Buổi chia sẻ kỹ thuật Coronectomy cắt thân để lại chân răng khi nhổ răng khôn. BS Thành - Đạt

Coronectomy – Kỹ thuật nhổ răng khôn để lại phần chóp tránh tổn thương dây thần kinh
Nhổ răng khôn nhất là răng khôn hàm dưới có một số khó khăn nhất định, những khó khăn này đôi khi khiến nha sĩ không lường được hết và mắc kẹt trong thủ thuật. Hoặc giả như việc lấy chóp răng nằm quá sâu trong xương hàm có thể khiến mất xương nhiều, vùng phẫu thuật xâm lấn thậm chí tổn thương dây thần kinh. Thực tế thì việc lấy bỏ toàn bộ chiếc răng luôn được ưu tiên, đây là điều đồng thuận rộng rãi mang chất lượng học thuật, tuy nhiên nếu chọn lựa giữa việc cố lấy chóp với các biến chứng do động tác phẫu thuật lấy chóp gây ra thì cái nào nặng nề hơn, liệu rằng có cách gì khả quan hơn cho ca răng khôn hàm dưới chân răng không thuận lợi hay không?

Kỹ thuật coronectomy ra đời vào năm 1989, trong đó mô tả việc nhổ răng khôn nhưng chỉ cắt bỏ thân răng gây hại còn phần chóp nói cách khác là 1 phần chân sẽ giữ lại và theo dõi có kiểm soát. Thực tế thì kỹ thuật này đến nay vẫn gây nhiều tranh cãi, nhưng không thể phủ nhận rằng nó có thể hạn chế rất nhiều rủi ro thường gặp của việc nhổ răng khôn gây ra.
Vào những năm 2000, Viện Nice Anh Quốc (the UK National Institute for Health and Care Excellence) đưa ra guideline hướng dẫn cho việc nhổ răng khôn trước thực trạng nhiều nha sĩ lạm dụng việc này, họ bất chấp nhổ những chiếc răng khôn hoàn toàn vô tội vì những lý do rất mơ hồ. Viện NICE ra khuyến cáo rằng, việc nhổ răng khôn chỉ nên diễn ra trên những ca có tổn thương sâu răng khôn, bệnh lý chóp răng, viêm quanh thân răng tái đi tái lại, nang khối U xương hàm tương ứng răng khôn, và răng khôn đâm vào răng số 7 gây tổn thương chắc chắn.

Chúng ta biết rằng, việc nhổ răng khôn là 1 điều trị y khoa, và giống như các điều trị y khoa khác nó có thể gặp biến chứng ví dụ như viêm huyệt ổ răng, nhiễm trùng sau nhổ, vỡ xương ổ răng, lỗ dò trong miệng do nhiễm trùng, tổn thương thần kinh ống răng dưới hoặc dây lưỡi thậm chí gãy xương hàm trong những ca bệnh nhân dùng corticoid trường kỳ… Vậy cho nên kỹ thuật chia cắt và để lại chân răng có chủ ý là một ý tưởng tốt và thực tế trong các nghiên cứu đã chứng minh tính hiệu quả, an toàn tương đối của phương pháp.

Năm 2020 nhóm tác giả Saverio Cosola, Young Sam Kim, Young Min Park, Enrica Giammarinaro, và Ugo Covani thực hiện theo dõi 130 bệnh nhân nhổ răng khôn hàm dưới và thực hiện để lại chân coronectomy.

Sau 4 năm không có bất cứ trường hợp nào xảy ra biến chứng, trong đó 13 bệnh nhân lung lay các chân răng giữ lại tuy nhiên không có bất cứ triệu chứng gì, 31 bệnh nhân chân răng mọc trồi lên phía trên và di về phía gần răng số 7 – trong số này 4 ca vì bệnh nhân thấy hơi vướng víu nên nhóm tác giả quyết định nhổ bỏ, đương nhiên vì chân răng đã trồi lên nên tiểu phẫu thực hiện thuận lợi. Từ kết quả này nhóm tác giả kết luận coronectomy là kỹ thuật an toàn và mang lại nhiều lợi ích đặc biệt với tình huống răng khôn hàm dưới với giải phẫu chân răng phức tạp.
Coronectomy được nhiều tác giả khuyến cáo ra chỉ định trong những tình huống cụ thể như:

– Nhổ răng khôn hàm dưới mà chân răng quá sát ống thần kinh

– Vị trí chóp chân răng thấy dấu hiệu ống thần kinh co hẹp lại hoặc bóp méo dạng loop kiểu như bị chèn ép.

– Chân răng bị nhạt màu trên xquang tại 1/3 chóp và thấy ống thần kinh chạy gián đoạn.

– Dấu hiệu gián đoạn xương vỏ phía trong ứng với vùng răng nhổ.

– Răng còn tủy sống không có sâu răng, không viêm quanh răng và không có tổn thương chóp mới chọn kỹ thuật này.

Coronectomy chống chỉ định với ca răng khôn nhiễm khuẩn mức độ lan rộng ví dụ như sâu răng gây viêm tủy, hoặc bệnh lý phía chóp, bệnh nhân có những vấn đề toàn thân như xạ trị, suy giảm hệ miễn dịch, fibrous dysplasia loạn sản xơ, thậm chí với những răng khôn mà việc lấy bỏ phần chóp là khả thi, nhẹ nhàng, hoặc bệnh nhân có kế hoạch phẫu thuật cắt xương hàm qua vùng răng khôn… Mặt khác chia cắt chân răng cũng cần thận trọng ví dụ các ca răng khôn nằm ngang nếu để lại chân thì có thể vùng chân này bị lộ và là bẫy dính thức ăn với vị trí răng số 7 bên cạnh, tức là không có hiện tượng tạo xương bao phủ chân răng lộ thì cũng có thể dẫn đến nguy cơ dễ bị nhiễm trùng tái phát.

Đến đây chúng ta có thể hình dung vấn đề, sự lựa chọn nào cũng có thể đối diện nguy cơ, nếu mình cố gắng nhổ bỏ chân răng nằm sát ống thần kinh răng dưới có thể gây nên tổn thương thần kinh, vậy có nghiên cứu nào thử áp dụng cả 2 cách làm tức là cố lấy sạch chân so với để lại chân cái nào ít tổn thương thần kinh hơn không. Và liệu nếu có thể lấy được chân răng nhưng chúng ta cố tình không lấy thì thần kinh có được bảo vệ tốt hơn hay không?