فیلمی نایاب از مصاحبه با شجاع الدین شفا

شجاع‌الدین شفا در قم در خانواده‌ای پزشک متولد شد. او تحصیلات خود را تا پایان دبیرستان در قم به انجام رساند؛ همچنین در طول اقامتش در قم چند سال به تحصیلات حوزوی پرداخت و برای تحصیلات دانشگاهی نیز به تهران رفت و پس از فارغ‌التحصیل شدن در رشته ادبیات فارسی، تحصیلاتش را در بیروت و فرانسه هم ادامه داد. در طول دوران فعالیت فرهنگی شجاع الدین شفا، وی، کارهای بسیاری در زمینه تاریخ و ادبیات ایران انجام داد. او در معرفی ادبیات جهان به فارسی زبانان و فرهنگ ایران به جهانیان، فعالیت مؤثری داشته‌است. پس از آغاز جنگ جهانی دوم و اشغال فرانسه و سپس ایران، به کشورش بازگشت و به عنوان مترجم در رادیو استخدام شد، هم‌زمان فعالیت سیاسی را نیز آغاز کرد و از بنیان‌گذاران حزبی شد به نام «میهن‌پرستان»، با روزنامه‌ای به همین نام که سرمقاله‌هایش را شجاع‌الدین شفا می‌نوشت. تا سال ۱۳۵۷ (خورشیدی)، حدود شصت عنوان ترجمه و تألیف از شجاع‌الدین شفا به چاپ رسید. وی مترجم کتاب سه جلدی کمدی الهی شاهکار ادبیات ایتالیایی، اثر دانته آلیگیری به زبان فارسی است. همچنین آثاری از گوته (دیوان شرقی و غربی) و آندره ژید و شاعران رمانتیک فرانسه مانند لامارتین و شاتوبریان را نیز به فارسی درآورده‌است.
شفا در سال ۱۳۵۲ مأمور ساخت «کتابخانه ملی پهلوی» در قلب تهران شد. بنا بود این کتابخانه در طی ۱۰ سال به بهره‌برداری برسد و از همان ابتدا ۶۰۰ هزار عنوان کتاب و بیش از ۲۵ هزار عنوان نشریه را در خود جای دهد. سمینارها و جلسه‌های متعددی برای طرح‌ریزی کتابخانه برگزار شد؛ مشاوران فراوانی از سراسر جهان برای کتابخانه استخدام شدند؛ مسابقه‌ای جهانی برای انتخاب معمار کتابخانه برپا شد که بیش از ۳ هزار شرکت‌کننده داشت و یک شرکت آلمانی در آن برنده شد؛ اما کلنگ کتابخانه هیچگاه به زمین زده نشد.
او رایزن فرهنگی شاه شد و نقش مهمی در سیاستگذریهای فرهنگی شاه ایفا کرد، بویژه در سیاستهای ملی گرایانه شاهنشاهی و اندیشه بزرگداشت و احیای "عظمت" ایران باستان و نکوهش آثار فرهنگ اسلامی و حمله اعراب به ایران.

شجاع الدین شفا با قلم فاخرش، نویسنده سخنرانیهای مهم شاه شد و خالق جمله ای تاریخی شد: "کورش ... آسوده بخواب که ما بیداریم"، جمله ای از متن سخنرانی ای که برای شاه نوشت تا پاسارگاد بر سر آرامگاه بنیانگذار نخستین و بزرگترین شاهنشاهی تاریخ ایران ایراد کند.

ایده برگزاری جشنهای دوهزار و پانصد ساله شاهنشاهی و تغییر تقویم ایران از هجری خورشیدی به شاهنشاهی نیز به شجاع الدین شفا نسبت داده می شود.