Nefsin Mertebeleri! (Mehmet Zahid Kotku (k.s.))

“Nefsin terbiyesi olmadan marifetullah kapısı açılmaz. İnsan, kendini ıslah etmedikçe, dünyayı da ıslah edemez.”
— Mehmet Zahid Kotku (k.s.)

Muhterem kardeşlerim,
Bu sohbet, nefsi tanımak, günahlardan arınmak ve Allah’a hakikî kulluk şuuruna erişmek üzerine büyük bir nasihattir. Hocaefendi Hazretleri bu konuşmasında bizlere sadece dinlemenin değil, yaşamanın, yani söyleneni tatbik etmenin asıl hüner olduğunu hatırlatıyor.

Resûlullah (s.a.v.) buyuruyor ki:

“Haramlardan kaçın ki insanların en abidi olasın. Allah’ın taksimine razı ol ki insanların en zengini olasın.”
— (Tirmizî, Zühd 31)

Müslümanlık, sözle değil amel ve edeple kemale erer. Kur’ân-ı Kerîm’de Yüce Rabbimiz şöyle buyurur:

“Nefsini arındıran felâha ermiştir. Onu kirleten ise ziyana uğramıştır.”
— (Şems, 91/9-10)

Zahid Hazretleri buyurur ki:

“Söz söylemek kolaydır; dinlemek de kolaydır. Fakat o sözü tatbik etmek, nefsi terbiye etmek, asıl imtihandır.”

İnsanın iç dünyasında yedi nefis mertebesi vardır. Emmâreden başlayıp Kâmile’ye uzanan bu yolculuk, kulun Rabbine doğru yükselişinin sembolüdür. Hocaefendi, bu mertebeleri anlatırken nefsin bir bataklık gibi insanı içine çektiğini, ancak sabır, riyazet ve Allah’a bağlılıkla kurtuluşun mümkün olduğunu vurgular.

“Nefsini bilen Rabbini bilir.” — Hz. Ali (k.v.)
“Kalbinde kibir zerresi bulunan cennete giremez.” — (Müslim, İman 147)

Kibir, haset, zan ve nifak… Bunlar kalbi karartan perdedir. Mü’minin kalbinde kin değil takvâ olmalıdır. Resûl-i Ekrem (s.a.v.) mübarek parmaklarıyla kalbine işaret ederek buyurdu:

“Ettakvâ hâhünâ — Takvâ buradadır.”
Bu söz, dindarlığın şekil değil kalp meselesi olduğunu gösterir.

Zahid Hazretleri buyurur ki:

“Müslüman, müslümanın kardeşidir. Onun kanı, malı, ırzı ona haramdır. Bugün bu hakikati öğrenemedik; çünkü müslümanlıktan nasibimiz kadar kardeşiz.”

Kardeşlerim, nefsi emmâreden levvâmeye, oradan mülhimeye; mutmainneye, râdıyyeye, merdiyyeye ve kâmileye yükselmek, her birimizin manevî yolculuğudur. Bu yolda azık, tevazu, sabır ve Allah’a tam teslimiyettir.

Evliyâullah buyurmuştur:

“Kendini bilen, haddini bilir; haddini bilen Rabbini bulur.”
“Kim Allah için alçalırsa, Allah onu yükseltir.” — (Hadis-i Şerif)

Hocaefendi Hazretleri’nin dualarıyla bitiriyoruz:

“Yâ Rabbi, bizi affet. Bize insan olmayı, kardeşçe yaşamayı, birbirimizi severek sana yaklaşmayı nasip eyle. Bizleri nefsinin esiri olanlardan değil, rızana erenlerden kıl.”

Allah bizleri nefsiyle mücadelede galip gelen kullarından eylesin.
Rabbimiz buyurur:

“Sabredenlerle beraberdir.” (Bakara, 2/153)

🌿 Mehmet Zahid Kotku (k.s.)
— Hakikat yolunun rehberi, nefis terbiyesinin mimarı.