Shaabee Sheekaa | Shaggaa kiyyaa | Oromo music | oldies Oromo music | Ethiopia

Weellistuu Shaabee Sheekoo waggoota 30 dura sirboota dhiyeessaa turteen dinqisiifannaa horatte.
ALA baroota bara 1970 fi 1980 keessa walleewwan sagalee kilooleen waltajjiirratti dhiyeessaa turteen beekamti.

Bara 1972 Poolis Orkeestiraatti kan dabalamte Shaabeen qabiyyeen sirboota Afaan Oromoo gulaalamaa wayita turetti, ''sirboota qabsoo jaalala fakkeessineetuma sirbina turre''jette.
Fakkeenyaaf 'bulee dhufaakoo keetii anii
Galgalaan koottuu ollaan nu eegaani…' jenne sirbina jette.

''Bara haaraa jalqabarratti sirba qopheessaa jedhamna, sirboota 20 qopheessinee hiika walaloosaati gulaalaniitu tokkicha filatu'' jette Shaabeen.
Shaabeen bara dhiibbaan aartii Oromoorratti caala hammaata ture keessa weellisaa turte.
'Jaalala keetiif rafuu dadhabee, hiriyooye, hiriyaa bareeda kiyyaa'' fa'aa sirboota isheen ittiin beekamtu keessaa muraasa.

Shaabeen sababa sirbaatiin karchallees buutee beekti.
Bara sanatti weellistu ta'uun ''hedduu ulfaata, sababni ijoon dhiibbaa aartii Oromoorra ture'' jette.
Amma Kanaadaa Albertaa kan jiraattu Shaabeen, waggoota dheeraa booda biyya dhaloota ishee deebite argite.

Agarsiisa sirba aadaa Oromoo Asmaraa
Shaabeen Godina Baalee Gobbaatti dhalatte guddatte, ijoollummaarraa kaastee sirba akka jaalattus himti.
Maatii isheef intala durbaa tokkitti kan turte Shaabee maatiin sirbarraa ishee eegu, ''sirba akka hin dhaqne na tiksu'' jette.

''Shariyaadha jedhani dubartiin hin sirbitu, abbaan kiyyas jabaates na dhorka, bakka biraan deema jedheen iddoo sirbaa deema jetti, otuma na dhorkaniin miliqee Asmaraa deeme, achumaan sirba ittifufe''jette.
Shaabeen agarsiisa sirboota aadaa saboota garaagaraa A.L.I bara 1966 Eertiraa magaalaa Asmaraatti qopha'eerratti hirmaatte.
Ijoollee kutaalee Oromiyaa garaa garaarraa walitti dhufan wajjin agarsiisa sanarratti hirmaatan.
'Qubee qubaan siif bita...'

Asmaaraatti sirba 'qubee qubaa naa bitii fudhuu naan lixi' jedhu dhiyeessine jedhu fa'aa dhiyeessine jette.
Sirba kana weellisaa Umar Sulemaan wajjin wal-jala qabuun weellisan.
Walaloo sirba kanaas Abduljaliil Haaji Usmaanitu barreesse jette.
Shaabeen A.L.I bara 1972 irraa eegalee Poolis Orkeestiraatti Baaleetti dabalamte.
Shaabeen ijoollummaattu sirba akka jalattu wayita ibsitu' otuma sirbuun of bare, ibidda bira taa'een ''guunguma ture'' jette.

Ibidda huka na buusani-mudannoo waltajji sirbaa
Shaabeen bara Dargiitti poolis Orkeestiratti dabalamuun sirboota afaan Oromoo waltajjiirratti dhiyeessuuf carraa argatte.
Bara sanatti sirboota Afaan Oromoo tokko erga waltajjiin goolabamee akka sirbinutu eeyyamama ture jetti.

Bara sanatti Shaabeen mudannoos qabdi.
Waltajjiirratti otoo Shaabeen sirbituu akka nama ishee badhaasutti namni gara isheetti dhiyaate tokko ibidda huka buuse.

''Akka nama na badhaasutti ibidduma harma koo gidduu buuse, Afaaniin sirba harkan sukkumaan otoo imimmaan na dhufuun xumure, ibiddi hidhannoo harmakoo gubee keessa bahe'' jette Shaabeen.
Sirba gidduutti dhaabuun bara Dargii keessa sagantaa akka gufachisuutti ilaalama. Kanaaf sirba dhaabuuf sagantaa gufachiiste jedhamti, itti fuftee sirbuuf ibiddatu huka buhe, Shaabeen ni rakkatte.
Yeroo kaan, waltajjiirratti akka rifattee sirbi jalaa baduuf namoonni waan hamtuu gurratti hasaasan dubbatti.
ABO'n chaartara keessaa otoo hin bahiin iddoo loltoonni isaanii turanitti weellistoota biroo wajjin imaluun weellisaa turte.

Kaasetti sirba hojjattee hidhamtee beekti.
Hidhaa fi baqannaa
Bara faranjota 1998 qabamtee hidhaan waggaa 2 itti murame. Waggaa tokkoo hidhamte gadhiifamte.
Mana hidhaati akka baateen Shaabeen gara Keeniyaatti baqatte. Barri sun yeroo weellistoonni Oromoo hedduun biyyaarra baqatan fi namoonni hedduun mana hidhaatti guraman ture akka ture himte.
Waggaa tokko oliif Naayiroobii erga jiraatte booda gara Kanaadaatti ceete.
Ragaan dhaabbile mirga namoomaarraa yeroo sanatti barreeffameef gara Kanaadaatti imaltuu akka fayyade himte.

Biyya hambaatti sirba hojjachuun akka jabaatu kan dubbattu Shaabeen, amma sirba dhaabdetti.
Weellistoonni haaraan yeedaloof walaloosaanii waliif qeequun, ogeeyyii gulaalchisuun jabaachuu akka qaban dhaamte.

Maddi BBC Afaan Oromoo




Shaabee Sheekaa | Shaggaa kiyyaa | old Oromo music | Ethiopia #oromomusic #oldoromomusic #ethiopianmusic #ethiopianmusic