Jan Kochanowski - Tren I

Treny to cykl utworów Jana Kochanowskiego, które zostały poświęcone jego zmarłej córce. Ze względu na formę, jaką wybrał poeta, wiersze te są wyjątkowo oryginalnym dziełem. Cykl liczy dziewiętnaście utworów i poprzedzony został dedykacją dla Urszulki.

"Tren I" wpro­wa­dza czy­tel­ni­ka w at­mos­fe­rę roz­pa­czy i żalu. Ko­cha­now­ski przed­sta­wia swój wi­ze­ru­nek za­ła­ma­ne­go ojca, po­ety i fi­lo­zo­fa, któ­ry przecho­dzi kry­zys wszyst­kich war­to­ści. Zbiór był pi­sa­ny przez kil­ka lub kil­ka­na­ście mie­się­cy, a zo­stał wy­da­ny w 1580 roku w Kra­ko­wie. Tre­ny są naj­bar­dziej oso­bi­stym dzie­łem re­ne­san­so­we­go po­ety, któ­ry snuł prze­my­śle­nia nie tyl­ko na te­mat żalu po stra­cie bli­skiej osoby, ale tak­że róż­nych kon­cep­cji fi­lo­zo­ficz­nych i ży­cia po­za­gro­bo­we­go.

Jan Kochanowski
Tren I

Wszytki płacze, wszytki łzy Heraklitowe
I lamenty, i skargi Symonidowe,
Wszytki troski na świecie, wszytki wzdychania
I żale, i frasunki, i rąk łamania,
Wszytki a wszytki zaraz w dom sie mój noście,
A mnie płakać mej wdzięcznej dziewki pomoście,
Z którą mię niepobożna śmierć rozdzieliła
I wszytkich moich pociech nagle zbawiła.
Tak więc smok, upatrzywszy gniazdo kryjome,
Słowiczki liche zbiera, a swe łakome
Gardło pasie; tym czasem matka szczebiece
Uboga, a na zbójcę co raz sie miece.
Prózno, bo i na samę okrutnik zmierza,
A ta nieboga ledwe umyka pierza.
«Prózno płakać» — podobno drudzy rzeczecie.
Cóż, prze Bóg żywy, nie jest prózno na świecie?
Wszystko prózno; macamy, gdzie miękcej w rzeczy,
A ono wszędy ciśnie: błąd wiek człowieczy.
Nie wiem, co lżej: czy w smutku jawnie żałować,
Czyli sie z przyrodzeniem gwałtem mocować.

#kochanowski #tren #smutek