Heer Halewijn zong een liedekijn

Een zeer oude ballade gezongen en gespeeld door Hans Theessink
De instrumenten waarop hij speelde zijn: gitaar, fedel, en dulcimer.
Het staat op zijn album "Antoon Met 'n Bok" (alleen op cassette) uit ca.1980.

De datering van het lied is vrij onzeker, maar er wordt gedacht dat het ongeveer in de 13e of 14e eeuw is ontstaan. Het is, voor zover bekend, pas voor het eerst opgetekend in de 19e eeuw: rond 1830 noteerde Jan Frans Willems het van een los liedblaadje en publiceerde het in 1848 op blz. 116-119 van zijn boek Oude Vlaemsche Liederen. Vorm, taalgebruik en onderwerp wijzen op een middeleeuwse oorsprong. Het lied zou dan eeuwenlang mondeling zijn overgeleverd (orale traditie). Een andere mogelijkheid is dat eerdere noteringen verloren zijn gegaan.

Inhoud
De verleidelijk zingende Heer Halewijn in het bos weet veel vrouwen naar zich toe te lokken. Ook een prinses wil graag naar hem toe. Haar ouders en zus verbieden dit, omdat nog nooit iemand daarvan teruggekomen is. Haar broer geeft haar wel toestemming om te gaan, als ze haar eerbaarheid maar bewaart. De prinses trekt haar mooiste kleren aan en rijdt op haar paard het bos in.
Na een tijdje ontmoet ze Heer Halewijn, die haar meeneemt naar een galgenveld, waar de dode lichamen hangen van de vrouwen die eerder door Heer Halewijn werden verleid. Heer Halewijn is diep onder de indruk van de schoonheid van de prinses en staat haar daarom een laatste gunst toe: ze mag zelf weten hoe ze gedood wil worden. Ze kiest voor het zwaard (de adellijke manier om te sterven, i.t.t. de galg).
Dan blijkt dat dit onderdeel is van een list die ze heeft bedacht: ze zegt tegen Heer Halewijn dat hij zijn overkleed moet uittrekken, opdat dit niet met het bloed van een maagd, een jonge vrouw, besmeurd zal raken. Terwijl Heer Halewijn zijn kleed uittrekt, grijpt de prinses haar kans en hakt zijn hoofd eraf. Ze stapt weer op haar paard en rijdt met het hoofd in haar schoot terug naar huis. Onderweg komt ze de moeder van heer Halewijn tegen, die ze vertelt dat haar zoon dood is.
De koning is blij dat zijn dochter levend teruggekomen is. Er wordt een feestmaal gehouden, met het afgehakte hoofd op tafel.

Achtergronden bij het lied
Het motief lijkt deels overgenomen uit het verhaal van Johannes de Doper.
Het thema van het "onweerstaanbare lied" is ook bekend van de sirenen uit de Odyssee en de Loreley.


Voor meer volksliedjes zie: https://liedjesuitnederland.nl/