284 Odoaker: grabarz imperium Romanum - o pewnej próbie degermanizacji historii

W 1946 dwaj autorzy Robert L. Reynolds oraz Robert S. Lopez w artykule "Odoacer: German or Hun?", opublikowanym w The American Historical Review. 52 (1): 36–53. doi:10.1086/ahr/52.1.36. JSTOR 1845067, zadali pytanie, a na jakiej to w ogóle podstawie uważa się w ogóle Odoakra, wodza, który w 476 r. odesłał insygnia cesarza Romulusa do Konstantynopola, za Germanina? Jak piszą:

„Historia migracji, które naznaczyły upadek zarówno Cesarstwa Rzymskiego na Zachodzie, jak i Cesarstwa Han w Chinach, pozostaje wciąż bardzo niejasna. „Nigdzie, od czasów Aleksandra Wielkiego, nie czujemy tak mocno, że skąpość źródeł kłóci się z doniosłością wydarzeń”.
Jasne jest, że niegermańskie ludy i kultury stepowe musiały wywrzeć głęboki wpływ na wiele grup, które dawne pokolenie historyków i filologów określało jako „germańskie”.

Kiedy zwracamy się ku źródłom zachodnim, okazuje się, że powstała już bogata literatura wtórna oparta wyłącznie na tych świadectwach. Zauważalną cechą większości tych prac jest jednak to, że historię każdej grupy najeźdźców Cesarstwa Zachodniego — z wyjątkiem Hunów, Awarów, Alanów i kilku podobnych plemion — rekonstruuje się, wychodząc z założenia, iż każda z tych grup była germańska.

To założenie podtrzymuje się nie tylko wtedy, gdy przemawia za nim waga filologii i świadectw współczesnych, lecz również wtedy, gdy brakuje obu tych przesłanek. Zjawisko to jest widocznym następstwem faktu, że kiedy podejmowano pionierskie badania w tej dziedzinie, by zorganizować i wypełnić wielkie luki w ocalałych źródłach zachodnich, zajmowali się tym niemal wyłącznie Niemcy. Zapał narodowy rodzącej się Rzeszy Niemieckiej skierował ich uwagę ku temu zadaniu; obraz wędrówek ludów, jaki wyłonił się z ich badań, do pewnego stopnia usprawiedliwiał gorliwość ich retrospektywnego patriotyzmu.

Zebraliśmy wszystkie dostępne strzępy dowodów i pokazaliśmy, że w odniesieniu do Odoakra i niektórych ludów, którymi przewodził, materiał historyczny wskazuje raczej na niegermańskie niż germańskie pochodzenie. Pomimo tych dowodów wciąż utrzymuje się jednak niezmiennie przeciwne przekonanie, podtrzymywane przez całą półkę wewnętrznie spójnych, choć często zmyślnych i naciąganych etymologii germańskich, które zwodzą mniej ostrożnych badaczy swoim pozornym ciężarem i wiarygodnością.

Tym, co nadaje im taki pozór wagi, jest założenie samych badaczy, że dzieje tej epoki były przede wszystkim historią ludów germańskich. Tak jednak nie było — a jeśli przyjmiemy to do wiadomości, owe etymologie przestają wspierać teorię, że było inaczej.

Same etymologie również nie są niewzruszone, gdy przyjrzymy się im bliżej.

Zarzuca się nam — i słusznie — że bawimy się podobieństwami brzmieniowymi, że zakładamy pochodzenie danego imienia od określonej rasy, a następnie, na podstawie hipotezy o jego dawnym miejscu występowania, szukamy tak długo, aż znajdziemy obszar, z którym można by to imię powiązać i przypisać je danej rasie.

Jest to jednak dokładnie ta sama metoda, jaką stosują autorzy „poważnych i solidnych” etymologii germańskich.

Jeżeli podoba Ci się podcast INTERPRETACJE możesz go wesprzeć w serwisie Patronite.pl: 👉 https://patronite.pl/podcastinterpret... https://suppi.pl/interpretacje Albo postawić symboliczną kawę w serwisie Buycoffee.to: 👉 https://buycoffee.to/podcastinterpret...