تخارستان(افغانستان امروزی)

ام بلخ در اوستا به شکل بخدی (bāxδi) آمده که با صفت بخدیم سریرام اردو درفشام (بلخ زیبا و دارای پرچم‌های بلند)، جزء سرزمین‌های اهورامزدا آفریده‌است. در پارسی میانه به شکل بخل تلفظ می‌شده (و واژه پارسی دری «بلخ» نیز از همین واژه گرفته شده‌است) و بامیک صفت آن است؛ که به معنی درخشان و باشکوه است. بنابر عقیده پروفسور دارمستتر در زند اوستا ریشهٔ این کلمه بامیه است که به معنای درخشان است. در پارسی باستان آن را Bāxtriš تلفظ می‌کردند.
ریخت یونانی باختریش، باکترا یا باکتریانه است. همین واژه وارد لاتین شده و به صورت باکتریا یا باکتریانا درآمده است و به همین شکل در انگلیسی نیز تلفظ می‌شود. در زبان چینی بلخ را باهی‌هی و بنابرگفتهٔ هیوان تسنگ زائر چینی که در سال ۶۲۹ میلادی که به بلخ آمده بود پوهو نامیده شده‌است؛ همچنین در تاریخ هان آن را به صورت کشور تاهیا نوشته‌اند که البته بیشتر این نام به بدخشان گفته می‌شد. یونانیان بلخ را به صفت پیلوتیمی تیوس یا پولی تیمی تیوس می‌نامیدند که به معنای گرانبهاترین است؛ یعنی گوهر ایران. در نوشته‌های موسس خورناتسی مورخ ارمنی که در قرن پنج و شش میلادی می‌زیسته از بلخ با نام باهلی یاد شده‌است و در ادبیات سانسکریت به شکل بالهیکه آمده‌است. در نسخه ایلامی سنگ نبشته بیستون به شکل بکه‌شی‌اش یا بکتوری‌ایش ضبط شده و فرم آکادی آن نیز باهاتر است.
در کتاب وندیداد در فرگرد اول راجع به آفرینش سرزمین‌ها توسط اهورامزدا پس از آفرینش ائیریَنَم وَئجَه به سرزمین‌های سغد و مرو اشاره شده و بعد از آن در قسمت هفتم می‌گوید: «چهارمین کشور با نزهت که من اهورامزدا آفریدم بلخ زیبا با درفش‌های برافراشته است.»