De Rijp Noord Holland

Geschiedenis
De Rijp werd eind dertiende eeuw gesticht. De plaatsnaam betekent 'oeverrand', De Rijp ontstond aan het zuidelijk deel van de dijk om Schermereiland. De plaats was in de 17e, 18e en 19e eeuw zeer welvarend, dankzij walvisvaart, haringvisserij en de verwerking van hennep.[2]

Haringvisserij
De haringvisserij ('de grote visserij') was een sterk gereguleerd bedrijf. In het Noorderkwartier was alleen de stad Enkhuizen lid van het College van de Grote Visserij. Van de totale Noord-Hollandse haringvloot was ongeveer 25% tot 30% in handen van Rijper rederijen, de rest van reders uit Enkhuizen. De gevangen haring mocht niet in De Rijp worden verpakt voor de export (haringpakkerij); dit diende in Enkhuizen te gebeuren.

De haringvisserij was geen voltijds bedrijf: ze gaf de vissers slechts drie of vier maanden per jaar werk. De overige maanden hield men zich vaak bezig met de visserij op de binnenmeren (zoals de Schermeer, de Starnmeer en de Beemster). Toen deze werden drooggemalen, verdween deze mogelijkheid en nam ook het aantal Rijper bemanningsleden op de haringvloot af. Ook verdween de rechtstreekse verbinding met de Zuiderzee door deze droogmakerijen.

Nog tot in de negentiende eeuw werd eens per jaar, als de haringbuizen in het voorjaar uitvoeren, de sluis bij Nauerna opengezet om (brak) water uit het IJ in te laten. Het waterpeil steeg dan voldoende om de buizen te kunnen laten uitvaren van De Rijp naar Edam.

De laatste haringboot voer uit in 1888.
De walvisvaart (de 'kleine visserij') was in De Rijp mede ontstaan als gevolg van de teruglopende inkomsten uit de haringvisserij. De schepen voeren niet uit van De Rijp, maar vanaf de Zaan en later het IJ. In 1798 werd de laatste expeditie vanuit De Rijp uitgerust