Czy „Lalka” Bolesława Prusa wejdzie do literatury światowej? Wykład prof. Tokimasy Sekiguchiego

5 listopada 2019 roku w MCK odbyło się spotkanie z wybitnym tłumaczem literatury polskiej, autorem przekładu „Lalki” Bolesława Prusa na język japoński, wieloletnim przyjacielem MCK – prof. Tokimasą Sekiguchim z Tokyo University of Foreign Studies (TUFS).

Najsłynniejszą polską powieść przełożono na co najmniej 25 języków, ostatnio na holenderski, koreański, wietnamski, esperanto i wreszcie japoński. Czy są jeszcze szanse, by stała się częścią literatury światowej, tak jak „Quo vadis” Henryka Sienkiewicza? Co stoi na przeszkodzie i czy nie jest już na to za późno?

W „Esejach nie całkiem polskich” prof. Sekiguchi pisał: „[...] poezja Wisławy Szymborskiej jest zadziwiająco otwarta. Mogę tak powiedzieć, bowiem otwartość to punkt widzenia z zewnątrz” (Kraków 2016, s. 24). Czy rzeczywiście dopiero z zewnątrz widać wyraźniej, co z literatury i kultury polskiej może stać się częścią światowego obiegu? Na jakie trudności natrafił tłumacz literatury polskiej na język japoński przy pracy nad dziełami Jana Kochanowskiego, Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Czesława Miłosza czy Stanisława Lema?

Działalność prof. Tokimasy Sekiguchiego miała fundamentalny wpływ na krzewienie wiedzy o polskiej kulturze w Japonii w ostatnich kilku dekadach. Przetłumaczył na język japoński wiele spośród ważnych dla polskiej literatury utworów i przybliżył japońskim czytelnikom najważniejszych polskich autorów. Odegrał także ważną rolę edukacyjną i popularyzatorską. Dzięki jego pracy przy TUFS działa silny ośrodek studiów nad polskim językiem, literaturą i kulturą. Sam profesor Tokimasa Sekiguchi doczekał się kontynuatorów swoich prac i badań, którzy odgrywać mogą ważną rolę w rozwijaniu relacji polsko-japońskich w przyszłości. Aktywnie wspierał studia poświęcone Japonii i japońskiej kulturze, które prowadzone są w Polsce, współpracował z Uniwersytetem Warszawskim, Uniwersytetem Jagiellońskim, MCK oraz z Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej MANGGHA w Krakowie. Do 2016 roku profesor Tokimasa Sekuguchi koordynował po stronie japońskiej realizację prowadzonych przez TUFS i MCK seminariów dla japońskich badaczy historii i kultury Europy Środkowej.

Tokimasa Sekiguchi (1951) – japoński polonista, tłumacz literatury, eseista, wykładowca kultury polskiej na Tokyo University of Foreign Studies, współzałożyciel i członek Stowarzyszenia Polskich i Zagranicznych Nauczycieli Kultury Polskiej i Języka Polskiego jako Obcego „Bristol”. Za swoją działalność translatorską otrzymał liczne odznaczenia m.in. „Zasłużony dla Kultury Polskiej” (1998), Krzyż Oficerski Orderu Zasługi RP (2008) oraz Srebrnym Medal „Gloria Artis” (2015). Za swoją pracę tłumaczeniową był wielokrotnie nagradzany m.in.: japońską nagrodą literacką The Best Translation Award (2017) za przekład „Lalki” Bolesława Prusa, Nagrodą Stowarzyszenia Związku Autorów i Kompozytorów Scenicznych ZAiKS (2019) za przekłady literatury polskiej na język japoński czy Nagrodą Towarzystwa im. Fryderyka Chopina (2019) za wybitne osiągnięcia w promowaniu osoby i twórczości kompozytora. Z polskiego na japoński przetłumaczył m.in. następujące książki: „Przyczynek do biografii” Jana Kotta (Tokio 1994), „Matka Joanna od Aniołów” Jarosława Iwaszkiewicza (Tokio 1997), „Historia literatury polskiej” Czesława Miłosza (Tokio 2006; współautorstwo: Tatsuya Moriyasu), „Treny” Jana Kochanowskiego (Tokio 2013), „Ballady i romanse” Adama Mickiewicza (Tokio 2014), „Iwona, księżniczka Burgunda” Witolda Gombrowicza (Tokio 2015), „W małym dworku”, „Kurka wodna”, „Wariat i zakonnica”, „Matka” Stanisława Ignacego Witkiewicza (Tokio 2015), „Lalka” Bolesława Prusa (Tokio 2017), „Szpital Przemienienia”, „Prowokacja” Stanisława Lema (Tokio 2017), „Dziady wileńskie” Adam Mickiewicz (Tokio 2018) i in... Jest autorem publikacji: „Mały słownik polsko-japoński” Hakusuisha (Tokio 1981), „Polska i jej Obcy” (w jęz. japońskim, Tokio 2014), „Eseje nie całkiem polskie” (w jęz. polskim, Kraków 2016).

Partnerem wydarzenia był: Wydział Polonistyki UJ, Centrum Badań Przekładoznawczych Wydziału Polonistyki UJ, Centrum Studiów Humanistycznych UJ, Międzynarodowe Stowarzyszenie Studiów Polonistycznych oraz Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha.