Đêm Trường Sơn Nhớ Bác - Tốp Nam Nhà Máy Toa Xe Hải Phòng (Thu thanh 1978) | Hà Nội Vi Vu

Nhân kỷ niệm 53 năm Ngày Truyền thống của Toa xe (15.5.1955-15.5.2008), tôi muốn ôn lại kỷ niệm đi thu bài hát"Đêm Trường Sơn nhớ Bác"của tốp nam Nhà máy Toa xe (nay là Cty toa xe Hải Phòng).

Tháng 12.1976, tiết mục nói trên được Bộ Văn hoá chọn là tiết mục duy nhất của công nhân lao động tham gia chương trình nghệ thuật phục vụ Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IV. Qua các liên hoan, hội diễn nghệ thuật quần chúng nhiều năm, tốp nam Toa xe đã lọt vào"tầm ngắm"của Ban Biên tập âm nhạc Đài Tiếng nói Việt Nam. Và sau liên hoan"Tốp ca những người lao động trẻ toàn quốc năm 1978", tốp nam Toa xe đã được đài mời về thu chương trình riêng để giới thiệu với thính giả cả nước tiếng hát của một đơn vị nghiệp dư đã vinh dự được Chủ tịch Hồ Chí Minh ký tặng Huân chương Lao động hạng Ba về văn hoá quần chúng (tháng 12.1968). Chúng tôi về Hà Nội một ngày đầu thu năm 1978. Phòng thu 58 Quán Sứ lúc nào cũng đầy kín chương trình ghi âm. Tốp nam được ưu ái dành cho 2 buổi thu. Buổi sáng, tốp đã thu tốt hai bài"Em có nghe âm thanh ngày mới"của Nguyễn An và"Lá đỏ"của Hoàng Hiệp. Buổi chiều tranh thủ đi thăm thủ đô, mải vui nên về đài muộn mất 10 phút. Khi đó dàn nhạc đã đông đủ, nhạc trưởng Cao Việt Bách đang tập khúc dạo đầu của bài"Đêm Trường Sơn nhớ Bác". Ông cau mày:"Các cậu có biết 1 phút của đài quý giá thế nào không?", rồi không đợi câu trả lời, ông yêu cầu tốp thu ngay. Chúng tôi cố trấn tĩnh và cất giọng hoà cùng dàn nhạc. Bản nhạc vừa hết, nhạc trưởng hỏi lên phòng thu:"Anh Dung, anh Chung xem được chưa?"(Văn Dung và Trần Chung - hai nhạc sĩ chỉ đạo chương trình này). Trần Chung cười:"Cảm ơn các bạn, nhưng xin thu 1 lần nữa và các bạn phải hát"Ơi, đêm Trường Sơn"chứ không phải"Ôi, đêm Trường Sơn".

Lần thứ hai, dàn nhạc cất lên, tiếng sáo của nghệ sĩ Nguyễn Thị Nhung bay bổng, hoà cùng bộ dây, bộ gõ, bộ hơi, tạo nên những thanh âm trầm hùng của đoàn quân trên đường ra trận, lẫn trong những thanh âm róc rách của suối rừng, tiếng xào xạc của lá... Chúng tôi say sưa hát. Giai điệu cuối còn ngân nga mãi. Phòng thu im phăng phắc mất vài phút. Cửa phòng máy bỗng bật mở.

Nhạc sĩ Trần Chung - tác giả của"Đêm Trường Sơn nhớ Bác"mắt rưng rưng bước xuống phòng thu, rồi Văn Dung và các kỹ thuật viên chúc mừng chúng tôi:"Tốt quá!". Nhạc trưởng gọi Đăng Khoa - tốp trưởng tốp nam của đài:"Ra nghe nghiệp dư họ hát này!". Sau đó, chúng tôi còn tiếp tục thu thành công bài"Đêm trên Chalo"của nhạc sĩ Phạm Tuyên. Từ đó,"Đêm Trường Sơn nhớ Bác"của tốp nam đã vang lên trên khắp nẻo đường, cả nơi biên giới, hải đảo, với bà con Việt kiều ở xa tổ quốc, góp nên phong trào:"Khắp nơi ca hát","Ca nhạc theo yêu cầu thính giả","Tiếng hát gửi đồng bào VN xa tổ quốc"của làn sóng Đài Tiếng nói VN, đồng thời trở thành"băng thư viện"của đài. Nhớ về Toa xe, tôi hình dung lại những bạn diễn tốp nam: Duy Lộc, Đức Cường, Trần Hoàn, Đình Khuê, Thái Tâm... những"giọng hát vàng"của đường sắt và ngành giao thông. Rồi Nhất Tùng với giọng đọc thơ ấm áp; Công Thắng, Đắc Lộc, Đình Quang, Trịnh Phan... Cũng không thể không nhắc đến hai người đã từ công nhân trở thành NSƯT: Huy Hùng - Phó GĐ Đoàn ca nhạc Đài PTTH VN, Quang Lý - hiện là giảng viên Nhạc viện TPHCM.

Khi viết những dòng này, nhạc sĩ Trần Chung - tác giả của"Đêm Trường Sơn nhớ Bác"đã đi xa, nhưng ca khúc ấy cùng với giọng hát của tốp nam Toa xe vẫn còn ngân vang mãi như khúc ca của rừng đại ngàn Trường Sơn.

Nguyễn Long (nguyên Đội trưởng văn nghệ Toa xe)