Thinkers Podcast EP04 "Төр улс, Монгол төрийн тухай" Ж.Санчир

Thinkers подкастын 4 дэх дугаарт тавтай морил. Зочноор судлаач Ж.Санчир оролцлоо. Энэ дугаарт төр улс, Монгол төрийн тухайд хөгжлийн судалгааны өнцгөөс маш сонирхолтой яриа өрнүүллээ.

Бид долоот бүр подкастаараа дамжуулан сэтгэгчид, экспертүүдийн мэдлэг, гүн ойлголтыг (insight) хуваалцана.

Хөтлөгчийн тухай: С.Өнөр нь Нухацтай сэтгэлгээ (2024) номын зохиогч, Thinkers.mn төслийн санаачлагч. Улс төр, экономиксийн ШУ-ны коммюникатор (science communicator) юм.

Think with us, subscribe Thinkers podcast.

Key insights:

Төр улсыг судлах хандлага

📌Нийгмийн ухааныг судалж байгаа бол хүний сэтгэлгээ хэрхэн ажиллаж байгаа өнцгөөс харвал их баялаг болдог. Нөгөө талаас хүний сэтгэлгээ муйхар байж болдог талаас судалбал сайн. Нэг үгээр хүний сэтгэлгээний хязгаарыг мэдэхийн тулд нийгмийн ухааныг судалдаг.
📌Төр улсыг функционал ба функционал бус байдлаар судалдаг. Функционал нь төрийн функц буюу үүрэг биелүүлэгч талаас нь тайлбарладаг хандлага юм. Функционал бус нь төрт улсын загварчлалгүй, янз бүрийн зангилааг тайлбарладаг.

Өнөөгийн монгол төрийн байдал
📌Нам төрөөс ялгаагүй болж эхэлж байна. Симбиотик ч юм шиг, паразитик ч юм шиг. Сүүлдээ ажил олгогч шиг ч юм шиг харагдаж эхэлж байна. Гэтэл намын санхүүжилт өөрөө ил тод бус байна. Хувийн ашиг сонирхолд зарцуулагдаж байгааг нүдээр харж болохоор байна.

Ил тод байдлыг хангах тухайд
📌Төрд ажиллаж буй хүмүүст мэдээллийг албаар хэт ерөнхий байлгаж, хувийн ашиг сонирхлоо нэгд тавих нь чухал байна. Иймд шийдэл бол нэг талаас технократ нөгөө талаас улс төрийн эрх мэдлийг хөндсөн өөрчлөлтийн шийдвэр байх ёстой.

Төрийн тухай хуурамч хуваагдлын тухайд
📌Хүүхдийн мөнгө тараагаад, дүнг нь 2 дахин нэмээд, иргэншилтэй нэр өгөхөд л болно. Өгөх эсэхийг хорооны ажилтан шийдэхгүй, ямар нэг хүнд суртал, ялгаварлал байхгүй, бүгд ижил тэнцүү байх хэрэгтэй. Баян айлын хүүхдэд мөнгө өгсөн ч дотоодын худалдан авалт л нэмэгдэнэ.

Timetsamps:
00:00 - 05:22 Зочны танилцуулга
05:23 - 07:39 Сүүлийн үед ажиллаж буй судалгаа
07:40 - 16:40 Төр улсыг судлах хандлага
16:41 - 29:59 Монгол дахь төр улсын тухайд судлах хандлага
30:00 - 31:53 Олон ургалч үзэл санааны тухайд
31:54 - 37:09 Төр улсыг санааг олон талаас хураахуй
37:10 - 51:05 Өнөөгийн монгол төрийн байдал
51:06 - 1:19:20 Ил тод байдлыг хангах тухайд
1:19:21 - 1:36:49 Төрийн тухай хуурамч хуваагдлын тухайд
1:36:50 - 1:55:18 Дүгнэлт