Biến Động Địa Giới Hành Chính Khánh Hòa Qua 370 Năm

id176534 - Biến Động Địa Giới Hành Chính Khánh Hòa Qua 370 Năm

Năm 2023 đánh dấu 370 năm hình thành các đơn vị hành chính trên vùng đất Khánh Hòa. Hành trình lịch sử này chứng kiến những biến động địa giới đáng kể, góp phần tạo nên diện mạo Khánh Hòa như ngày nay. Bài viết này sẽ lần theo dấu vết lịch sử, phân tích những thay đổi địa giới hành chính giữa Khánh Hòa và các tỉnh lân cận, từ thời chúa Nguyễn đến hiện đại.
Khởi nguồn từ tháng 3 năm Quý Tỵ (1653), chúa Nguyễn Phước Tần thiết lập dinh Thái Khang, tiền thân của tỉnh Khánh Hòa ngày nay. Sự kiện này gắn liền với chiến thắng của Cai cơ Hùng Lộc trước vua Chiêm Thành Bà Tấm, mở rộng lãnh thổ chúa Nguyễn đến sông Phan Rang. Hai phủ Thái Khang và Diên Ninh được thành lập, đặt nền móng cho đơn vị hành chính Khánh Hòa. Dinh Thái Khang sau đó được đổi tên thành Bình Khang, Bình Hòa và cuối cùng là Khánh Hòa dưới thời vua Minh Mạng.
Địa Giới Khánh Hòa - Phú Yên: Từ Phân Thủy Đến Tranh Chấp
Từ năm 1653 đến 1994, dãy núi Đại Lãnh (Đèo Cả) là ranh giới tự nhiên giữa Khánh Hòa và Phú Yên, dựa trên nguyên tắc phân thủy. Trạm Phú Hòa trên đỉnh Đèo Cả là cột mốc quan trọng, được ghi nhận trong nhiều tài liệu lịch sử, từ Hoàng Việt nhất thống chí đến các ghi chép của Étienne Aymonier và J.Brien thời Pháp thuộc. Việc xác định ranh giới ven biển cũng trải qua nhiều thay đổi. Mũi Varella (Mũi Đại Lãnh) từng được xem là điểm kết thúc bờ biển Khánh Hòa về phía bắc. Vũng Rô, một vịnh biển quan trọng, cũng thuộc về Khánh Hòa theo Đại Nam nhất thống chí và Đồng Khánh dư địa chí.
Bản đồ năm 1889 của Adrien Lau nay, cho thấy ranh giới phía bắc Khánh Hòa tại Mũi Đại Lãnh (Cape Varela) và ranh giới phía nam tại Vịnh Vĩnh Hy (Baie Gang).
Sự thay đổi lớn nhất xảy ra sau năm 1975, khi Phú Yên và Khánh Hòa hợp nhất thành tỉnh Phú Khánh. Việc tái lập hai tỉnh vào năm 1989 đã dẫn đến tranh chấp địa giới kéo dài gần 5 năm. Cuối cùng, Quốc hội khóa IX quyết định điều chỉnh ranh giới, chuyển thôn Vũng Rô về Phú Yên. Tuy nhiên, vấn đề ranh giới trên biển vẫn còn tồn tại đến nay, thể hiện qua các cuộc hiệp thương giữa hai tỉnh trong những năm gần đây.
Hình ảnh minh họa khu vực Đèo Cả, ranh giới giữa Phú Yên và Khánh Hòa.
Địa Giới Khánh Hòa - Ninh Thuận: Dòng Chảy Lịch Sử
Ranh giới giữa Khánh Hòa và Ninh Thuận cũng trải qua nhiều biến động. Ban đầu, sông Phan Rang là giới hạn. Sau khi chúa Nguyễn chiếm toàn bộ lãnh t...

#LichSuVietNam #BienDongDiaGioi #DiaGioiHanhChinhKhanhHoa #DiaGioiKhanhHoa #HanhChinhKhanhHoa #LichSuKhanhHoa
======
Chi tiết: https://khamphalichsu.com/bien-dong-d...