Dücane Cündioğlu, Düşünme ve İbadetlerin Anlamı (Özet)

Dücane Cündioğlu'nun "Oruç'a Dair Bir Felsefi Çözümleme"  videolarından kendime yaptığım bir özettir. Arada kesintiler olduğu için anlam kayıpları olmuş olabilir. Orijinal videolardan tamamına erişebilirsiniz:    • Oruca Dair Bir Felsefi Çözümleme (1)  
   • Oruca Dair Bir Felsefi Çözümleme (2)  

01:01 Allah'ın hikmetinden sual etmek. Akla ters düşen emir ve yasakları sorgulamak
02:10 Tanrısal olanla irtibatlı olduklarını söyleyerek bizden birşeyler istiyorlar, buyruklar getiriyorlar
02:55 Yasaklar manzumesi. İslamda, Kur'an'daki buyruklar, yasaklar çok sınırlıyken ulemanın elinde katlanarak büyür
04:40 İşittik ve iman ettik. İslam düşünmek yerine teslimiyet ister
06:10 Aristoteles: İnsanda bilmeye doğru doğal bir eğilim vardır
07:44 Niçin oruç Ramazan ayında farz kılınmıştır?
09:50 Dindeki hataların düzelmeme gibi bir huyu vardır. Nasıl başlamışsa öyle devam eder, kimse dokunmaya cesaret edemez
10:50 Gelenek ayeti "Kur'an önce semaya indi oradan 23 yılda peyder pey yeryüzüne indi" diye yorumluyor
13:14 Anlamadıklarında uydurma hikayeler üretiyorlar. Koca koca hocaefendiler okudukları üzerinde 2 dakika düşünmezler
14:26 Kur'an'ın Ramazan'da farz olma nedeninin Hira'da Kur'anın inmeye başlamak olduğu bilinmemiştir
15:36 Ne kadar düşünmezseniz o kadar itaatkar olursunuz. İnançlar içindeki oldu bittiler sıradan zekaları bile hastalandıracak çelişkilerle doludur.
16:00 İşittik ve müsaade istiyoruz biraz düşünmek için. Geniş kitlelerin ibadetlerin esrarını bilmeleri gerekmez, ahkamını bilmesi kafidir.
17:21 Toplumlar inanç birliği olarak kurulur. Dinin ve inancın temel maksadı muhataplarının kolay yönetilir hale gelmesidir.
18:35 Askeriyede buyruklar kısadır. Kısa sözcükler düşünceyi engeller.
19:30 Şiir düşünmenin dili değildir, düşünme için nesir gerekir. Göçebelerde düz yazı, okur yazarlık olmaz.
20:00 İbadetleri askeri topluluk olarak görmek gerek. Namaz tek başına değil cemaatle kılınır. İbadetler toplumu birarada tutmayı hedefler.
21:11 İlkel toplumlarda biraraya gelmek ussal (akli) yollardan olmaz. Dinler toplumları biraraya getirmenin en büyük araçları olmuştur. Düşünmekten uzaklaşmak insanları biraraya getirir.
23:00 Tefekkür modern manada düşünme değildir. Kur'an'daki düşünmelerin tamamı itaat edin anlamındadır. İstenilen itaat dinsel değil siyasi bir itaattir.
24:49 Dini mekanizmalarda daima yukarıdakiler alttakilerde suçluluk duygusu uyandırır. Başıma gelen benim günahlarımdan geliyor duygusu.
26:19 Bütün ibadetlerin tamamı birlik olmak amaçlıdır. Soru sormamak lazımdır. Düşünme toplumsallık duygusuna zarar veren bir virüs gibidir.
27:49 Birarada tutmak için kitlelere bitmeyen ödevler vermek gerekir. Tüm dinler bu ödevlerle doludur. Yoğun kurallar ve ödevler soru sormaya fırsat bırakmaz. Çelişkilerin farkına varmazsanız katlanmanız kolaylaşır.
29:04 İş bölümü yoksa uygarlık yoktur. Doğu toplumları hayatta kalmak için rahip kralı, tanrının yeryüzündeki temsilcisi, halifesini benimsedi.
30:34 Yanılsanan dindarlaşmanın sebebi atomaltına kadar birliklerin çözülmesidir.
32:17 Bölünme eğilimi güçlüyse acele merkeze bağlama ihtiyacı ortaya çıkar. Merkezde tanrı olur, krallar olur.
33:12 İnancı zayıf olanlar düşünür. Düşünmek kuşku sahibi olmaktır. Kuşku tereddüt demektir. Kendini daha çağdaş görenler de tabularıyla yüzleşemiyor.
36:53 En temel inançlar ne kadar irrasyonelse o kadar makbuldür. Düşünme hiç bitmeyecekmiş gibi geldiği için korkutucudur.
37:48 Yeni tabular eski tabular kırılar kurulur. İnsanları önceki itaat merkezlerinden uzaklaştırmak gerekir.
41:29 Okumak ayrıştırır, konuşmak birleştirir. Konuşan düşündürmemek için duygulara hitap eder. Düşünüyorsan kimseye bağlı olamazsın, itaat etmezsin.
43:24 Gençlerin birlik ihtiyacı vardır. Dünyaya kafa tutmak için dogmalara ihtiyacı vardır. Hakikatlerini tartışılamayacak kadar yüce bulurlar.
44:36 Büyücü sınıfı inançları bir düşünme nesnesi olarak değil, bir tapınma nesnesi olarak sunar. Ya kaçınılması gereken tabudur, ya da tapınılması gereken bir totem vardır. Totem ve tabu varsa orada düşünme olmaz. Problem varoluş yokoluş düzeyine indirilir: Kabul edersen kurtulursun, reddedersen mahvolursun.
45:40 Duygusal insanlar duygularını kolay değiştirirler ama ideolojilerinde kımıldama olmaz. Şairler (Necip Fazıl, Sezai Karakoç, İsmet Özel, Nazım), sanatçılar gibi.
46:50 Bilim adamları, analitik zekalar habire düşüncelerini, ideolojilerini değiştirirler; duygularını değiştiremezler. Düşünce değiştirdiklerinde hiçbir şey olmadığını bilirler.
48:30 Dinler hayatı (büyüme, beslenme, üreme) kontrol altına almak isterler. Oruçtaki amaç fakirin halinden anlamak değildir.