COLANİ, HATAY'I ve GOLAN’I HARİTADAN SİLDİ

#suriye, #colani, #nusayri

Rubicon Tarih'e "Katıl" butonuyla üye olup destek vermek için:
   / @rubicontarih  

AMERİKA'DA YAŞAYAN 30 MİLYON OSMANLI'NIN HİKAYESİ
   • AMERİKA'DA YAŞAYAN 30 MİLYON OSMANLI'NIN H...  

AMERİKA’DAKİ OSMANLI LOBİSİ MACAR CUMHURBAŞKANI
   • AMERİKA’DAKİ OSMANLI LOBİSİ MACAR CUMHURBA...  

BARZANİ'YE ERZURUM'UN KAPILARINI AÇAN İMZA
   • BARZANİ'YE ERZURUM'UN KAPILARINI AÇAN İMZA  

Rubicon Tarih’te bugün, tek bir harita görselinin nasıl olup da 86 yıllık bir dosyayı kapatıyormuş gibi göründüğünü anlatıyorum. Şam’dan “sessizce” servis edilen yeni bir harita, Hatay ve Golan’ı Suriye sınırlarının dışında bıraktı. Bu, yıllarca okul kitaplarında, resmi dairelerde, pasaportlarda ve devletin bütün görsel dilinde tekrar edilen iki iddianın bir gecede geri çekilmesi anlamına geliyor. Bu yüzden mesele “grafik güncelleme” gibi durmuyor; yeni yönetimin, yani Ahmed el-Şaraa’nın bilinen adıyla Colani’nin, dış politikayı baştan kurma işareti gibi okunuyor.

Hikâye aslında bir fotoğraf karesiyle büyüdü. 2025 sonbaharında ABD’nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack’ın Mazlum Abdi ile Haseke’de çekilen fotoğrafında, arkadaki duvarda Hatay’ı Suriye içinde gösteren bir harita görüldü. Ankara’da tartışma büyüdü. Barrack, bunun Türkiye’nin çıkarlarını hedeflediği iddiasını reddetti; ama tartışma bitmedi. Çünkü Hatay, 1939’dan beri Türkiye toprağı olmasına rağmen Suriye’de “İskenderun Sancağı” adıyla ısrarla sahiplenildi. Fotoğraftaki harita, bu ısrarın sembolü gibi görüldü.

Aradan kısa süre geçti. 21 Aralık 2025 sabahı Suriye Dışişleri Bakanlığı “Sezar Yasası olmadan özgür Suriye” başlığıyla yeni bir harita paylaştı. Bu haritada Hatay ve Golan yoktu. Baas döneminde Golan “milli onur” diye anlatıldı; Hatay ise resmen kabullenilmedi. Şimdi ikisi de dışarıda kaldı. Bu noktada soruyu net koyuyorum: Colani yönetimi neden bu iki dosyada geri adım atıyor?

Cevap, Şam’daki iktidar değişiminin doğasında saklı görünüyor. Yeni yönetim, yıkım ve yaptırımlar sonrası ülkeyi ayağa kaldırmak için pragmatik bir çizgi izliyor. Komşularla normalleşme, özellikle Türkiye ile daha dengeli bir hat kurma hedefi öne çıkıyor. Hatay’ı haritadan çıkarmak, Ankara’ya gönderilen en sembolik “iyi niyet” mesajlarından biri gibi duruyor.

Golan’ın çıkarılması ise daha da ağır bir işaret. 1967’de işgal edilen ve 1981’de tek taraflı ilhak edilen Golan, Suriye’nin resmî anlatısında yarım asır “geri alınacak” hedef diye kaldı. 2019’da Trump’ın İsrail egemenliğini tanıması Şam tarafından reddedildi. Buna rağmen yeni haritada Golan’ın da olmaması, yönetimin önceliği iç istikrar ve ekonomik toparlanmaya verdiğini, bazı başlıklarda “dondurma” yoluna gittiğini düşündürüyor.

Bu adımların arkasında Washington hattında dönen pazarlıklar da konuşuluyor. 2019 tarihli Caesar/Sezar yaptırımlarının gevşetilmesi ya da iptali yönünde sinyaller, 2025 sonlarında hızlandı. İsrail’in temkinli yaklaşımı, Tel Aviv’deki güvenlik kaygıları ve ABD’nin denge arayışı da bu dosyanın arka planında duruyor. Ben bu yüzden, haritanın tek başına değil; büyük bir diplomasi trafiğinin “görsel ifadesi” olarak servis edildiğini düşünüyorum.

Sonra kamerayı tarihe çeviriyorum ve “Hatay, Türkiye’nindir” diyen Arap Alevi/Nusayri lider Şeyh Abdülhamid Hayyat’ın hikâyesine giriyorum. 1930’ların sonunda Hatay meselesi yalnızca Ankara–Paris diplomasisiyle yürümüyor; yerelde kanaat önderleri ve dini temsilciler de saf tutuyor. Hayyat, Fransızların cazip tekliflerine rağmen Türkiye tezini destekliyor. “Hayyat” soyadını bırakıp “Tümkaya” soyadını alması, dönemin basınında ve siyasal ikliminde sembolik bir tercih olarak öne çıkıyor. İstanbul ve Ankara seyahatleri, Cumhuriyet ve Son Posta gibi gazetelerde “Hatay Alevilerinin dini mümessili” ve “Eti Müftüsü” gibi ifadelerle haberleşiyor. Bu anlatı, Hatay’ın anavatana katılım sürecinde yerel aktörlerin rolünü görmek için önemli bir pencere açıyor.

Bugün elimizde iki zaman çizgisi var: 1930’larda Hatay dosyasında yerelde verilen bir destek ve 2025’te Şam’ın bir haritayla verdiği yeni mesaj. İkisi birleşince şu tablo çıkıyor: Sınırlar kağıtta çiziliyor, ama sadakatler tarihe kazınıyor. Rubicon Tarih’te bu dosyayı bu yüzden açıyorum.


Rubicon Tarih’in WhatsApp Kanalı’na katılmak için: https://whatsapp.com/channel/0029VaBd...

Rubicon Tarihi instagramdan takip etmek için:   / rubicontarih  

Rubicon Tarihi Tiktok'tan takip etmek için:
  / rubicontarih  

Türk Siyasi Tarihi
Siyasi Tarih
Popüler Tarih
Siyaset
Politika