Bijeljina- Nnacionalni spomenik Bosne i Hercegovine, Atik džamija wmv

Bijeljina -Nnacionalni spomenik Bosne i Hercegovine, Atik džamija wmv
Atik džamija
Atik džamija nalazi se u Bijeljini, a poznata je i kao Carska džamija. Proglašena je za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine, a otvorena je 2014. godine nakon rekonstrukcije.
Spominje se u pisanim izvorima ime tadašnjeg vladara sultana Sulejmana Veličanstvenog, po njemu i je i nazvana Carska džamija. Džamija je sagrađena između 1520. i 1566. godine. U tursko-austrijskom ratu od 1716. do 1718. godine, koristili su Bijeljinci džamiju kao odbrambeni bastion, zato što nisu imali tvrđave. Bijeljina je zauzeta od Austrijanaca koji su ostali sve do Beogradskog mira 1739. Džamija i hamam su tada prema nekim izvorima bili teško oštećeni.
Nakon pada je bijeljinska džamija odmah pretvorena u katoličku crkvu i sve od 1718. do 1739. godine je džamija služila kao katolička crkva. Nakon beogradskog mira su austrijanci morali vratiti Bijeljinu Osmanskom carstvu. Tada je sagrađena drvena munara (munara, ili minaret, je vitka kula karakteristična za islamsku arhitekturu, obično uz džamiju, sa koje se poziva na molitvu. Reč "munara" potiče od arapskog "manara", što znači svetionik). i obnovljena funkcija džamije. 1893. godine je nova munara izgrađena, a 1912. godine je dodata još jedna šerefa (šerefe je "balkon" koji se nalazi na gornjem delu minareta, odakle mujezin poziva na molitvu. Jedan je od tri osnovna dijela konstrukcije minareta. Prekriven je dekorativnim ciglama, mozaicima i ornamentima). i za još 10 metara povišena. Na ulazu džamije bio je natpis o njenoj obnovi 1893. godine. Krupnim neshi pismom bio je isklesan sljedeći tekst: "Ova časna Sultan Sulejmanova džamija obnovljena je 1311. Do početka drugog svjetskog rata je postojalo staro mezarje( mezarje je muslimansko groblje. To je prostor gde se vrši sahrana pokojnika po islamskim običajima, a mezar je sam grob. Obično se na mezaru podiže nišan, nadgrobni spomenik, na kojem su ispisani podaci o pokojniku. uz Atik džamiju, kasnije je vlast zabranila pokopavanje uz džamiju, a tada je dio nišana prenesen na periferiju grada, a deo je utonuo. Na širom prostoru mezarja su nakon drugog svjetskog rata sagrađeni novi objekti. Prilikom nivelacije džamijskog harema pred početak drugog svjetskog rata su nišani, od koji su mnogi imali natpise, zatrpani ili uništeni. Mali deo je preostao na južnoj strani džamije. U blizini Atik džamije u staroj čaršiji Bijeljine nalazilo se turbe binbaše Sadik-bega.
Džamija, odnosno njeno mjesto i ostaci graditeljske cjeline, je od stane državne Komisije za očuvanje nacionalnih spomenika proglašena nacionalnim spomenikom Bosne i Hercegovine.
Obnova džamije je započela 2002. godine, a otvorenje obnovljene džamije obavljeno je 16. augusta 2014. godine.
Najstariju Bijeljinsku džamiju sultan Sulejman Prvi Veličanstveni, poznat i kao Zakonodavac, sagradio je polovinom šesnaestog stoljeća, a u njoj su imami postavljani sultanskim beratom. Tridesetak godina nakon dovršetka njene izgradnje, Bijeljina je 1580. proglašena kasabom. U turskim izvorima ova kasaba se 1634. pominje kao razvijeno naselje i sjedište kadiluka.
Na svom proputovanju kroz ove krajeve, 1664. godine, osmanski putopisac Evlija Čelebija ostavio je zapis o naprednoj kasabi Bilina: “To je također vojvodaluk i pašino domeno (hass) na teritoriju zvorničkog sandžaka. Ugledan je i častan kadiluk u rangu kadiluka od 150 akči. Ima spahijskog ćehaju i janjičarskog serdara. Ta se kasaba nalazi u vrlo plodnom i žitorodnom velikom polju koje obiluje travom i vodom. Ona ima pet mahala, sa pet stotina kuća lijepih, daskom pokrivenih, prizemnih i na sprat. U svakoj kući ima živa voda. Po baščama na hiljade divnih ptičijih melodija osvježavaju ljudsku dušu i okrjepljuju čovječije zdravlje. Od svih boljih kuća ističe se veliki odžak Alipaše Čengića (Čengi zade), koji je pokriven kao rubin crvenim crijepom (ćeramidom). To je dvorac sa divanhanama i hodnicima, sobama, kuhinjom na spratu i u prizemlju, tako da mu u svoj Bosni nema ravna. U blizini tog saraja nalazi se jedan gaj u kome se ogromna stabla uzdižu do neba. U debelom hladu svakog stabla može da se napase hiljadu ovaca. Tlo mu je tako bogato zelenilom i cvijećem, kao da je zemlja obložena zelenom kadifom. Klima je prijatna i tu ima svakovrsnog voća koje je na glasu.”
#bijeljina #atikdzamija #sultansulejmanatikdžamija