Tuso - powstanie rozwój i upadek

Tuso - powstanie rozwój i upadek
Truso było jedną z najważniejszych wczesnośredniowiecznych osad portowych i handlowych na południowym wybrzeżu Bałtyku. Jej historia i znaczenie są ściśle związane z szlakami handlowymi epoki wikingów.

Geneza powstania
Początki Truso sięgają końca VIII wieku. Osada została założona na wschodnim brzegu jeziora Drużno, które w tamtym okresie było znacznie większe i stanowiło część Zalewu Wiślanego, zapewniając doskonałe warunki do żeglugi i dostęp do morza. To strategiczne położenie, na pograniczu bałtosłowiańskim, między plemionami pruskimi a Słowianami, w rejonie zbiegania się ważnych szlaków handlowych wczesnośredniowiecznej Europy (północ-południe i wschód-zachód), zadecydowało o jej sukcesie.

Jedyne pisemne źródło historyczne dotyczące Truso pochodzi z końca IX wieku. Jest to relacja anglosaskiego żeglarza Wulfstana, opisana przez króla Alfreda Wielkiego w anglosaskim przekładzie "Chorografii" Orozjusza. Wulfstan opisał swoją podróż z duńskiego Hedeby do Truso, co potwierdza znaczenie osady w sieci bałtyckiego handlu.

Rozwój i znaczenie
Truso szybko rozwinęło się w wielkie emporium handlowe i rzemieślnicze, porównywalne rozmiarami do innych ówczesnych ośrodków portowych, takich jak Hedeby, Birka czy Wolin. Szacuje się, że w szczytowym okresie rozwoju zajmowało obszar od około 15 do 20 hektarów.

Główne aspekty rozwoju i znaczenia Truso:
Centrum Handlu Dalekosiężnego: Osada pełniła kluczową rolę w handlu bałtyckim. Ściągali do niej kupcy z odległych krajów, o czym świadczą liczne importowane przedmioty odnalezione podczas wykopalisk archeologicznych. W Truso handlowano bursztynem (często obrabianym na miejscu), futrami, solą, a także wyrobami gotowymi i półproduktami. Istotnym, choć budzącym kontrowersje, elementem handlu był również handel niewolnikami, za których płacono arabskimi dirhemami (monetami wybijanymi na Bliskim Wschodzie i w Azji Środkowej). Skarb srebrnych monet znaleziony w Truso jest tego dowodem.

Ośrodek Rzemieślniczy: Truso było również prężnym ośrodkiem rzemieślniczym. Odkryto tu warsztaty metalurgiczne, warsztaty zajmujące się przetapianiem szkła oraz produkcją przedmiotów z kości i poroży zwierząt (zwłaszcza grzebieni). Znaleziono również ślady wrakowiska łodzi wikingów oraz nity szkutnicze, co sugeruje, że w osadzie prowadzono także naprawy łodzi.

Wieloetniczny Charakter: Badania archeologiczne wskazują na wieloetniczny charakter osady, z obecnością zarówno Skandynawów (Wikingów), jak i Słowian (świadczy o tym m.in. ceramika wykonana na kole). Ta różnorodność kulturowa i etniczna sprzyjała dynamicznemu rozwojowi handlu i rzemiosła.

Architektura i Infrastruktura: Wykopaliska ujawniły istnienie co najmniej dwóch naturalnych basenów portowych, a prawdopodobnie było ich więcej. Osada miała charakter wczesnomiejski, z wyraźnie zaznaczonymi granicami i cechami obszaru obronnego.

Upadek Truso
Upadek Truso nastąpił prawdopodobnie około połowy X wieku. Przyczyny tego upadku są złożone i nie do końca jasne, ale do najważniejszych należą:

Pożary i Działania Wojenne: Odkryte intensywne warstwy spalenizny oraz fragmenty uzbrojenia (m.in. groty strzał) sugerują, że osada była najeżdżana i niszczona, być może przez piratów lub w wyniku konfliktów zbrojnych.

Zmiany Polityczne: Upadek Truso zbiega się w czasie z ekspansją państwa pierwszych Piastów na ziemiach polskich. Możliwe, że zmiany polityczne w regionie osłabiły pozycję Truso.

Zanik Szlaków Handlowych: Zmiany w organizacji handlu i pojawienie się nowych, konkurencyjnych ośrodków mogły również przyczynić się do spadku znaczenia Truso.

Wzrost Znaczenia Gdańska: Z czasem, rolę Truso przejął rozwijający się pod koniec X wieku Gdańsk, co mogło być naturalnym efektem zmian w dominujących szlakach handlowych i rozwoju nowych centrów politycznych.

Odkrycie i Badania Archeologiczne
Przez długi czas Truso było uznawane za legendę, a jego dokładne położenie pozostawało nieznane. Dopiero w 1982 roku dr Marek Jagodziński z Muzeum Okręgowego w Elblągu (obecnie Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Elblągu) odnalazł pozostałości Truso - wczesnośredniowiecznej osady w pobliżu wsi Janów na wschodnim brzegu jeziora Drużno.

Odkrycia dr. Jagodzińskiego dowiodły, że Truso było częścią bałtyckiego systemu handlowego wikingów, wykorzystując strategiczne położenie na pograniczu prusko-słowiańsko-morskim. Mimo że wiele zostało już odkryte, archeolodzy szacują, że przebadano zaledwie kilka % strefy portowej i centralnej osady, a wiele skarbów i informacji wciąż może kryć się w ziemi (m.in. nieodnalezione cmentarzysko).

#TurystykaiPrzygoda

Jeśli film ci się podobał okaż to autorowi i zostaw po sobie ślad w postaci komentarza, like, czy suba. Wyprodukowanie tego filmu trwa wielokrotnie dłużej niż jego obejrzenie.

Zacznij wspierać ten kanał, a dostaniesz te bonusy:
   / @turystykaiprzygoda  

Muzyka:
Maestro Tlakaelel - Jesse Gallagher
Biblioteka audio YouTube