ظهور و سقوط خاندان اسد در سوریه

حمایت اختیاری از دیپ پادکست:
https://hamibash.com/deep.war
  / deeppodcastiran  

Instagram:   / deep.podcast  
Telegram Channel: Https://www.telegram.me/deeppodcast
ـــــــــــــــــ
music by @incompetech_kmac Kevin MacLeod ‪@ScottBuckley‬
ــــــــ
سوریه قبل از خاندان اسد
از زمان تاسیس کشور سوریه، خاندان اسد طولانی ترین دوره حکومت در این کشور رو داشتند. اما اصلا چی شد که این خاندان در سوریه قدرت گرفتند و چی شد که به یک مرتبه و با یک سرعت عجیب و غریب سقوط کردند؟
برای اینکه بتونیم مشکلات سوریه رو در قرن بیست و یکم بفهمیم باید یکم به تاریخ این منطقه برگردیم و ببینیم اصلا سوریه چرا اینقدر مهمه.
از زمان های باستان ما همیشه یک منطقه تاریخی داشتیم به نام شامات. شامات یا همون شام که در نقشه های امروزی شامل سوریه، اردن، لبنان، اسرائیل، قبرس و قسمت کوچکی از ترکیه میشه.
در زمان باستان همیشه بر سر این منطقه بین ایرانیان و یونانیان جنگ بوده چون تمامیِ شرق دریای مدیترانه رو در بر میگیره و تسلط روی این منطقه یعنی دسترسی به تمامِ بخش های روم باستان.
اما چیزی که این منطقه رو برای اعراب بسیار مهم میکنه به دوران بعد از ظهور اسلام برمیگرده.
ما در تاریخ 4 خلافت بزرگ اسلامی داریم.
دوره اولِ خلافت، درست بعد از درگذشت پیامبر اسلام و توسط ابوبکر پایه گذاری شد. این دوره به خلافت راشدین شهرت داره. بعد از مرگ سومین خلیفه یعنی عثمان بن عَفّان، معاویه فرزند ابی سفیان که حاکم شام بود، منطقه شام رو مستقل اعلام میکنه و پایتخت خودش رو شهر دمشق قرار میده. مدت کوتاهی بعد، معاویه تمام حکومت اسلامی رو تصاحب میکنه و حکومت امویان رو تاسیس میکنه. امویان، دومین خلافت بزرگ اسلامی بود. اینکه یکی از خلافت های بزرگ اسلامی از منطقه شام شروع شده، بسیار برای مردم سوریه مهمه.
بعدها در قرن شونزدهم (1516) منطقه شام به دست عثمانی افتاد. به جز یکی دو دوره کوتاه که این منطقه تحت حاکمیت ایران قرار گرفت، تا قرن بیستم همیشه بخشی از حکومت عثمانی بود. در این دوران تمام مسلمانان در کشورهای عربی، دستوراتشون رو از خلیفه مسلمین در عثمانی میگرفتن. تا اینکه میرسیم به جنگ جهانی اول و وقایعی که در طول این جنگ و بعد از جنگ بزرگ اتفاق افتاد. وقایعی که تا به امروز گریبان سوریه و تمام منطقه شام رو گرفته.
اما اینبار نه خبری از مقاومت ارتش بود و نه خبری از نیروهای ایرانی. روسیه چند باری پیام داد اما معلوم بود قصد نجات بشار اسد رو نداره. نیروهای حکومتی به سرعت تسلیم میشدند و در نهایت در 8 دسامبر 2024، معترضین از جنوب، دمشق رو تصرف کردند و حکومت بعث در سوریه به طور کامل سقوط کرد. بشار اسد هم به روسیه فرار کرد. اسرائیلی‌ها از ترور موفق اسد خبر میدادند اما روسیه اعلام کرد بشار اسد سالم به روسیه رسیده.
سقوط بشار اسد پایانی بر 60سال حکومت حزب بعث و 54 سال حکومت خاندان اسد بر سوریه بود.
با سقوط بشار اسد همه در هرجای دنیا سقوط این رژیم رو تبریک گفتند. از آمریکا و اسرائیل گرفته تا حماس در غزه. بعد از سقوط اسد درهای زندان مخوف صید نایا باز شدند و بسیاری از زندانیانی که سالها در اونجا شکنجه میشدند آزاد شدند.
الجولانی وارد دمشق شد و به اولین جایی که پا گذاشت مسجد اموی بود. نیروهای تحریرالشام در صحبت هاشون مدام از کلمه مردم شام نام میبردند. به نظر میرسه ایده شام بزرگ هنوز در بین اونها زنده است.
با سقوط اسد، اسرائیل عملیات بزرگی رو علیه زیرساخت های نظامی و تحقیقاتی سوریه آغاز کرد. تقریبا تمام نیروی هوایی و دریایی و تمام زیرساختهای دفاعی سوریه ظرف مدت کوتاهی با خاک یکسان شدند.
با اینکه الجولانی در ظاهر بارها گفته بود که ما جنگی با اسرائیلی ها نداریم، ولی کاملا مشخصه بنای فکری گروه های جهادی که از اخوان المسلیمن نشات گرفتند، همیشه دشمنی با اسرائیل خواهد بود. نتانیاهو قصد نداشت روی حرف های جولانی ریسک کنه. اون حتی به نیروهای اسرائیلی دستور داد زمینی وارد خاک سوریه بشن و 250 کیلومتر دیگه از خاک سوریه به اشغال نیروهای اسرائیلی در اومد.
با اینکه سقوط بشار اسد تقریبا بدون درگیری و خون ریزی بود اما به هیچ عنوان نمیشه آینده روشنی رو برای سوریه تصور کرد. تمام نیروهایی که همین الان کنترل سوریه رو در اختیار دارن، به هیچ عنوان هم نظر نیستند. حتی متحدانشون هم ، هم عقیده نیستند. به نظر نمیرسه درگیری ها در سوریه به این زودی ها تموم بشه . و هیچ افقی از صلح در این کشور به چشم نمیخوره
بشار اسد با کمک ایران و روسیه نجات پیدا کرد اما کشور کاملا نابود شده بود. همچنین تحریم های گسترده جهانی اقتصاد سوریه رو در آستانه فروپاشی قرار داد.
در سال‌های 2023 و 2024، اسرائیل وارد جنگ با حماس در غزه و حزب الله در لبنان شد. حتی درگیری های مستقیمی هم با ایران داشت. اما در تمام طول این جنگ ها، سوریه هیچ اقدامی علیه اسرائیل نمیکیرد. حتی زمزمه هایی از جاسوسی نزدیکان اسد برای اسرائیل به گوش میرسید. بسیاری از اعضای سپاه پاسداران و حزب الله در خاک سوریه ترور میشدند. اسد که با شروع جنگ داخلی از اتحادیه کشورهای عربی کنار گذاشته شده بود، یکبار دیگه در بین اعراب پذیرفته شد. کم کم بر خلاف پدرش از ایران فاصله گرفت و به سمت اعراب متمایل شد. بشار اسد حتی در یک اقدام جنجالی بیانیه ای که اعلام میکرد جزایر سه گانه متعلق به اماراته رو امضا کرد.
الجولانی همیشه بشار اسد رو دوست درا اسرائیل میدونست. الجولانی تصمیم گرفت حالا که حزب الله و ایران درگیر جنگ هستند و بین اسد و ایرانی ها اختلاف افتاده از خلا قدرت در سوریه استفاده کنه، و با کمک ترکیه ، سوریه رو تصرف کنه.
الجولانی که قبلتر به عنوان یک تروریست شناخته میشد و آمریکا 10 میلیون دلار برای سرش جایزه لباسهای جهادی کنار گذاشته شد و کت و شلوار جایگزین اون لباسها شد. نیروهای اون تحت عنوان نیروهای تحریرالشام از شمالِ غرب به سرعت به سمت دمشق به راه افتادند.