TEVHİD VE NÜBÜVVET SEMPOZYUMU II. OTURUM

Nübüvvetin Mistik Yöntem ve Bilgiyle İlişkisi
Peygamberlik ve mistisizm arasındaki ilişkinin doğası, dinî düşünce geleneklerinin önemli tartışma alanlarından biridir. Bunun nedeni, her iki kurum ve olgunun iddialarındaki benzerliktir. Zira her ikisi de (i) Tanrı’ya ulaşma, (ii) O’nun hakikatine varma ve (iii) ilahî bilgiye sahip olma iddiasına sahiptir. Bu sebeple peygamberlik ve mistisizm, insanlığın dinî ve manevî hayatının iki önemli unsuru olarak karşımıza çıkar. Öte yandan, iki kurum ve olgu, hedef ve taşıdığı bazı hususlar açısından benzerlik gösterse de nitelikleri, işleyişleri ve bilgiye ulaşma araç ve yöntemleri itibarıyla çeşitli farklılıklar sergiler.

Bu bağlamda peygamberlik kurumu, ilahî seçimle belirlenme ve bu seçimle ilahî bilginin muhatabı olmayı ve hakikati vahiy yoluyla keşfederek elde etmeyi ifade eder. Dolayısıyla peygamber, tanrısal seçimle insanlar içerisinden belirlenmiş bir şahıs olup vahiy aracılığıyla ilahî hakikati iletir. Böyle bir seçimle bu göreve getirilen kişi, yani peygamber, tanrısal mesajı insanlara ulaştırmakla görevlidir ve onun taşıdığı mesaj, toplumun inanç, muamelat, ahlak ve maneviyatını düzenleyen normatif hükümler ihtiva eder. İslam’daki peygamberlik algısı ve pratiği bunun en güzel örneğini teşkil eder. Nitekim Hz. Muhammed’in (sav) Kur’an vahyi ile insanlığa inanç, muamelat, ahlak ve manevî hayat açısından birtakım hükümleri tebliği bu şekilde gerçekleşmiştir. Buradan hareketle, nebevî bilginin Tanrı tarafından peygamberlere doğrudan verilen ve kesin bir doğruluk taşıyan bir bilgi olduğu ve bunun, toplumun tamamına yönelik olarak dinin kurumsal yapısını, inanç esaslarını ve ibadet biçimlerini belirleyen bir içerikte olduğu söylenmelidir.

Mistisizm bireysel çaba ve gayret sonucunda erişilen, içsel deneyim ve müşahede yoluyla hakikati müşahede etme yoludur. Peygamberden farklı olarak mistik, Tanrı’ya ve O’nun hakikatine kendi manevî ve ruhani deneyimleriyle erer. Bunu elde edebilmek, ruhun tasfiyesi ve nefsin tezkiyesi ile mümkün görüldüğü için mistik, bu amaca ulaşmak adına birtakım temrinler uygular. Mistik riyâzet, mücâhede, tekaşşuf ile murakabeye ve ardından da müşahedeye erer; son olarak da birlik tecrübesini yaşayarak tanrısal zatı deneyimler. Bütün bu süreç, derin bir manevî farkındalık, aşk ve kendini adama içerir. Bu bağlamda mistik bilgi, bâtınî bir işrâkın ferdî tecrübesidir. Bu yüzden genellikle sözle ifade edilmesi zor olan ancak tatmakla, deneyimlemekle ve yaşamakla elde edilen bir bilgeliktir. Bu bilgi, kişisel deneyime dayalı olduğu için peygamberlerin getirdiği vahiy gibi evrensel ve herkes için bağlayıcı hükümler ihtiva eden bir yapıda değildir. Dolayısıyla bu iki yol arasındaki ilişkiyi anlamak, bize dinlerin bilgi teorilerini ve maneviyat pratiklerinin doğasını anlama hususunda derin, kapsamlı ve kuşatıcı bir perspektif sunar.



Oturum Başkanı: Doç. Dr. Hacı Bayram Başer
Konuşmacı: Doç. Dr. Muhammed Bedirhan
Müzakereci: Doç. Dr. Betül Akdemir Süleyman
Müzakereci: Doç. Dr. Hakan Hemşinli


00:00 Giriş
00:08 II. Oturum Açılış Konuşması - Enes Ergür
00:40 II. Oturum
Nübüvvetin Mistik Yöntem ve Bilgiyle İlişkisi
Konuşmacı: Doç. Dr. Muhammed Bedirhan
Oturum Başkanı: Doç. Dr. Hacı Bayram Başer
Müzakereci: Doç. Dr. Betül Akdemir Süleyman
Müzakereci: Doç. Dr. Hakan Hemşinli
01:05:30 Kapanış