुखबाट मुक्ति पाउने र शान्तिपूर्ण जीवन जिउने विधि को रूपमा सिकाए।

विपश्यना आत्म-अवलोकन (self-observation) मार्फत आत्म-परिवर्तनको मार्ग हो। यसले शरीर र मनको गहिरो अन्तरसम्बन्ध लाई बुझ्न मद्दत गर्छ। यस ध्यान प्रविधिमा शरीरमा भइरहेका सूक्ष्म संवेदनाहरूलाई ध्यानपूर्वक अवलोकन गर्न सिकाइन्छ। यस प्रक्रियाले मनलाई शुद्ध पार्छ र आन्तरिक सन्तुलन, प्रेम, र करुणा को विकास गर्छ।

विपश्यनाले हामीलाई यो बुझ्न मद्दत गर्छ कि हाम्रा विचार, भावना, र क्रियाहरूले हामीलाई कसरी प्रभावित गर्छन्। यसले हामीलाई दुखको वास्तविक कारण बुझ्न र तिनबाट मुक्त हुने उपाय सिक्न सहयोग गर्छ। अभ्यास गर्दै जाँदा, आत्म-संयम, जागरूकता, र मानसिक शान्ति बढ्छ।

विपश्यना परम्परा
बुद्धको समयदेखि नै विपश्यना गुरु-शिष्य परम्परा मार्फत हस्तान्तरण हुँदै आएको छ। आधुनिक समयमा यसलाई श्री एस. एन. गोयनका ले पुनः प्रचार गरे, जसले आफ्ना गुरु सायाजी ऊ बा खिन बाट म्यानमार (बर्मा) मा सिकेका थिए। १९६९ मा भारत फर्केपछि, गोयनका जीले विपश्यना सिकाउन थाले र आफ्नो जीवनकालमा हजारौं मानिसहरूलाई यो ध्यान प्रविधि सिकाए। उनले अन्य शिक्षकहरूलाई पनि प्रशिक्षित गरे ताकि विपश्यनाको परम्परा निरन्तर जारी रहोस्।

विपश्यना कोर्स
विपश्यना १०-दिनको आवासीय कोर्स को रूपमा सिकाइन्छ। यस कोर्समा तीन प्रमुख चरणहरू हुन्छन्:

नैतिक आचरण (सदाचार): कोर्स अवधिभर झुटो नबोल्ने, चोरी नगर्ने, हिंसा नगर्ने, नशा सेवन नगर्ने, र अनैतिक कार्य नगर्ने नियमहरू पालना गर्नुपर्छ। यसले मनलाई शान्त राख्न मद्दत गर्छ।
एकाग्रता (ध्यान): पहिलो केही दिनसम्म ध्यान श्वासको प्रवाह (सास आउन-जानलाई हेर्ने) मा केन्द्रित गरिन्छ, जसले मनलाई स्थिर बनाउन मद्दत गर्छ।
स्व-निरीक्षण (विपश्यना): चौथो दिनबाट शरीरका विभिन्न भागहरूमा हुने संवेदनाहरूलाई निरिक्षण गर्ने तर तिनमा कुनै प्रतिक्रिया नजनाउने अभ्यास गरिन्छ। यसले मनलाई स्थिर, समभावयुक्त (equanimous), र शांत बनाउन मद्दत गर्छ।
अन्तिम दिन, "मंगलमैत्री ध्यान" सिकाइन्छ, जसमा आफ्नो सकारात्मक ऊर्जा सबै प्राणीहरूसँग बाँड्ने अभ्यास गरिन्छ।

विपश्यना मानसिक प्रशिक्षण हो, जसरी शारीरिक व्यायामले शरीरलाई बलियो बनाउँछ, त्यसरी नै विपश्यनाले मनलाई स्वस्थ र स्थिर बनाउँछ।

कोर्स निःशुल्क छ
विपश्यना व्यावसायिक रूपमा सिकाइँदैन। सबै कोर्स पूर्ण रूपमा निःशुल्क छन्। यहाँसम्म कि खाना र बसोबासको खर्च पनि लिंदैन। यी सबै खर्चहरू केवल अघिल्लो विद्यार्थीहरूको दानबाट चलाइन्छ, जसले कोर्स पूरा गरेर फाइदा उठाइसकेका छन् र अरूलाई पनि यसबाट लाभ उठाउन दिन चाहन्छन्।

लाभ र परिणाम
विपश्यना चमत्कारी उपाय होइन, तर १० दिनमै यसको प्रभाव जीवनमा स्पष्ट रूपमा देख्न सकिन्छ। नियमित अभ्यास गर्दा मानिस तनाव र दुखबाट मुक्त भएर, गहिरो आनन्द र आत्म-विकासतर्फ अघि बढ्छ।

जोसुकै इमानदार व्यक्ति विपश्यना कोर्समा सहभागी भएर आफैं अनुभव गर्न सक्छ कि यो प्रविधि कसरी काम गर्छ। यो एक अमूल्य साधन हो, जसले हामीलाई साँचो शान्ति र खुशी प्रदान गर्छ र अरूसँग बाँड्न पनि सक्षम बनाउँछ।