စိတ်ဖြစ်တိုင်းစိတ်နဲ့အတူတူအလုပ်လုပ်တဲ့စေတသိက်၇ခု7 Mental Factors Always Present in Every Mind Moment

စိတ်တစ်ခု ဖြစ်ပေါ်လာတိုင်းမှာ မချန်မလပ် အမြဲတမ်းပါဝင်ပြီး စိတ်နဲ့အတူတူ တွဲဖက်လုပ်ဆောင်တဲ့ စေတသိက် (၇) ပါး ရှိပါတယ်။ ဒီစေတသိက်တွေကို သဗ္ဗစိတ္တသာဓာရဏစေတသိက် လို့ခေါ်ပါတယ်။

စိတ်တစ်ခုဖြစ်တာနဲ့ တစ်ပြိုင်နက်တည်း အလိုအလျောက်ပါလာတဲ့ အဲဒီစေတသိက် (၇) ပါးကတော့-

၁။ ဖဿ (phassa) - အာရုံကို တွေ့ထိခြင်း။ စိတ်က အာရုံတစ်ခုခုကို သိနိုင်ဖို့အတွက် အာရုံနဲ့ အာရုံကို သိတဲ့အရာတို့ တွေ့ဆုံပေးတဲ့ သဘောတရားပါ။

၂။ ဝေဒနာ (vedanā) - ခံစားမှု။ ချမ်းသာတာ၊ ဆင်းရဲတာ၊ လျစ်လျူရှုတာ စတဲ့ ခံစားမှု အမျိုးမျိုးကို ဖြစ်စေပါတယ်။

၃။ သညာ (saññā) - မှတ်သားမှု။ အာရုံတစ်ခုရဲ့ သဏ္ဌာန်၊ အရောင်၊ ပုံသဏ္ဌာန် စတာတွေကို မှတ်သားတဲ့ သဘောတရားပါ။

၄။ စေတနာ (cetanā) - အာရုံကို စေ့ဆော်မှု။ စိတ်နဲ့တကွ စေတသိက်တွေကို အာရုံတစ်ခုဆီ ဦးတည်သွားအောင် တွန်းပို့ပေးတဲ့ အင်အားပါပဲ။ ဒါဟာ ကံရဲ့ အဓိကအကြောင်းရင်းလည်း ဖြစ်ပါတယ်။

၅။ ဧကဂ္ဂတာ (ekaggatā) - အာရုံတစ်ခုတည်းမှာ စိတ်ကို တည်ငြိမ်အောင် ထားရှိမှု။

၆။ ဇီဝိတိန္ဒြိယ (jīvitindriya) - အသက်ရှင်နေမှု။ စိတ်နဲ့ စေတသိက်တွေရဲ့ အသက်ရှင်သန်မှုကို ထောက်ပံ့ပေးပြီး မပျက်စီးအောင် ထိန်းထားပေးပါတယ်။

၇။ မနသိကာရ (manasikāra) - အာရုံကို နှလုံးသွင်းမှု။ အာရုံကို စိတ်ထဲမှာ မှတ်မိပြီး စိတ်ကို အာရုံဆီသို့ ဦးလှည့်ပေးတဲ့ သဘောတရားပါ။

ဒီစေတသိက် (၇) ပါးဟာ ကောင်းတဲ့စိတ်ဖြစ်စေ၊ မကောင်းတဲ့စိတ်ဖြစ်စေ၊ စိတ်တစ်ခုဖြစ်တိုင်း အမြဲတမ်းပါဝင်နေတာကြောင့် အဘိဓမ္မာမှာ အခြေခံအကျဆုံး စေတသိက်တွေအဖြစ် သတ်မှတ်ထားပါတယ်။


Every moment of consciousness is always accompanied by seven universal mental factors—contact, feeling, perception, volition, one-pointedness, mental life, and attention—which arise with all minds, whether wholesome, unwholesome, or neutral, making them the most fundamental and essential mental factors in the Abhidhamma.


ဤတရားတော်သည် ကျေးဇူးတော်ရှင် ပါမောက္ခချုပ်ဆရာတော် အရှင်နန္ဒမာလာဘိဝံသ ဟောကြားတော်မူအပ်သော "စိတ်ကိုအမှီပြုအင်အားစုများ"​ တရားတော်မှ ကောက်နှုတ်ချက်ဖြစ်ပါသည်။ မြတ်ဗုဒ္ဓ၏ နိဗ္ဗာန်ရောက်ကြောင်းတရားများကို အားပေးနားထောင်ကြရင်း ဓမ္မမိတ်ဆွေသူတော်ကောင်းအပေါင်းတို့အနေနဲ့ ကျွန်တော်ရဲ့ Buddha Talk Channel လေးကို Like, share & subscribe လေးလုပ်ပေးကြပါဦးခင်ဗျ။

"This sermon is a summary of the teachings delivered by the esteemed Venerable Ashin Nandamala Bhivamsa on ""Supportive strengths to rely on for the mind." As we listen to the teachings encouraging us towards Nirvana, I kindly ask all my Dharma friends to like, share, and subscribe to my Buddha Talk Channel."

"I truly appreciate and give credit to the Dhamma Download family. Thank you for your kindness and permission to use the MP3 downloads for the Buddha Talk channel. Our Buddha Talk channel always supports the Dhamma Download family."

Note: AI- generated thumbnail for visual learning — not meant to mislead.

#buddhatalk
#buddhadharma
#dhamma
#globalbuddhism
#buddhistphilosophy
#dhammakaya
#selfimprovement
#motivation
#AshinNandamarlabiwunsa
#buddha
#buddhiststory
#dhammadiscussion
#dhammastudio
#dhammachannel
#dhammathuta
#dhammakaya
#knowledge
#inspiration
#love
#ပါချုပ်
#ပါချုပ်ဆရာတော်တရားများ
#ပရိတ်
#ပရိတ်ပဌာန်းတော်
#ပဋ္ဌာန်းနှင့်ပရိတ်ကြီး
#ဘုရား
#သီတင်းကျွတ်
#သတင်း
#ဝိပဿနာနှင့်သမထတရားတော်များ
#အလုပ်ပေးတရားတော်များ
#စာပေ
#ကျမ်းစာ
#မင်္ဂလာအခါပေးအစီအစဉ်
#သီတဂူဆရာတော်
#သစ္စာရွှေစည်ဆရာတော်တရားများ
#နေ့စဥ်တရားတော်များ
#တရားအတိုများ
#တရားတော်
#တရားဓမ္မအသိတိုးပွားကြပါစေ
#တရားတော်များmp3
#တရားတော်များစုစည်းရာ၂၀၂၄
#တရားတို
#တရားတော်များ2021
#စာအုပ်စာပေ
#ပဋိစသမုပ္ပါဒ်
#ပရိတ်ကြီး(၁၁)သုတ်
#ဘာဝနာတရား
#ကုသိုလ်
#စိတ်
#ရုပ်
#ယောဂီသူတော်ကောင်း
#ပဌာန်းပါဠိတော်
#မဟာသမယသုတ်