JERZY BIŃCZYCKI

JERZY BIŃCZYCKI - FILMOWE WSPOMNIENIA CZ. 3

Na przesłuchania do Krakowskiej Państwowe Wyższej Szkoły Teatralnej przyszedł tylko po to, aby dotrzymać towarzystwa swojemu koledze z licealnego kabaretu, Markowi Walczewskiemu i... został przyjęty. Tak zaczęła się kariera Jerzego Bińczyckiego, niezapomnianego Niechcica z "Nocy i dni" czy profesora Rafała Wilczura ze "Znachora". 25 lat temu zmarł niezapomniany Jerzy Bińczycki.

Krytyka pisała: "(...) zrealizował w 'Nocach i dniach' pewien ideał aktorski. Grając dla wielomilionowej widowni, nawiązał kontakt z 'pojedynczym widzem'. Jego oszczędne, kameralne aktorstwo stworzyło zniewalający nastrój intymności, w którym zwłaszcza małżeńskie upokorzenia Bogumiła znalazły niebanalny wyraz. Subtelnie ukazał skryty dramat miłosnego niespełnienia Niechcica, który chciał i potrafił kochać namiętnie, lecz przez długie lata skazany był na lekceważenie ze strony Barbary, wspominającej swój młodzieńczy ideał.") (Krzysztof Demidowicz, "Film" 1998, nr 6

Ale zanim... urodził się 6 września 1937 roku w Witkowicach na przedmieściach Krakowa. W 1961 ukończył studia w Wyższej Szkole Teatralnej im. Ludwika Solskiego. Zaraz po studiach zaczął pracować w Teatrze Śląskim im. Stanisława Wyspiańskiego w Katowicach. Zadebiutował rolą Starka w inscenizacji Ludzi królestwa Roberta Penna Warrena.

W 1965 został zaangażowany przez Zygmunta Hübnera do Starego Teatru w Krakowie. Pozostał wierny tej scenie do końca życia, kilka miesięcy przed śmiercią (w lipcu 1998) został jej dyrektorem. To w Starym stworzył swe najwybitniejsze kreacje, w spektaklach Jerzego Jarockiego (rola Edka w Tangu Sławomira Mrożka, Tomasza Becketa w Mordzie w katedrze), Andrzeja Wajdy (Poloniusz w Hamlecie), Konrada Swinarskiego (Kajetan w Fantazym Juliusza Słowackiego) i wielu innych[a]. Podejmował się także prac reżyserskich – w 1975 dokonał adaptacji dwóch sztuk Antona Czechowa – Niedźwiedź i Oświadczyny, sam też w nich zagrał.

W filmie zadebiutował w 1962 epizodyczną rolą policjanta w Drugim brzegu. W kolejnych latach wcielał się w niewielkie role, głównie czarnych charakterów. W 1975 nastąpił przełom – Jerzy Antczak zaangażował go do roli Bogumiła w adaptacji Nocy i dni Marii Dąbrowskiej. Rola Bińczyckiego zachwyciła krytyków i publiczność, przeszła do historii polskiego kina. Aktor otrzymał za nią wiele nagród, a film został nawet nominowany do Oscara. Bińczycki ukazał tu siłę swojego aktorstwa, jak pisał Krzysztof Demidowicz – „Zbudował on fascynującą, ponadczasową sylwetkę zwyczajnego człowieka. Delikatnie odsłonił psychiczne rany bohatera, pokazując jednocześnie jego wewnętrzne bogactwo”.

Później Bińczycki zagrał w wielu innych filmach – w Dreszczach Wojciecha Marczewskiego, Magnacie Filipa Bajona, Cieniach Jerzego Kaszubowskiego, Z biegiem lat, z biegiem dni... Wajdy i innych. Do historii kina przeszła jego kreacja w Znachorze Jerzego Hoffmana. Ostatnim filmem, w jakim zagrał Jerzy Bińczycki, był Pan Tadeusz – wcielił się tam w postać Macieja Dobrzyńskiego. Podczas 36 lat pracy w filmie zagrał ponad 70 ról.

W teatrze jego ostatnią aktorską kreacją był Escalus w Miarce za miarkę Szekspira w reżyserii Tadeusza Bradeckiego. Ostatnim spektaklem, który wyreżyserował były Śluby panieńskie Aleksandra Fredry w Tarnowskim Teatrze im. Ludwika Solskiego, gdzie gościnnie zagrał również rolę Radosta.

Zmarł nagle na zawał serca 2 października 1998, w szpitalu im. Gabriela Narutowicza w Krakowie. Został pochowany w alei zasłużonych cmentarza Rakowickiego w Krakowie.

W PORTALU POLONIJNEJ AGENCJI INFORMACYJNEJ
http://pai.media.pl/historia_kultura_...