Kurierzy, których nie łapano: tajne szlaki z Warszawy do Londynu przez pół Europy

W tym filmie opowiadana jest brutalnie konkretna historia kurierów Polskiego Państwa Podziemnego – ludzi, którzy z nartami, mikrofilmem w obcasie buta i pasem wypchanym dolarami przebijali się z okupowanej Warszawy przez Tatry, Budapeszt, Bałkany, Pireneje aż do Gibraltaru i Londynu, zamieniając całą Europę w tajną sieć logistyczną oporu.

W materiale krok po kroku pokazane jest, jak z zimowej przeprawy przez Tatry – w śniegu po pas, przy minus 25 stopniach i w zasięgu patrolu Grenzschutzu – wyrasta cały system kurierski: szlaki tatrzańskie (m.in. trasa „Szkoła”), meliny w szałasach, górale–przewodnicy, podział na odcinki i punkty zrzutowe oraz logika marszu, w której każdy błąd oznacza śmierć z wychłodzenia albo serię z MG-34.

W tym filmie zobaczysz m.in.:

jak Budapeszt staje się pierwszym „portem” wolnego świata – bazy Romek i Ewa, Szlak Ewakuacyjny nr 1 i masowe „przemycanie” dziesiątek tysięcy żołnierzy do Francji,

jak działa korporacja wywiadowcza „Zagroda” – placówki łączności w Budapeszcie, Bukareszcie, Marsylii, Stambule, Anna na południu Francji, zarządzanie trasami, budżetami i łapówkami,

jak pociągi Osi stają się „autobusami podziemia”: podróże przez Słowację, Węgry, Jugosławię, Francję Vichy, Hiszpanię Franco i neutralną Turcję,

czym różniły się szlaki „białe” (na dokumentach) od „czarnych” (dzikie, przez rzeki i lasy) i jak dobierano trasę do ładunku i kuriera.

Osobny segment poświęcony jest Pirenejom i Hiszpanii: przejściom z baskijskimi przemytnikami, obozowi w Miranda de Ebro, hiszpańskiej „neutralności na papierze” oraz dyplomatycznym targom o zwolnienie polskich żołnierzy, którzy tygodniami i miesiącami czekali, by ruszyć dalej na Gibraltar. Zobaczysz, jak ta „zachodnia odnoga” szlaku staje się jedynym korytarzem do brytyjskiej Skały i dalej – do Londynu.

W filmie przedstawiono też galerię ludzi szlaku: od tatrzańskich narciarzy–kurierów pokroju Stanisława Marusarza, przez legendarnych emisariuszy jak Jan Karski i Jan Nowak-Jeziorański, po kobiety–kurierki – Elżbietę Zawacką „Zo” i Krystynę Skarbek, które wykorzystują nazistowski szowinizm jako broń, przechodząc kontrole z mikrofilmami w bieliźnie, pędzlach do golenia i wydrążonych kluczach.

Druga część materiału to „wojna o papier”: wydział „Agaton”, przemysłowe fałszowanie Kennkart, paszportów, wiz i przepustek, inżynieria znaków wodnych, atramentów i pieczęci, sztuczne postarzanie dokumentów, podział na „żelazne papiery” dla kurierów oraz biurokratyczny wyścig zbrojeń z niemieckimi laboratoriami kryminalistycznymi. Zobaczysz, jak z podziemnych drukarń wychodziły dokumenty, które często były lepsze niż niemieckie oryginały.

Autor pokazuje też ładunek, dla którego ryzykowano wszystko:

mikrofilmy z raportami o ruchach Wehrmachtu, produkcji zbrojeniowej, obozach zagłady i rakietach V2,

pieniądze – miliony dolarów i złota transportowane do kraju w pasach i kamizelkach, które finansują Armię Krajową, legalizację, sabotaż i wykupywanie więźniów,

operacje specjalne jak Most III / Wildhorn z częściami rakiety V2, łączące logistykę kurierską z mostami powietrznymi Dakot lądujących w środku okupowanej Polski.

W ostatniej części filmu pokazana jest ciemna strona systemu: kotły Gestapo w lokalach kontaktowych, wojna z Abwehrą, statystyka wpadek, przesłuchania w alei Szucha, „tabletki” z cyjankiem jako ostatni element „logistyki milczenia” oraz grypsy z Pawiaka, w których kurierzy raportują jednym zdaniem: „Jestem spokojny, nikogo nie wydałem”. Materiał pokazuje, jak mimo strat kanały łączności nigdy nie zostały całkowicie przerwane – za każdą zamkniętą trasą natychmiast pojawiała się nowa.

Jeśli interesuje Cię II wojna światowa, Polskie Państwo Podziemne, Armia Krajowa, kurierzy tatrzańscy, Jan Karski, Jan Nowak-Jeziorański, Elżbieta Zawacka, Cichociemni, operacja Most III i mechanika konspiracyjnej logistyki, ten film pozwoli zobaczyć wojnę nie z perspektywy frontów, ale sieci ludzi, szlaków i dokumentów, które utrzymały Polskę w łączności ze światem.

#KurierzyTatrzańscy #PolskiePaństwoPodziemne #ArmiaKrajowa #SzlakZachodni #JanKarski #JanNowakJeziorański #ElżbietaZawacka #KrystynaSkarbek #Cichociemni #OperacjaMostIII #V2 #Agaton #FałszyweDokumenty #IIWojnaŚwiatowa #HistoriaIIWojnyŚwiatowej #PolskiWywiad #RuchOporu #Tatry #Gibraltar