Pisz /Johannisburg - rok 1937/40 ul. Rybacka, Plac Zamkowy, Ratusz, Dworzec PKP, rz. Pisa, j. Roś

Film rozpoczyna się na peronie kolejowym, gdzie widzimy znak "Johannisburg," przypominający o dawnym niemieckim mieście, które dziś nosi nazwę Pisz. Johannisburg, założony w 1645 roku, był niegdyś ważnym miastem w Prusach Wschodnich. Jego historia jest głęboko związana z losami Prus, w szczególności w okresie międzywojennym, kiedy to miasto było świadkiem licznych przemian politycznych i społecznych.

Następnie kamera przenosi się do zimowej szkoły rolniczej, ukazując edukacyjne i rolnicze aspekty życia w tym regionie. W tamtym okresie, rolnictwo było głównym źródłem utrzymania dla wielu mieszkańców Mazur. Wprowadzenie zimowych szkół rolniczych miało na celu podniesienie wiedzy i umiejętności rolników, co było kluczowe dla poprawy efektywności i wydajności rolnictwa.

Kolejne ujęcia przedstawiają ulice miasta z różnymi sklepami, w tym Schuhhaus, oraz arkady, gdzie widać żołnierza na rowerze. Sceny te ukazują codzienne życie mieszkańców, tętniące życiem przed drugą wojną światową. Budynek powiatowy z napisem w piśmie Sütterlin przypomina o niemieckiej administracji i formalnym charakterze instytucji rządowych w regionie.

W kolejnych momentach widzimy konny wóz, symbolizujący wiejski i rolniczy charakter okolicy, a następnie panoramiczne ujęcia rzeki Galinde, które ukazują piękno naturalnego krajobrazu. Rzeka Pisa, dawniej Galinde, była kluczowym elementem lokalnej gospodarki, umożliwiając transport towarów oraz rybołówstwo.

Pomnik głosowania z napisem "11.07.1920 Ten kraj pozostaje niemiecki" przypomina o plebiscycie, w którym mieszkańcy Johannisburga i okolic głosowali za pozostaniem w Niemczech, mimo polskich aspiracji do przyłączenia tych terenów do odradzającej się Polski. To wydarzenie miało ogromne znaczenie dla lokalnej tożsamości narodowej i politycznej.

Matka z dzieckiem spacerująca po mieście dodaje ludzkiego wymiaru filmowi, ukazując codzienne życie rodzin w międzywojennych Prusach Wschodnich. Kolejne ujęcia, takie jak most kolejowy nad rzeką Galinde, podkreślają rozwiniętą infrastrukturę Johannisburga, niezbędną do utrzymania jego roli jako regionalnego centrum handlowego i administracyjnego.

Sceny z kobietą i dzieckiem nad rzeką, staruszkiem z rowerem przed Gasthof Graf Yorck, oraz rolnikiem przewożącym prosięta na targu, pokazują codzienność mieszkańców, odzwierciedlając ich przywiązanie do tradycyjnych wartości i życia w zgodzie z naturą.

Ujęcia ratusza z pomnikiem Bismarcka, spoglądającym na wschód, przypominają o roli Bismarcka w kształtowaniu polityki i tożsamości narodowej Niemiec. Rynek, z dynamicznymi scenami życia społecznego, w tym policjantem, członkami Służby Pracy Rzeszy na rowerach oraz kobietami z dziećmi, ukazuje różnorodność i złożoność społecznej struktury Johannisburga.

Przechodzimy przez obrazy lokalnych sklepów, takich jak "Rudolf Bergemann" i "Kaisers Kaffee," które dodają kolorytu lokalnemu handlowi. Sceny te ukazują również wpływ nowoczesnych produktów na codzienne życie, jak w przypadku dzieci ustawionych w kolejce po lody z lodziarni.

Imponujący kościół ewangelicki św. Jana Chrzciciela, największy szachulcowy kościół na Mazurach do 1945 roku, jest świadectwem religijnego dziedzictwa regionu. Pomnik poległych, z kamiennym słupem i orłem oraz napisem "Nasi polegli 1914 - 1928," przypomina o ofiarach wojny i patriotyzmie lokalnej społeczności.

Kamera uchwytuje również ujęcia cmentarza z grobami żołnierzy z I wojny światowej, co jest przejmującym przypomnieniem o bolesnych stratach, jakie poniosła społeczność. Obraz nowo powstałych grobów bez krzyży wskazuje na trwające zmiany i straty.

Film kończy się scenami rodzinnymi po 1945 roku, ukazującymi mężczyzn skaczących w workach i jeżdżących na osłach, co symbolizuje powrót do normalności i kontynuację tradycji mimo trudnych lat wojny. Sceny kąpieli w jeziorze, spacerów po mieście oraz ujęć z wyścigów konnych w Hoppegarten łączą Johannisburg z szerszym kontekstem kulturowym i społecznym Niemiec.

Ostatecznie film zamyka się obrazami rodzinnych śniadań na balkonie, zabaw dzieci w parku oraz scenami z plaży w Travemünde po 1945 roku, co podkreśla trwałość tradycji rodzinnych i życia codziennego mimo historycznych zmian i wyzwań.