RİTUAL YOKSA ANTİRİTUAL DA YOK

Eğer dinde ritual yoksa anti-ritual da yoktur.
Türbelere gidenleri,
"Himmet Geylani" diyenleri,
Rabıta ve ya hatme yapanları şirkle suçladığınız için hepiniz yalancı ve sahtekârsınız Hakkı'cılar!...

--“Dinde ritüel yoksa anti-ritüel de yoktur.”
--O zaman türbeye gideni, “Himmet Geylânî” diyeni, rabıta ya da hatme yapanı şirkle suçlayanlar…
--Kusura bakmayın ama aynı anda hem “ritüel yok” deyip hem de başkalarının ritüellerine şirk damgası vuran siz “Hakkı’cılar”, kendi sözünüzle çeliştiğiniz için yalancı ve sahtekârsınız.

--Dinde olmayan bir şey nasıl bozulabilir? “Ritüel yok” diyorsan, o zaman başkasının yaptığı şey de seni ilgilendirmez. Ama hem “yok” diyeceksin hem de “şirk” diye damgalayacaksın… İşte bu tutarsızlıktır.

--Gerçek şu ki:
Ritüeli olmayan din, başkasının ritüelini de ‘batıl’ ilan edemez.
Yargıladığınız şey, aslında kendi argümanınızı çökertiyor.

Geliniz metni daha akademik, daha analitik ve kavramsal temelde anlatalım.

🎙️ YouTube Akademik Sohbet – “Ritüelsiz Din Tezi ve Anti-Ritüel Paradoksu”

Dostlar, bugün modern İslam düşüncesinde giderek yaygınlaşan fakat mantıksal açıdan ciddi bir tutarsızlık ve çelişki taşıyan bir iddiayı masaya yatırıyoruz.

Bahsettiğim tez şu:

“İslam’da tarif edilmiş, emredilmiş herhangi bir şekilsel ibadet, ritüel veya kalıp yoktur.”

Bu görüşü savunan belli bir çevre var. Ben onlara kolaylık olsun diye “hakkıcılar” demeyelim de, kavramsal olarak “ritüelsizlik tezi taraftarları” diyelim.

Peki bu tezin temel problemi ne?

🔍 1. Tez: ‘Dinde ritüel yoktur’
Bu durumda ritüel standartları
→ Ölçü ortadan kalkar

Bir dinin ritüel içermediğini iddia ettiğinizde, aslında şu üç şeyi de beraberinde reddetmiş olursunuz:

1. Emredilmiş biçimsel davranış yoktur.
Yani belli bir ibadet formu tanımlanmamıştır.

2. Standart yoktur.
Dolayısıyla “şu doğrudur – şu yanlıştır” diyebileceğiniz bir çerçeve kalmaz.

3. Norm yoktur.
Norm olmayınca norm dışılık da olmaz.

Bu üç sonuç, teorinin doğal matematiğidir.
Buraya kadar sorun yok.

🔍 2. Paradoks: Ritüel yoksa ‘yanlış ritüel’ de yoktur

Sorun şu noktada başlıyor:

Ritüelsizlik tezi taraftarları bir yandan
“İslam’da hiçbir ritüel yoktur”
diyorlar…

Öte yandan ise:

türbelere gitmeyi,

rabıta ve hatme uygulamalarını,

“himmet Geylânî” gibi pratikleri,

hatta namazın şekilsel formunu bile
“bid‘at”, “şirk”, “sapma”, “yanlış davranış” diye niteliyorlar.

İşte burada akademik bir çelişki doğuyor:

👉 Tanımlı bir ritüeli olmayan bir din, ‘yanlış ritüeli’ tanımlayamaz.

Bu, mantık biliminin en temel kurallarından biridir:

Eğer bir küme yoksa, kümenin alt kümeleri de yoktur.

Ritüel kümesini reddediyorsan,
“yasak ritüel”, “şirk ritüel”, “uydurma ritüel”, “bozuk ritüel” gibi alt başlıkların hiçbirini kuramazsın.

Çünkü temel seti yok.

🔍 3. Eleştirel Tez: Anti-ritüel söylemi, kendi kendini çürüten bir argümandır

Tezin iç tutarlılığı burada kırılıyor.

Ritüel yok diyorsan → norm yok.

Norm yoksa → norm ihlali yok.

Norm ihlali yoksa → şirk, bid‘at, yasaklama yok.

Dolayısıyla türbeye giden birini eleştirmek, rabıta yapanı “şirk” ile suçlamak, hatme yapanı “batıl” ilan etmek…

Doğrudan kendi iddianın mantıksal zeminini çürütüyor.

Bu şu anlama geliyor:

👉 Ritüeli tamamen yok sayanların anti-ritüel söylemi bilimsel olarak savunulamaz.

🔍 4. Namaz meselesi: Bu tezin en ağır açmazı

Ritüelsizlik iddiası, en dramatik şekilde namaz konusuna çarpıyor.

Zira bu çevre, namazın:

kıyam,

rükû,

secde,

rek‘at düzeni

gibi şekilsel unsurlarının hiçbirinin vahiy tarafından emredilmediğini savunuyor.

Bunu da bir ritüelsizlik argümanı olarak görüyorlar.

Fakat aynı çevre:

türbeye gideni,

rabıta yapanı,

hatme uygulayanı

“ritüel icat etmekle” suçluyor.

Bu, felsefede performans çelişkisi (performative contradiction) diye bilinir.

Kendi kabulünle kendi uygulaman birbirini yalanlıyorsa, argümanın geçersizdir.

🔍 5. Akademik sonuç: Ritüeli yok saymak, teolojik yargılama hakkını suspansa eder

Ritüelsiz bir din modeli, ister istemez şu sonuçlara götürür:

Değer yargısı üretemezsin.

Sapma kategorisi belirleyemezsin.

Şirk/müşrik gibi ithamlarda bulunamazsın.

Bid‘at kavramını kullanamazsın.

Kimseye “yanlış yapıyorsun” diyemezsin.

Çünkü tüm bu kavramlar, normatif bir ibadet çerçevesi gerektirir.
Ve sen zaten “çerçeve yok” diyorsun.

🎙️ Sonuç (YouTube kapanış)

Dostlar, mesele türbe, rabıta, hatme, himmet değil.
Mesele şu:

“Dinde ritüel yoktur” diyorsan, o zaman başkasının pratiğine müdahale edemezsin.

Eğer müdahale ediyorsan, ritüeli reddeden iddian zaten çökmüş demektir.

Bilimsel, mantıksal ve teolojik olarak sonuç nettir:

👉 Ritüelsizlik tezi, anti-ritüel söylemle bir arada var olamaz.
👉 Bu söylem kendi içinde tutarsız, performatif olarak çelişik ve teorik zemini boş bir iddiadır.