საქართველო მსოფლიოს ისტორიის ცენტრი! ისტორიის ცენტრები , ნაწილი 2

@სიმონ (სვიმონ) მასხარაშვილი @ Simon (Svimon) Maskharashvili
სიმონ (სვიმონ) მასხარაშვილი, Simon (Svimon) maskharashvili, საქართველოს ისტორიის ფრაგმენტები, სილქუნივერსალი, მსოფლიო ისტორიის ცენტრები/ნაწილი 2
“ისტორია იწყება შუმერიდან”- სემუელ კრამერი. ძვ.წთ. მე-4 ათასწლეულიდან ძვ.წთ. 500 წლამდე მსოფლიო ისტორიის ცენტრი იყო კავკასია, შუამდინარეთი, ირანი, მცირე აზიის ნახევარკუნძული, სირია-პალესტინის ტერიტორია და ეგვიპტე: მტკვარ-არაქსის კულტურა, შუმერი, აქადი, ძველი ეგვიპტე, ელამი, აიეტი და მედეა, ხამურაბის ბაბილონი, თრიალეთის კულტურა, აბრაამი, იაკობი, იოსები და ძმანი მისნი, ჰიქსოსები, ხეთების სამეფო, კასიტები, ხური-მითანი, ეხნატონი, ნეფერტიტი, ტუტანხამონი, რამზესები, ქადეშის ზავი, ხალიბების (ხალდების) მიერ რკინის მეტალურგიის განვითარება, “ზღვის ხალხების შემოსევა”, «ტროას ომი”, მოსეს მიერ ისრაელის გამოყვანა ეგვიპტელთა ტყვეობიდან, ასურეთი, დიაოხი,კოლხური კულტურა, ურარტუ, კიმერიელებისა და სკვითების შემოსევები,ფინიკია, მიდია, ნაბუქოდონოსორ II-ს ბაბილონი და ებრაელთა ტყვეობა, კრეზის ლიდია და კიროს აქემენიანის სპარსეთი.
ძვ.წთ. 500-334 წლებში მსოფლიო ისტორიის ცენტრმა დასავლეთით, ეგეოსის ზღვის აუზში გადაინაცვლა: ბერძენ-სპარსელთა ომები, პელოპონესის ომები და მაკედონიის სამეფოს ელადაში გაბატონება.
334-270 წლებში მსოფლიო ისტორიის ცენტრი კვლავ შუამდინარეთ კავკასიის ხაზზე დაბრუნდა: ალექსანდრე მაკედონელის ლაშქრობები და ალექსანდრეს მიერ დედაქალაქად ბაბილონის გამოცხადება, სელევკიდების სახელმწიფოს ჰეგემონობა.
ძვ. წთ. 264-146 წ.წ. მსოფლიო ისტრიის ცენტრი ხმელთაშუაზღვის დასავლეთ ნაწილში გადადის: 3 პუნიკური ომი , თავის ჰანიბალითა და სციპიონებით, თუმც 215-146 წლებში ცენტრი ისევ აღმოსავლეთით “მოჩოჩავს”: მაკედონური ომები, 190- მაგნეზიასთან ბრძოლა.
ძვ. წთ.89-27 წლებში მსოფლიო ისტორიის ცენტრი ძირითადად ბალკანეთი და მცირე აზიაა : რომი-პონტოს ომები, სამოქალაქო ომები: ფარსალოსი, ბრძოლა ფილიპესთან და აქციუმის კონცხთან. ( გამონაკლისი მხოლოდ “გალიის ომია” ძვ.წთ. 58-50 წლებში).
ქრისტეშობიდან 1453 წლამდე მსოფლიო ისტორიის ცენტრი შუამდინარეთ-კავკასიის ხაზია: პართია-რომის ომები, ფარსმანები, იუდაელთა ომი, ვესპასიანე, ტრაიანე, ადრიანე , ანტონინე პიუსი... რომისა და სასანური ირანის ომები, ნისიბისის ზავი, ბიზანტიის და სასანიდების ომები, 20 წლიანი ომი ეგრისში, ნინევეას დაცემა, ბიზანტია-არაბთა სახალიფოს დაპირისპირება, თურქ-სელჩუკთა შემოსევები, ჯვაროსნები, დავითისა და თამარის საქართველო, სალადინი, მონღოლები, გიორგი ბრწყინვალეს საქართველო , თემურ-ლენგი და გიორგი VII, კონსტანტინოპოლის დაცემა.
1453 წლიდან მსოფლიო ისტორიის ცენტრი ჯერ მედიჩების რენესანსულ იტალიაში , ხოლო მე-16 საუკუნიდან ატლანტიკის ოკეანის სანაპიროებზე გადადის: პორტუგალია, ესპანეთი, საფრანგეთი, ნიდერლანდები, ბრიტანეთი, მათი აღმოჩენები და მათ შორის ომები.
1789 წლიდან 1991 წლამდე მსოფლიო ისტორიის ცენტრი ევროპის კონტინენტია: საფრანგეთის რევოლუცია, ნაპოლეონის ომები, პრუსია-გერმანიის იმპერია, იტალიის სამეფო, ვიქტორიას ბრიტანეთი, პირველი და მეორე მსოფლიო ომები სტალინ-ჰიტლერ-მუსოლინ-ჩერჩილ-რუზველტით. აშშ-სსრკ-ს ცივი ომი, რომლის ცენტრალური ცეცხლის ხაზიც ბერლინის კედელია.
1990-იანი წლებიდან მსოფლიო ისტორიის ცენტრი კვლავ სირია-პალესტინა, ირან-ავღანეთ, კავკასია-შუამდინარეთის რეგიონს უბრუნდება, რომლის ბუნებრივი ცენტრიც კავკასია-შუამდინარეთია: ერაყის ომი, რუსეთ-საქართველოს ომი, ავღანეთის ომი, ომი სირიაში, ისრაელის ომები.
მსოფლიო ისტორიის 6000 წლიდან 5000 წელი კავკასია-შუამდინარეთი მსოფლიო ისტორიის ცენტრი იყო. ამ ცენტრში გაძლება მხოლოდ რჩეულთა ხვედრია. 1453-1991 წლებში საქართველო თავის ბუნებრივ ცხოვრების წესს იყო გადაჩვეული და პოლიტიკურად ამ პერიოდში საქართველო მოკვდა (1453 წელს კონსტანტინოპოლი დაეცა და 1465 წელს საქართველო სამეფო-სამთავრო-სათავადოებად დაიმსხვრა), რადგან მსოფლიო ისტორიის ცენტრი დროებით დასავლეთში იყო გადატანილი და კავკასია-შუამდინარეთი გეოპოლიტიკურ ჯურღმულად იყო ქცეული. 1991-დან მსოფლიო ისტორიული ცენტრი კვლავ კავკასია-შუამდინარეთში ბრუნდება, რაც ერთდროულად სახიფათოცაა და უდიდეს შესაძლებლობათა მომტანიც არის!