Azərbaycan Generalı Əliağa Şıxlınski

Azərbaycanın görkəmli hərbi xadimi, Çar Rusiyası və Azərbaycan ordusunun generalı, tanınmış hərbçi alim Əliağa İsmayıl ağa oğlu Şıxlınski 1865-ci il aprel ayının 23-də Qazax qəzasının Qazaxlı kəndində anadan olub. 1876-cı ildə Tiflisdə özəl gimnaziya, 1883-cü ildə Tiflis hərbi gimnaziyasını, 1886-cı ildə Peterburqda artilleriya məktəbini bitirmişdir. Aleksandropoldakı (Gümrü) 39-cu topçu briqadasına təyinat alaraq, 1900-cü ilədək bu briqadada xidmət etmiş, kapitan rütbəsinə qədər yüksəlmişdir. Şıxlınski 4-cü Şərqi Sibir atıcı-topçu briqadasının tərkibində 1904-05-ci illər Rusiya-Yaponiya müharibəsində iştirak etmişdir. Müharibənin gedişində göstərdiyi igidliyə görə Şıxlinski 4 ordenə, podpolkovnik rütbəsinə və bir sıra qiymətli hədiyyələrə layiq görülmüşdü. Port-Artur qalasının müdafiəsi zamanı xüsusi şücaət göstərdiyinə görə "Qızıl qılınc"la mükafatlandırılmışdır.
Müharibədən sonra topçu zabitlər hazırlayan məktəbdə yüksək ixtisaslı hərbçi kimi dərs deməyə başlayan Əliağa Şıxlınski 1908-ci ildə polkovnik rütbəsi alır. Hərb elminin daha da dərindən mənimsənilməsi üçün yazdığı, dərs vəsaiti kimi istifadə edilən "Səhra toplarının cəbhədə işlədilməsi" əsəri 1910-cu ildə çap olunur. Bundan əlavə, onun "Şıxlınski üçbucağı", "Şıxlınski formulu" adlı hərbi yenilikləri topçu zabitlər üçün hazırlanmış dərsliklərə daxil edilir. Bütün bu xidmətlərinə görə gənc hərbçiyə 1912-ci ildə general-mayor rütbəsi verilir. Beləcə o, Azərbaycanın ilk hərbi generallarından olur, çar ordusunun aparıcı mütəxəssislərindən birinə çevrilir.
1914-cü ildə baş verən I dünya müharibəsi zamanı Petroqrad şəhərinin artilleriya müdafiəsi general Əliağa Şıxlınskiyə tapşırılır.
Şıxlınskinin rus ordusu sıralarındakı xidməti "Müqəddəs Stanislav" ordeninin hər üç dərəcəsi ilə, "Müqəddəs Anna" ordeninin hər dörd dərəcəsi ilə, "Müqəddəs Vladimir" ordeninin 2, 3 və 4-cü dərəcələri ilə, "Müqəddəs Georgi" ordeninin 4-cü dərəcəsi ilə, xarici orden və medallarla, qiymətli hədiyyələrlə qeyd olunmuşdur.
Görkəmli sərkərdə Əliağa Şıxlinskinin xalqımız üçün ən böyük xidmətlərindən biri 1917-ci ilin noyabrında olur. Həmin ayın 15-də Qafqaza qayıdan Şıxlınski ilk dəfə Tiflisdə azərbaycanlılardan ibarət milli korpus yaradır. Bununla da o, Azərbaycan Silahlı Qüvvəllərinin təməl daşını qoyur.
Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin 1918-20-ci illərdə təşkilində Əliağa Şıxlinskinin müstəsna rolu olur.
1918-ci ilin dekabrında dövlətin hərbi işi Azərbaycanın iki görkəmli oğluna tapşırılır. Artilleriya general-leytenantı Səməd bəy Mehmandarov Azərbaycanın hərbi naziri, daha bir artilleriya general-leytenantı Əliağa Şıxlınski isə hərbi nazirin müavini təyin edilir. Qısa zaman ərzində bu iki şəxsiyyətin gərgin səylərilə Azərbaycan ordusu yaradılır. Ordunun xeyli cəbbəxanası formalaşır.
Aprel işğalından (1920) sonra qısa müddət qırmızı ordu sıralarında xidmətini davam etdirən Şıxlınski 1920-ci ilin iyununda bolşevik həbsinə məruz qalsa da, Nəriman Nərimanovun müdaxiləsi ilə həbsdən azad edilir. 1920-ci ilin avqustunda S.Mehmandarov ilə birlikdə Şıxlınski Baş qərargahda işləmək üçün Moskvaya göndərilir. 1921-ci ilin yayında onların hər ikisi yenidən Azərbaycana qayıdır və xalq hərbiyyə və bəhriyyə komissarlığında xidmətə qəbul edilirlər.
General Əliağa Şıxlınskinin adı daima böyük nüfuza və rəğbətə malik olmuşdur. O, təkcə rus topçularına deyil, Avstriya və Fransa ordusunun geniş dairələrində də çox yaxşı tanınmışdır və son dərəcə məşhurlaşmışdır.
Əliağa Şıxlınski 1943-cü il, avqust ayının 18-də Bakıda vəfat edib.