ÜÇ ŞEHZADE (DİN, FELSEFE VE BİLİM) / SEYİD N. ERKAL

ÜÇ ŞEHZADE
“En yüce şeylerden elde edilen en ufacık bilgi, aşağı şeylerden elde edilebilecek en emin bilgiden daha arzuya şayandır.” (Thomas Aquinas)
Din, felsefe ve bilim, aynı dilbere tutkun üç şehzade. İsmi ‘Hakikat’, vuslatı hayal bir sultan için neleri göze almadı ki şehzadeler…
Yola birbirlerini kardeşlikten reddederek koyulan şehzadelerin ellerindeki tek adres bilgi sarayıdır. Silahlarını kuşanan her şehzade kendisini sarayın kapısında buluverir. Fakat bin bir odalı sarayda taht nereye kurulmuş, peçeli sultan kim bilir hangi tahta oturmuştur?
Tek bilinen o ki ‘Hakikat Sultan’ı elde eden, hükmü de hak edecektir. Peki, bunu öğreneli şehzadeler hangisinin peşindedir; sultanın mı, yoksa tahtın mı? Bu sorunun cevabı kimselerde yok, şehzadelerde bile. Ama bir cevap varsa sevdanın yetmediği, mutlaka izdivaç gerektiğidir.
En genç padişah adayı, en ateşin olanıdır. “Nasıl”lar zincirine takılan küçük şehzade için her halka tecessüsünü tutuşturan bir avuç barut olur. Sultanını bulacağı umuduyla girdiği sarayda, bin anahtarı tecrübe ile açtığı her kapı, bin bir kapılı diğer bir salona açılır. Asıl sorun ise çalışkan kardeşin çilingirlik mahareti arttıkça başlar. “Kilitleri niçin açmaktadır?” önce umursamaz bu soruyu, sonra tamamen unutur, daha sonra... “Kilitler mutlaka açılmalı! Bütün kapılar kilit bulunsun, odalarsa kapılar konsun diye mevcuttur.” Bu anahtar bu kilidi açmıyorsa, başka bir anahtar bir gün mutlaka açacaktır.
Şehzade müteselsil dizilen odalarda yalnız kilitleri görmektedir artık. Kilitlere kilitlenen şehzadenin odalardaki deliksiz kapıları, asansörleri görmesi de pek mümkün değildir. Üst katların varlığı dahi unutulmuş, tavana bakmak değil göz atmak dahi yasaktır, zira hurafedir.
Kapısız ve kilitsiz odalara rast geldiğinde, anahtarları duvarlara dener genç şehzade; oyalanmaktan vazgeçince çıkardığı hüküm: “Anahtar girmeyen düzlem, kapı değildir.” olur. “Ortada kapı yoksa oda da yoktur. Girilemeyen odaların varlığındansa söz dahi edilemez.” Bu noktadan sonra açılmayan kapıların duvar; üzerine yürünse yol verecek duvarlarınsa kapı olduğunu anlamak imkânsızdır.
Sultan mı? Şehzademiz için bir anahtar deliği, yalnız hayalinden bahsolunan bin sultana tercih edilir olmuştur.
Ortanca şehzade kendini en zeki sananıdır ve dahi en gerekli. Büyük abisinden kopya çekmekle işe başlayan ortanca kardeş, bir süre küçük kardeşe hocalık da yapar. Öncelikle sarayın kapısında durup dış görünüşüne göre iç teşrifatın tahminine koyulur. Bazen böyle güzel bir sarayın bundan daha güzel bir sahibi olmalı der; bazen de bu kadar fuzuli masrafa ne gerek vardı diye gevezelik eder. “Ne de olsa bir gün yıkılacak.”
Gözü önündeki sarayın varlığını inkâra kadar giden şehzadeyi bu fantezisinden alıkoyan yine kendi zekâsına duyduğu hayranlık olur. Hayallerinden vazgeçmeyecektir, zira sarayı yok farz etse, kendisini de inkârı gerekecektir. Tasavvur ve tefekkürüyle inşa ettiği bina ona göre daha muhteşemdir. Hatta aslında bu sarayı kendi hayaliyle inşa etmiştir ve saray ancak kendisinin onu isimlendirmesiyle anlam kazanabilmektedir!
Bir süre pencerelere bakar, odada bulunan tabloları tasvire dalar; başka bir zaman ‘dördüncü katın yedi numaralı odasında bulunan masanın içindeki dolma kalemin ne renk yazdığı’ ile meşgul olur. En vahimi, şehzademiz zamanla kendi cevaplarına mutlak doğrular olarak inanır. Ta ki kendi şüphesinden şüpheye düşene kadar… Bütün bu serüvenden sıkıldığında, talebesi küçük kardeşin yolundan birinci katı ziyarete karar verir ve onun çilingirliğe dair teknikleriyle düşünmeye dalar. Artık kendi güçlerini de hadım eder ve yolculuğunun ilk durağında kalakalır, yani kapıda. Artık eski hayallerinden de utanır olmuştur; zira hayaller kapıya kadardır.
Sultan mı? O da kim?
Büyük abi, en ağırbaşlı ve en mütevazı olanıdır; yerinde sebat eder. Davetsiz misafir olmak istemez. Zamanla katlara dair bilgiler ona yollanır ve tabii ki davetiyeler... Girilebilecek her odanın planı elindedir. Küçük görünen hiçbir ayrıntıyı atlamaz. Ve en önemlisi, kapıyı çalmayı akıl eder, daha doğrusu öğrenir. Bilir ki üst katlara çıkmak için zile basmak yeterli değildir ama üst katlara çıkabilenler ancak zile edebince basıp, eşikte edebince bekleyenlerdir.
Kapıda hizmetçiler karşılar: “Hangi merdivenden çıkmak istersiniz?” diye sorarlar şehzadeye. “Sağlam, kısa ve geniş olandan.” diye cevap verir. Her kat ve odayı gezen şehzade, binanın nasıl yapılıp neler barındırdığına pek aldırmaz, her taşa saray hassasiyeti ile bakar. Sarayın her köşesinde saltanata dair bilgi ve ilgisi artan şehzade, sergilenen maharete o derece âşık olur ki her an tasarruf altındaki mülkü bazen saltanatla da iltibas eder.
Sultan’ın gezdirmesi ile gezinen şehzade, zamanla varlık sebebinin bu arayış olduğunu ve kendisinin de bu saltanata ait olduğunu fark eder. İltibas kalkmış, şehzademiz bir olan Sultan’ın huzurunda hakikatini bulmanın hayreti ile kendinden geçmiştir. Şehzadenin gözünde ne saray kalmıştır ne saraydakiler ne de kendisi... Varsa yoksa Sultan.