داستان صعود و نزول ببرک کارمل

ببرک کارمل یکی از چهره‌های برجسته و بحث‌برانگیز در تاریخ معاصر افغانستان بود که نقش مهمی در تحولات سیاسی این کشور در دوران جنگ سرد ایفا کرد. داستان صعود و نزول او، بازتابی از پیچیدگی‌های سیاست داخلی و بین‌المللی افغانستان در آن دوران است.

صعود ببرک کارمل
ببرک کارمل در سال ۱۹۲۹ میلادی در ولایت کابل متولد شد و از اوایل دهه ۱۹۵۰ میلادی وارد فعالیت‌های سیاسی شد. او به حزب دموکراتیک خلق افغانستان (PDPA) پیوست و به یکی از اعضای برجسته جناح "پرچم" این حزب تبدیل شد. کارمل به دلیل سواد بالا، خطابه‌های تأثیرگذار و توانایی سازماندهی، به سرعت در میان چهره‌های سیاسی شناخته شد.

در سال ۱۹۷۸، پس از کودتای ثور که توسط جناح رقیب "خلق" در PDPA به رهبری نورمحمد تره‌کی و حفیظ‌الله امین انجام شد، کارمل به عنوان سفیر به چکسلواکی تبعید شد. اما اختلافات شدید میان جناح‌های خلق و پرچم به کارمل فرصت داد تا پس از مداخله نظامی شوروی در دسامبر ۱۹۷۹، به عنوان رهبر افغانستان منصوب شود. شوروی‌ها که به دلیل سیاست‌های سرکوبگرانه و غیرقابل پیش‌بینی حفیظ‌الله امین نگران شده بودند، او را برکنار کردند و کارمل را به قدرت رساندند.

دوران قدرت
ببرک کارمل در دسامبر ۱۹۷۹ رسماً به عنوان رئیس‌جمهور افغانستان و دبیرکل حزب دموکراتیک خلق معرفی شد. او با حمایت مستقیم شوروی‌ها تلاش کرد تا اصلاحاتی را اجرا کند و رژیم خود را تثبیت کند. کارمل شعار "آشتی ملی" را مطرح کرد و کوشید با مخالفان صلح کند، اما موفقیت چندانی به دست نیاورد.

با وجود حمایت گسترده نظامی و مالی شوروی، رژیم کارمل هرگز نتوانست مشروعیت گسترده‌ای در داخل افغانستان کسب کند. مقاومت مجاهدین، که از سوی آمریکا، پاکستان و سایر کشورها حمایت می‌شدند، به شدت ادامه یافت و دولت کارمل به شدت به حضور و کمک شوروی وابسته بود.

نزول ببرک کارمل
در اواخر دهه ۱۹۸۰، اتحاد جماهیر شوروی تصمیم گرفت نیروهای خود را از افغانستان خارج کند. این تغییر سیاست، موقعیت کارمل را تضعیف کرد. در سال ۱۹۸۶، کارمل تحت فشار شوروی از قدرت کناره‌گیری کرد و نجیب‌الله، یکی دیگر از اعضای حزب دموکراتیک خلق، جای او را گرفت.

پس از برکناری از قدرت، کارمل ابتدا به شوروی رفت و در تبعید زندگی کرد. او در سال‌های پایانی عمرش شاهد سقوط رژیم حزب دموکراتیک خلق و ادامه جنگ داخلی در افغانستان بود. ببرک کارمل در سال ۱۹۹۶ در مسکو درگذشت.

نتیجه‌گیری
صعود و نزول ببرک کارمل نمادی از نقش پیچیده ایدئولوژی، وابستگی‌های خارجی و بحران‌های داخلی در تاریخ افغانستان است. او با حمایت شوروی به قدرت رسید و با تغییر سیاست‌های همان حامی از قدرت کنار رفت. کارمل تلاش کرد تا افغانستان را مدرن کند، اما در برابر واقعیت‌های پیچیده سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کشور ناتوان ماند.
#ببرک_کارمل #افغانستان #تاریخ_معاصر #جنگ_سرد #سیاست_افغانستان #مداخله_خارجی #حزب_دموکراتیک_خلق #جنگ_داخلی #شوروی