Trồng sầu riêng vùng đất bãi bồi

Tại xã Vĩnh Hòa, thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang, anh Trần Thanh Phú là người tiên phong đi đầu trồng sầu riêng hữu cơ, bước đầu loại cây trồng này được anh đánh giá phù hợp với thổ nhưỡng vì chất lượng và sản lượng cho trái rất khả quan, hứa hẹn mang lại nhiều tiềm năng cho người nông dân trên địa bàn.

Qua nghiên cứu thị trường và tìm hiểu các loại giống cây trồng, anh thấy sầu riêng cho năng suất và giá thành cao nên mạnh dạn đầu tư 5.000m2 đất của gia đình để trồng giống sầu riêng Ri6.

Với tính sáng tạo, muốn tìm hiểu và học hỏi những mô hình mới, cùng với chuyên môn là giáo viên dạy môn sinh học, anh Phú đã tham quan thực tế nhiều mô hình hay cách làm hiệu quả, tự mày mò học hỏi qua sách báo, các kênh thông tin trên mạng xã hội nên đã mạnh dạn trồng 5.000m vuông, với khoảng 70 gốc sầu riêng giống Ri 6 và chỉ có vài cây Monthong. Đến năm 2023, vườn sầu riêng mới chỉ bói lác đác anh Phú chỉ để lại ít trái, để đo lường chất lượng sản phẩm, những cây khác ra hoa anh đều ngắt bỏ để tập trung dinh dưỡng nuôi bộ rễ thật khoẻ, vòm lá thật xanh. Sau thời gian chăm sóc chất lượng trái không ngoài mong đợi, vỏ mỏng, cơm vàng, có vị ngọt thanh và béo ngậy, ước tính đến khi chín, trái có trọng lượng từ 2,5 – 4kg/trái.

Để trái đạt chính là khâu thụ phấn. Vào các thời điểm này, anh phải thuê nhân công để thụ phấn theo phương pháp thủ công. Vất vả nhất vẫn là khâu làm trái, tuyển hoa, tuyển trái. Trung bình mỗi cây cho tới 2.000 chùm hoa, nhưng chỉ có thể giữ được 100 chùm hoa. Sau tuyển hoa sẽ tiếp tục giai đoạn tuyển trái, được thực hiện qua nhiều giai đoạn.
Hầu hết cây sầu riêng trong vườn anh Phú đều được đắp mô cao, trồng theo quy cách nanh xấu. Bề mặt đất vườn được giữ lớp cỏ để giữ ẩm trên mặt vườn, giúp đất vừa mát, lại chống xói mòn, là nơi trú ẩn cho hệ vi sinh vật đa dạng, giúp bộ rễ sầu riêng khoẻ mạnh.

Vườn sầu riêng được anh đầu tư công nghệ tưới tự động, với béc tưới được kéo xuống tận từng gốc, giúp hạn chế việc kéo ống, điều khiển bằng điện thoại thông minh, giúp chủ động thời gian, tiết kiệm nhân công, chi phí, vừa đảm bảo cây ướt đều với lượng nước vừa đủ để cây phát triển.
Theo anh Phú, dù có giá trị kinh tế cao, nhưng để trồng sầu riêng hiệu quả thì không phải dễ. Trên cây sầu riêng thường gặp một số loại sâu, bệnh gây hại, như: Xì mủ trên thân, cháy lá, bọ trĩ và rầy xanh tấn công. Do đó, trong quá trình canh tác, thường xuyên thăm vườn, kịp thời phát hiện dịch bệnh, tiến hành xử lý định kỳ để hạn chế tình trạng sâu bệnh xâm nhập. Điều đặc biệt hơn, phương pháp trồng và kỹ thuật chăm sóc anh Phú tự mình lên mạng học hỏi rồi tự đúc kết kinh nghiệm để chăm sóc cây hiệu quả.

Ngoài việc chăm sóc, tưới nước người trồng cần phải xem trọng việc sử dụng phân hữu cơ, phân chuồng nhằm bổ sung dinh dưỡng cho đất... để năng suất cao, tăng chất lượng và giá trị sản xuất.

Vườn sầu riêng của Trần Thanh Phú, dù ở tuổi thứ 5 nhưng khá thấp, cây không cao và tán xòe rộng. Đó là do anh đã cắt ngọn, ép cây ra tán để cây phát triển cành ngang, trái thường ra trên cành ngang. Và khi cây sầu riêng thấp thì thu hoạch và chăm sóc dễ. Đồng thời, vì vườn sầu riêng này trồng dọc tuyến sông Tiền gió khá lớn nên ép cây thấp sẽ giúp cây ít bị ảnh hưởng bởi gió.

Theo anh Phú cho biết, để thử nghiệm cho trái mùa nghịch, anh Phú tiến hành phun đọt, trổ lá trên 10 cây sầu riêng trong vườn, với đợt thử nghiệm này anh Phú thu hoạch được khoảng 130 trái sầu riêng, giá bán dao động từ 140.000đ – 160.000đ/kg tương đối cao và cho nguồn thu nhập rất tốt với mảnh đất tại vùng đất bãi bồi. Hiện vườn sầu riêng của anh Trần Thanh Phú đang vào thời điểm chính vụ đầu tiên, với 60 cây sầu riêng cho trái dự kiến thu hoạch khoảng 1.300 trái với chất lượng khá tốt.

Với hiệu quả bước đầu của mô hình sầu riêng tại vùng đất bãi bồi dọc Sông Tiền không chỉ giúp người nông dân phát triển kinh tế, mà còn là hướng đi mới trong sản xuất nông nghiệp. Bên cạnh hiệu quả bước đầu và để phát triển mô hình bền vững, nông dân cần trang bị kiến thức chăm sóc cây sầu riêng một cách cơ bản, nhất là kỹ thuật mới cũng như nắm bắt rõ đặc tính, đặc điểm sinh trưởng của cây sầu riêng. Ngoài ra, do chi phí đầu tư mô hình khá cao, nông dân cần tính toán kỹ, thận trọng trước khi triển khai thực hiện để tránh tình trạng sản xuất ồ ạt, manh mún làm ảnh hưởng đến giá trị sản phẩm dẫn đến thua lỗ trong sản xuất của chính người nông dân.