3) Grafikler | Çubuk, çizgi ve pasta grafiği, histogram, serpilme diyagramı | İSTATİSTİK | XDERS

Bu dersimizde istatistikte kullandığımız serilerin grafik gösterimleri incelenmiştir. İstatistik dersimizin grafikler başlığı altında, çubuk grafiği, çizgi grafiği, pasta grafiği diye tabir ettiğimiz dairesel grafik, histogram, frekans poligonu, -den az eğrisi ile -den çok eğrisi ve serpilme diyagramı anlatılarak ardından bu grafiklerle ilgili çalışma soruları çözülmüştür. Seriler ile yaptığımız istatistiksel çalışmalar sonucunda grafikleri kullanmamız sonuçları görselleştireceğinden araştırmanın sonuçlarını hızlı kavramamızı ve çalışmanın sonuçlarını içeren mesajları çabuk iletmemizi sağlayacaktır.

Önceden toplanan ve karmaşık durumda bulunan verileri, tablo durumuna getirmek ve grafikleri kullanarak okuyucuya sunmak büyük kolaylıklar sağlayacağından bu dersi izlemenizi tavsiye eder, iyi çalışmalar dileriz.

Muhsin ÇELİK
XDERS


SERİLERİN GRAFİK GÖSTERİMLERİ
• Grafikler
• Çubuk Grafiği
• Çizgi Grafiği
• Pasta (Dairesel) Grafiği
• Histogram (Dağılım Dikdörtgenleri)
• Frekans Poligonu
• -den az Eğrisi
• -den çok Eğrisi
• Serpilme Diyagramı
• Çalışma Soruları


İstatistikte yapılan araştırmaların sonucunda elde edilen bilgilerin görsel olarak yorumlanabilmesi için şekil, resim veya çizgilerle gösterilmesine grafik denir. Önceden toplanan ve karmaşık durumda bulunan verileri, tablo durumuna getirmek ve grafikleri kullanarak okuyucuya sunmak büyük kolaylıklar sağlar.

Gruplandırılmış serilerin grafik yardımıyla gösteriminde ilgili sınıf aralığında bulunan frekansları alanlar yardımıyla gösteren ve dikdörtgenlerden oluşan histogram grafiği kullanılır. Dolayısıyla bu grafik çizilirken ilgili frekans değerleri ayarlanarak düşey eksende bu ayarlanmış frekanslar, yatay eksende ise sınıf aralıkları kullanılır.

Histogramdaki dikdörtgenlerin alanları toplamı araştırmadaki toplam gözlem sayısını verir. Histogramda ayarlanmış frekanslar yerine gerçek frekanslarda kullanılabilir.

Histogram oluşturulduktan sonra her sınıf aralığındaki dikdörtgenlerin üst orta noktaları belirlenerek bu orta noktaların birleştirilmesiyle oluşturulan eğriye frekans poligonu denir. Frekans poligonu gruplandırılmış serilerde kullanılan diğer bir grafik türüdür.

Birikimli serileri grafik ile gösterirken “-den az” ve “-den çok” grafiklerinden faydalanılır. “-den az” grafiği oluşturulurken yatay eksende her sınıfın üst sınırı, düşey eksende ise karşılık gelen birikimli frekansın işaretlenerek birleştirilmesiyle “-den az eğrisi”; “den çok” grafiği oluşturulurken ise yatay eksende her sınıfın alt sınırı, düşey eksende ise karşılık gelen birikimli frekansın işaretlenerek birleştirilmesiyle “-den çok eğrisi” oluşturulur.

Bileşik serilerde ise değişkenler arasındaki ilişkiyi grafik ile göstermek istediğimiz-de değişkenlerden biri yatay eksende, diğeri ise düşey eksende ifade edilerek serpilme diyagramı kullanılır.


DERSTE ÇÖZÜLEN ÇALIŞMA SORULARI

1) İstatistik te yapılan araştırmaların sonucunda elde edilen bilgilerin görsel olarak yorumlanabilmesi için şekil, resim veya çizgilerle gösterilmesine ne ad verilir?
A) Veri B) Seri C) Liste D) Grafik E) Tablo

2) 50 öğrencinin oluşturduğu bir sınıftan istatistik dersinden geçen 45 öğrenciyi dairesel grafik olarak göstermek istediğimizde dersten geçen öğrencileri gösteren daire diliminin merkez açının ölçüsü kaç derecedir?
A) 36° B) 60° B) 72° D) 288° E) 324°

3) 60 öğrencinin oluşturduğu bir sınıftan istatistik dersinden geçen 15 öğrenciyi dairesel grafik olarak göstermek istediğimizde dersten geçen öğrencilerin oluşturduğu dilimin yüzdesi kaçtır?
A) %15 B) %20 B) %25 D) %30 E) %35

4) Gruplandırılmış serilerin grafik yardımıyla gösteriminde ilgili sınıf aralığında bulunan frekansları alanlar yardımıyla gösteren ve dikdörtgenlerden oluşan grafiğe ne ad verilir?
A) Çubuk grafiği
B) Çizgi grafiği
C) Pasta (dairesel) grafik
D) Histogram
E) Serpilme diyagramı

5) Histogram oluşturulduktan sonra her sınıf aralığındaki dikdörtgenlerin üst orta noktaları belirlenerek bu orta noktaların birleştirilmesiyle oluşturulan eğriye ne ad verilir?
A) Çubuk grafiği
B) Çizgi grafiği
C) Pasta (dairesel) grafik
D) Serpilme diyagramı
E) Frekans poligonu

6) İki değişkenden biri yatay eksende, diğeri ise düşey eksende ifade edilerek noktalar halinde gösterilmesine ne ad verilir?
A) Çubuk grafiği
B) Çizgi grafiği
C) Pasta (dairesel) grafik
D) Histogram
E) Serpilme diyagramı

7) Aşağıdakilerden hangisi bileşik serilerin gösterilmesini sağlayan bir grafiktir?
A) Çubuk grafiği
B) Çizgi grafiği
C) Pasta (dairesel) grafik
D) Histogram
E) Serpilme diyagramı

8) Aşağıdakilerden hangisi gruplandırılmış serilerde kullanılabilen bir grafik türü-dür?
A) Çubuk grafiği
B) Frekans poligonu
C) Pasta (dairesel) grafik
D) Serpilme diyagramı
E) Çizgi Grafiği

9) Şekilli soru

10) Şekilli soru