9. ТАВБА СУРАСИ

Мадинада нозил қилинган бу сура бир юз йигирма тўққиз оятдан иборатдир. У пайғамбар алайҳис-салом саҳобалар билан «Табук» жангидан қайтаётганларида нозил бўла бошлаган. (Табук — Мадина билан Дамашқ орасидаги ҳаж йўли устида жойлашган воҳадир.

Ҳижрий тўққизинчи йилда у ерда мусулмонлар билан мушриклар ўртасида жанг бўлган эди). Бу сурада шариати исломийянинг кўпгина қонун-қоидаларини баён қилиш билан бирга, асосан, икки мақсад кўзда тутилади: улардан биринчиси: Исломнинг мушриклар ва аҳли китоблар билан қандай муносабатда бўлиш лозимлиги хусусидаги қатъий ҳукмини билдириш бўлса, иккинчиси: Пайғамбар алайҳис-салом ғазотга чиқишга чақирган пайтларида кишилар руҳиятидаги ҳолатларни кўрсатишдир.
Бу суранинг айрича хусусиятларидан бири шуки, Қуръондаги мавжуд бир юз ўн тўрт суранинг ичида ёлғиз мана шу сура аввалида «Бисмиллоҳ» айтилмасдан бошланади. Бу ҳолни айрим саҳобалар «Тавба» мазмун-моҳияти жиҳатидан ўзидан аввалги «Анфол» сурасининг давоми бўлгани учун иккисининг ўртасини ажратиш зарурати бўлмаган, деб шарҳласалар, бошқа бир гуруҳ саҳобалар: «Бисмиллоҳ Аллоҳнинг раҳматидир. Бу сурада эса, асосан, жангу жадаллар ва Аллоҳнинг лаънатига гирифтор бўлган мунофиқларнинг хилма-хил тоифалари ҳақида сўз юритилади. Шу боисдан, унинг аввалидаги "Бисмиллоҳ" айтилмаслиги лозим бўлган», деганлар.
Бу суранинг бир неча номи бўлиб, улардан энг машҳури «Тавба»дир. Сўра ниҳоясида Аллоҳ мўминларнинг тавбаларини қабул этиши эълон қилингани учун ҳам бу сура «Тавба» номи билан аталгандир.