Галымжан Сәдуақасов: Казахстанская армия не готова к военным действиям

В мире обостряется геополитическая ситуация. Война России и Украины, рост военной мощи Китая, нестабильность в Центральной Азии — всё это ставит на повестку дня и вопросы безопасности для Казахстана. Экс-подполковник Галымжан Сәдуақасов в этом интервью поделился своими мыслями о потенциале и слабых сторонах национальной армии.

Әлемде геосаяси жағдай шиеленісіп тұр. Ресей-Украина соғысы, Қытайдың әскери қарқыны, Орталық Азиядағы тұрақсыздық Қазақстан үшін де қауіпсіздік мәселесін күн тәртібіне шығарды деуге болады. Экс-подполковник Ғалымжан Сәдуақасов осы сұхбатта ел армиясының әлеуеті және әлсіз тұстары жөнінде ой бөлісті.

00:00 — Кіріспе: қонақ – Шекара академиясының өкілі, тақырып – Қазақстан армиясындағы мәселелер.
00:00:33 — Әскерилердің тұрғын үй төлемін алып тастау қоғамда резонанс тудырды.
00:00:47 — Бұл жас сарбаздарға соққы: айлық төмен, ал баспана – негізгі көмек еді.
00:01:14 — Бұрын балама болмаған, қазір жастарда таңдау көп.
00:02:41 — Қазір курьердің жалақысы офицерден жоғары – мотивация төмен.
00:03:12 — Үкімет шығынды азайту үшін осылай шешті.
00:04:06 — Әскерде артық штат көп, азаматтық қызметтерді әскериге айналдырған.
00:05:03 — Әйел әскери қызметкерлер көбейген, бірақ негізінен кеңсе жұмысы.
00:06:46 — Идеология жоқ: қоғамда ақша басты құндылыққа айналған.
00:09:03 — Әскери қызмет қауіпті, жауапкершілік көп, бірақ қолдау аз.
00:10:24 — Әскердің дайындық деңгейі төмен, моральдық тұрғыда әлсіз.
00:12:56 — Өзбекстан мен Әзербайжан бізден алда, Қырғызстан төмен.
00:13:52 — Негізгі әлсіздік — басқару жүйесі мен кадр саясаты.
00:17:39 — Қару-жарақтың 90%-ы ескі, жаңасы пайдаланылмайды.
00:17:54 — Өзіміздің өндіріс пен жөндеу мамандары жоқ.
00:20:13 — Кадр даярлайтын колледждер қажет.
00:23:21 — Негізгі қауіп — сыртқы емес, ішкі тұрақсыздық.
00:24:20 — Территориялық қорғаныс пен алдын ала дайындық керек.
00:26:15 — Басқару жүйесін жаңарту: қағаз емес, нақты шешім қабылдайтын құрылым.
00:27:30 — ОДКБ-дан үміт аз, бірақ альтернатива жоқ.
00:29:28 — Келесі он жылға мақсат: басқару реформасы мен өз әскери өндірісін дамыту.
00:31:32 — Ақша емес, сенім мен еркін шешім қабылдау маңызды.
00:33:06 — Өз өндірісін жолға қоюға кемінде 10 жыл қажет.
00:34:21 — Идеологияны өзгерту керек: ар-намыс пен жауапкершілік қайта оралуы тиіс.

00:00 — Вступление: эксперт из Пограничной академии, обсуждение проблем армии Казахстана.
00:00:33 — Отмена компенсации за жильё для военных вызвала возмущение.
00:00:47 — Это удар по молодым: низкая зарплата, жильё — единственная поддержка.
00:01:14 — Раньше не было выбора, сейчас у молодёжи больше возможностей.
00:02:41 — Курьеры зарабатывают больше офицеров — мотивация служить падает.
00:03:12 — Решение принято ради экономии бюджета.
00:04:06 — В армии раздутый штат, гражданские должности сделали военными.
00:05:03 — Женщин стало много, но в основном они занимаются офисной работой.
00:06:46 — Нет идеологии: деньги стали главным ориентиром общества.
00:09:03 — Служба тяжёлая, ответственность огромная, но поддержки нет.
00:10:24 — Боевая готовность низкая, моральный дух ослаблен.
00:12:56 — Казахстан уступает Узбекистану и Азербайджану; выше Кыргызстана.
00:13:52 — Главная слабость — управление и кадровая система.
00:17:39 — 90% вооружения — старое, новое простаивает.
00:17:54 — Нет собственных производств и технических специалистов.
00:20:13 — Нужны колледжи и подготовка военных инженеров.
00:23:21 — Главный риск — не внешняя угроза, а внутренняя дестабилизация.
00:24:20 — Нужна территориальная оборона и фортификация заранее.
00:26:15 — Необходима реформа управления: меньше бюрократии, больше инициативы.
00:27:30 — ОДКБ остаётся, но надёжды на защиту мало.
00:29:28 — Цель на 10 лет: реформы, развитие своего ВПК и теробороны.
00:31:32 — Деньги не решают — нужны доверие и самостоятельность.
00:33:06 — Для создания своего ВПК нужно не менее 10 лет.
00:34:21 — Нужна новая идеология: честь и ответственность вместо безразличия.