„Ja jestem grze ich przytomny”. Wprowadzenie do teatru obecności | „Wyspiański. Teatr obecności”

18 stycznia 2024 r w Instytucie Teatralnym odbył się inauguracyjny wykład z cyklu „Wyspiański. Teatr obecności” zatytułowany „Ja jestem grze ich przytomny”. Wprowadzenie do teatru obecności. Wykład poprowadziła dr hab. prof. UJ Dorota Jarząbek-Wasyl.

O cyklu:
https://www.instytut-teatralny.pl/dzi...
__________________________________________________________________________________________________
Wykład I | „Ja jestem grze ich przytomny”. Wprowadzenie do teatru obecności

Historyczne prapremiery Wyspiańskiego na przełomie XIX i XX wieku odbywały się niewątpliwie zgodnie z wypracowanym wówczas modelem działania teatru, prowadzenia prób, przygotowywania dekoracji i kostiumów. Wyspiański odnalazł się w tym trybie, ale też wniósł własne metody, specyficzne zachowania, sposób komunikowania się – co ciekawe, często poza słowem. Przedmiotem pierwszego wykładu będzie określenie sposobu i zakresu działania artysty za kulisami oraz przegląd dostępnych dokumentów, śladów pracy, ze szczególnym naciskiem na rysunki i szkice sytuacyjne jako zmaterializowane ślady inscenizacyjnej energii i żywego nurtu kreacji, szukania rozwiązań, myślenia i eksperymentowania teatralnego. Zarysowane zostanie także kalendarium przedstawień, ich kontekst zewnętrzny (doboru repertuaru, współczesnego rytmu życia miasta, wydarzeń społecznych powiązanych z premierami).

Uściślenie do informacji z minuty 7.44:
Konflikt między Wyspiańskim a dyrektorem Kotarbińskim narastał wprawdzie już od 1903 roku (od publikacji artykułu Adamach Chmiela o "archeologii" Bolesława Śmiałego), ale na dobre rozgorzał w rok później, wiosną 1904 roku, w czasie rozmów o Akropolis.
__________________________________________________________________________________________________
Dorota Jarząbek-Wasyl  
Dr hab., prof. UJ, pracuje w Katedrze Teatru i Dramatu Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zajmuje się historią teatru i dramatu XIX i XX wieku, zwłaszcza procesem kreacji teatralnej, obyczajowością teatralną, sztuką aktorską oraz opisem i edycją źródeł do historii teatru. Poza kilkudziesięcioma artykułami naukowymi, wydała książki: „Słowo i głos. Problem rozmowy w dramacie w ujęciu teoretycznym i historycznym” (2006), „Za kulisami. Narodziny przedstawienia w teatrze polskim XIX wieku” (2016), „Archiwum teatru XIX wieku. Ludzie, dokumenty, historie” (razem z Barbarą Maresz,  2019), a ostatnio m.in. rozdział poświęcony Wyspiańskiemu w pracy zbiorowej „Zmiana ustawienia. Polska scenografia teatralna i społeczna XX i XXI wieku”, red. D. Buchwald, D. Kosiński, Warszawa 2020) i scenariusz prapremiery dramatu „Protesilas i Laodamia” Stanisława Wyspiańskiego (2022).