Delphi Economic Forum X | Φορολογικές Μεταρρυθμίσεις για ένα Δικαιότερο Μέλλον

Στο πλαίσιο του Delphi Economic Forum X, το Eteron - Ινστιτούτο για την Έρευνα και την Κοινωνική Αλλαγή σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ, συνδιοργάνωσαν θεματικό τραπέζι με τίτλο «Φορολογικές μεταρρυθμίσεις για ένα δικαιότερο μέλλον». Η συζήτηση είχε ως στόχο να συμβάλει στη δημόσια συζήτηση γύρω από το φορολογικό σύστημα της χώρας, τις ανισότητες που αναπαράγει και την ανάγκη για μεταρρυθμίσεις με προοδευτικό πρόσημο.

Στο πάνελ συμμετείχαν η Γεωργία Καπλάνογλου, καθηγήτρια στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, ο Γιώργος Σαμαράς, επίκουρος καθηγητής Δημόσιας Πολιτικής στο King’s College London και η Λαμπρινή Ζαρπαλά, λέκτορας Χρηματοοικονομικών στη Σχολή Οικονομικών του Πανεπιστημίου της Ουτρέχτης. Τη συζήτηση συντόνισε η Ευγενία Φωτονιάτα, δρ. Οικονομικών και συντονίστρια του Κύκλου Οικονομικής και Κοινωνικής Ανάλυσης του ΕΝΑ.

Οι ανισορροπίες του ελληνικού φορολογικού συστήματος

Η Γεωργία Καπλάνογλου ανέλυσε τις στρεβλώσεις του ελληνικού φορολογικού συστήματος, εστιάζοντας στη βαρύτητα της έμμεσης φορολογίας και στην έλλειψη προοδευτικότητας στη φορολόγηση των φυσικών προσώπων. «Στην Ελλάδα, το φορολογικό βάρος στηρίζεται υπερβολικά πολύ στην έμμεση φορολογία, στη φορολογία στα αγαθά. Αυτό είναι βασική ανισορροπία», επεσήμανε.

Παρουσίασε στοιχεία που δείχνουν ότι η προοδευτικότητα της φορολογίας μειώνεται σημαντικά για τα πολύ υψηλά εισοδήματα, κυρίως λόγω της αυτοτελούς και χαμηλής φορολόγησης των εισοδημάτων από κεφάλαιο. «Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα στην οποία οι φορολογικοί συντελεστές για το φτωχότερο 20%, το μεσαίο 20% και το πλουσιότερο 20% είναι σχεδόν ίδιοι», σημείωσε χαρακτηριστικά. Τόνισε επίσης την ανάγκη για πιο συνεκτικές πολιτικές σε κρίσιμα ζητήματα όπως το δημογραφικό, επισημαίνοντας ότι «στην Ελλάδα η φορολογική επιβάρυνση για οικογένειες με δύο παιδιά μειώνεται μόλις κατά 1,4%, έναντι 9,1% που είναι ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ».

Φορολογική αδικία και εργατική τάξη

Ο Γιώργος Σαμαράς εστίασε στην επικοινωνιακή διαχείριση της φορολογικής πολιτικής, την απουσία ουσιαστικής μεταρρυθμιστικής βούλησης και τις επιπτώσεις στις κατώτερες κοινωνικές τάξεις. «Ένας ήπιος φόρος, όχι κάτι υπερβολικό, στους υπερπλούσιους θα μπορούσε να επιφέρει τρομερά έσοδα και ένα παράδειγμα είναι η Ελλάδα. Εάν το 0,5% του πλουσιότερου πληθυσμού της Ελλάδας δεχόταν αυτόν τον ήπιο φόρο, το κράτος ετησίως θα μπορούσε να έχει έσοδα που αγγίζουν τα 700 εκατομμύρια ευρώ. Τα έσοδα αυτά σε μια δεκαετία μέσα θα μπορούσαν να αυξηθούν επίσης».

Υποστήριξε πως η αύξηση στους μισθούς στο πλαίσιο της σημερινής φορολογικής πολιτικής «δεν αποδίδει πρακτικά τίποτα» καθώς η φορολόγηση εξανεμίζει τα όποια οφέλη. Αναφέρθηκε επίσης στην ανισότητα στη φορολογική κατανομή, λέγοντας πως «ένα πολύ μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού πληρώνει περισσότερους φόρους γιατί ανήκει στις κατώτερες εργατικές τάξεις».

Βιώσιμη ανάπτυξη και φορολόγηση του πλούτου

Η Λαμπρινή Ζαρπαλά τοποθετήθηκε αρχικά για τον ρόλο της φορολογίας ως καταλύτη για τη βιώσιμη ανάπτυξη, υπογραμμίζοντας ότι «η φορολογική πολιτική δεν είναι ουδέτερη» και πως «η σύνθεση των εσόδων στην Ελλάδα παραμένει προβληματική». Επισήμανε τη χαμηλή φορολόγηση του κεφαλαίου, παρά τη συνολική αύξηση των φορολογικών εσόδων. «Η Ελλάδα εφαρμόζει έναν από τους χαμηλότερους συντελεστές φορολόγησης στα κεφαλαιακά κέρδη στην ΕΕ», είπε χαρακτηριστικά.

Στο δεύτερο μέρος της παρέμβασής της, στάθηκε στη φορολογία των εταιρικών κερδών και τη χαμηλή ανταγωνιστικότητα του ελληνικού φορολογικού συστήματος. «Η χαμηλή φορολόγηση δεν μεταφράζεται απαραίτητα σε επενδύσεις και θέσεις εργασίας» υποστήριξε και πρότεινε μέτρα όπως η άμεση έκπτωση επενδυτικών δαπανών. Αναφέρθηκε και στην περιβαλλοντική φορολογία, τονίζοντας ότι «οι ενεργειακοί φόροι επιβαρύνουν τα χαμηλά εισοδήματα χωρίς να ενισχύουν ουσιαστικά την πράσινη μετάβαση».

Η συζήτηση αυτή, ανέδειξε την ανάγκη για μια βαθιά, προοδευτική φορολογική μεταρρύθμιση που να απαντά στις σημερινές κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις και να διασφαλίζει τη δίκαιη κατανομή του φορολογικού βάρους.

Το Eteron και το Ινστιτούτο ΕΝΑ θα συνεχίσουν να ενώνουν δυνάμεις, συνεχίζοντας να αναδεικνύουν κρίσιμα ζητήματα που καθορίζουν το μέλλον της κοινωνίας. Η φορολογία, ως ζήτημα κοινωνικής δικαιοσύνης, αποτελεί έναν από τους πιο καίριους τομείς για τη χάραξη πολιτικών που υπηρετούν το δημόσιο συμφέρον. Μέσα από παρόμοιες πρωτοβουλίες, επιδιώκουμε να αναδείξουμε τις προκλήσεις αλλά και τις δυνατότητες για μια πιο δίκαιη και βιώσιμη κοινωνία.