Ahmet Arslan Bilimsel düşüncenin gelişimi ve dinlerin doğuşu (seslendirme)

Ahmet Arslan'ın bilimsel düşüncenin gelişimi ve dinlerin doğuşu ile ilgili görüşlerinin kendime özetidir.

Aristoteles der ki: "Bütün insanlar doğal olarak bilmek isterler. İnsanların özellikle işitme ve görme duyularını kullanmaktan duydukları zevk bunun kanıtıdır.”

Döneklik olmazsa demokrasi olmaz
Bir zamanlar televizyon programına çıktığımda yanımda oturanın konuşmasını dikkatle dinler, ne dediğini anlamaya çalışırdım. O adam söyledikleriyle beni ikna ederse fikrimi değiştirirdim. İnsan düşünceleri kesinlikle değişmeli. Hep aynı şeyleri söylemesi, hep aynı şeyleri savunması normal bir davranış değil. Onun için döneklik olmazsa demokrasi olmaz demiştim. Fikriniz doğru düşünceler karşısında değişmiyorsa demokrasiye ulaşmanız mümkün değildir. Demokrasi döneklik sayesinde işler.

Aristoteles vs Platon
Aristoteles tırnak içinde bilimsel denilebilecek dünya görüşünün ilk ve en büyük temsilcisidir. Platon ise "din" olmamakla birlikte dine en uygun görüşleri seslendiren adamdır. Platonculuk denilen şey felsefe olmakla beraber özellikle batı Hristiyan dünyasında mistisizme, teolojiye, ilahiyata da kaynaklık etmiştir. Aristoteles politikaya da, tıbba da, bilgiye de kısaca dünyaya empirik, gözlemsel, gerçekçi bakmayı bilmiştir. Platon der ki bilgi sadece akla dayanır. Duyulara dayanan bilgi bilgi değildir. Duyular gereksiz ve aldatıcıdır. Aristoteles ise bilgi duyularla başlar der. Ancak duyular bilim değildir diye de ekler. Duyular sayesinde verileri alırız. Ama duyuların yanında akıl işe karışmazsa asla bilim veya felsefe meydana gelemez der.

Demokrasi orta sınıfla olur
Aristoteles diyorki "Demokrasi denilen sistem çok güçlülerle ve çok zayıflarla yapılamaz. Demokrasi için orta sınıfa ihtiyaç vardır. Çok yukarıda olanlar demokrasiyi sevmezler. Çünkü onlar özel muamele isterler. Aşağı sınıf da demokrasi için gerekli olan karakter, güç ve iradeye sahip değildir. Aşağı sınıflar derken çok aşağıdan bahsediyor. Der ki aşağı sınıflar küçük hırsızlardır. Yukarıdakiler de büyük hırsızlardır. Güçlü adamlarla demokrasi olmaz. Orta sınıfla demokrasi olur. Orta sınıf kafi derecede emretmesini bilecek kadar basiretli, akıllı ve irade sahibi ve gerektiğinde emir alacak ve o emirleri uygulayabilecek olgunluğa sahip kişilerden oluşur. Aristoteles'in Politika'sı bence bugün için de geçerlidir.

Ahlak ve Haz
Platon haz kötüdür der. Ama eğer haz kötüyse bu kadar insan neden haz peşinde koşuyor? Aristo ise der ki "Haz kötü değildir, ama haz en yüksek erek yani erişmek için çaba gösterilen en yüce nokta değildir" Davranışlar haz için değildir, haz asıl ereğin, faaliyetin, fiilin sonucu çıkan ödüldür. Aristoteles'e göre haz erdemliliğin bir yan ürünü, bir ödülüdür; ama özü ve esası değildir. Ben Aristotelesçiyim ama içimde bir düşman vardır. Plantoncudur. Ama sözüm, aklım, iradem Aristotelesçidir.

Bilginin kaynağı: İnsan ve Tanrı
Hareket edilen şeylerin elle tutulur, gözle görülür, insan deneyinin bilgisi olması gerektiğini düşünen bir adamım Ben muhayyel bir ilkeden, felsefi bir ilkeden hareketle dünyayı kurmayı sevmem. Protagoras der ki "insan herşeyin ölçüsüdür" Yani insan olarak bilgimiz, birikimimiz, deneylerimiz, duyularımız her şeyin ölçüsüdür. Platon ise "Hayır, Tanrı her şeyin ölçüsüdür". Şimdi tanrı her şeyin ölçüsü dediğiniz andan itibaren dünyayı başka türlü kurarsınız. Tanrı olmaksızın dünya kurulur kurulmaz o ayrı mesele. Ama bilim kuramazsınız, hukuk da kuramazsınız.

Tanrının varlığına delil olarak ereksellik
Benim kanaatime göre canlılar aleminde makul bir gayiyet ve makul bir ereksellik bugün için de geçerlidir. Cansızlar aleminde böyle bir şey söz konusu değil. Platonvari dünyanın ekseni 23 derece eğik olmasaydı mevsimler olmayacağı, bir kısmın çok soğuk bir kısmı sıcak olacağı argümanıyla Tanrının varlığına gidilir.

Mardinli İmam
Birgün yanıma Mardinli bir imam geldi. Bu argümanlar karşısında "Yahu dedi. Sen bir tane dünyaya bakıyorsun. Öteki gezegenlere de baksana. Böyle özenilerek tasarlanmış, düzenlenmiş, işe yarayan bir yapısı yok. Üstelik düzenin mutlak bir tanımı yok; ortaya çıkmış duruma düzen diyorsun, farklı bir durum ortaya çıkmış olsa bu sefer bunu hayret edilecek bir düzen olarak niteleyecektin." Devam etti. Bildiğim kadarıyla milyarlarca yıldız var. Ve bu yıldızların üzerinde bizim dünyadaki erekselliğe benzer bir faaliyet de görülmüyor.Bu nasıl ereksellik ve Tanrı korumasıdır ki sadece dünyayı koruyor. Geri kalan bütün her şey israf edilmiş gibi. Tabiat hakikaten müsriftir. Demokritos'tan sonraki atomcular bu israfin tesadüften kaynaklandığını söylüyor.

Bilim için merak ve boş zaman
Antik Yunan siteleri denizci oldukları için merak ediyorlardı. Aristoteles "Bilim hayretten doğar" der. Merak etmek için bilmediğini bilmen gerek. Bilmek gerektiğine inanman gerek. Bilinecek birşeyler olduğunu düşünmen gerek. İkinci faktör de boş zamandır. O yüzden Mısırlı rahipler arasında başlamıştır.