تەحسین دوسکی فەرموودین نەوەوی 47 \ tahseen duske farmoden nawawe 47

عـن المقدام بن معدي كرب الكندي رضي الله عنه قال: سمعت رسول الله صلى الله عليه وسلم يقول: ( ما ملأ ابن آدم وعاء شرا من بطن، بحسب ابن آدم أكـلات يـقـمـن صلبه، فإن كان لا محالة، فثلث لطعامه، وثلث لشرابه، وثلث لنفسه ).
رواه الترمذي
ژ مـقـدامـێ كوڕێ مه‌عدیه‌كربى خودێ ژێ رازى بت دبێژت: من گوهـ ل پێغه‌مبه‌رى سلاڤ لێ بن بـوو دگـۆت: كــوڕێ ئـاده‌مـى ئامانه‌كێ خرابتر ژ زكى تژى نه‌كریه‌، وتێرا كوڕێ ئاده‌مى هه‌یه‌ هنده‌ك پاریێن كو پشتا وى بگرن، وئه‌گه‌ر وى هه‌ر خوار، بلا سێئێك بۆ خوارنا وى بت، وسێئێك بۆ ڤه‌خوارنا وى، وسێئێك بۆ بێهنا وى.
ترمذى ڤه‌دگوهێزت
ئه‌ڤ حه‌دیسه‌ بناخه‌یه‌كێ ساخله‌می ودختۆریێ د ناڤ خۆ دا هل دگرت، ومرۆڤێن زانا ب ساخله‌میێ وده‌رد وده‌رمانان دبێژن: ئه‌گه‌ر مرۆڤ ڤێ حه‌دیسێ ل سه‌ر خۆ ب كار بینن، دێ ژ نه‌خۆشیان پاراستى مینن؛ چونكى مه‌عیده‌ مالا ده‌ردانه‌، وپارێز سه‌رێ هه‌مى ده‌رمانانه‌، دختۆرێ عه‌ره‌بان حـارثـێ كوڕێ كلده‌ى دبێژت: تشتێ مرۆڤ كوشتین، وده‌هبه‌ تێبرین، خوارنا ل سه‌ر خوارنێیه‌، به‌رى ئه‌و حه‌ل ببت. وباشترین ڕه‌نگ سه‌ره‌ده‌ریێ د گه‌ل خوارنێ ئه‌وه‌ وه‌كى د حه‌دیسێ دا هاتى مرۆڤ مه‌عیده‌یێ خۆ بكه‌ته‌ سێ پشك: پشكه‌ك بۆ خوارنێ، وپشكه‌ك بۆ ڤه‌خوارنێ، وپشكه‌ك بۆ بێهنێ.
ئه‌ڤه‌ بۆ وى یێ نه‌شێت نه‌خوت، ژ خۆ ئه‌گه‌ر ئه‌و بشێته‌ خۆ یا باشتر ئه‌وه‌ ئه‌و هێشتا كێمترێ بخوت؛ چونكى كێم خوارن ساخله‌میا له‌شى ودلیه‌ ژى، وسه‌له‌مه‌یێ كوڕێ سه‌عیدى به‌حسێ صه‌حابیان دكه‌ت، دبێژت: قه‌له‌وى ل نك وان جهێ لۆمێ بوو وه‌كى گونه‌هێ! یه‌عنى: ده‌مێ ئێك ژ وان مرۆڤه‌كێ قه‌له‌و دیتبا، ئه‌و ژ به‌ر قه‌له‌ویێ د چاڤێنوان دا دشكه‌ست، كا چاوا ئه‌و مرۆڤ د چاڤێن واندا دشكه‌ست یێ گونه‌هـ دكرن.
وزانایێن خودایى ب دورستى ئه‌ڤ شیره‌ته‌ ب كاردئینا، ژ ئیمامێ شافعى دئێته‌ ڤه‌گوهاستن، دبێژت: ئه‌ڤه‌ شازده‌ ساله‌ من هند نه‌خواریه‌ كو تێر ببم، جاره‌كێ تێ نه‌بت ئه‌و ژى من هلاڤێت، چونكى تێرى له‌شى گران دكه‌ت، وتێگه‌هشتنێ ناهێلت، وخه‌وێ دئینت، ومرۆڤى سست دكه‌ت ژ كرنا عیباده‌تى.
وپێغه‌مبه‌رى سلاڤ لێ بن-، وبنه‌مالا وى ژى -وه‌كى د حه‌دیسێن دورست دا هاتى هند خوارن نه‌دخوار كو تێر ببن، عائیشا دبێژت: ئه‌ڤه‌ پێغه‌مبه‌رێ خودێ سلاڤ لێ بن هاتیه‌ مه‌دینێ سێ ڕۆژا ل دویڤ ئێك وى هند نانێ جه‌هى نه‌خواربوو كو تێر ببت.
وئه‌گه‌ر ئێك بێژت: به‌لكى وى خوارن نه‌بوو بخوت له‌وا.. دێ بێژین: ئه‌گه‌ر خۆ وه‌سا ژى بت، خودێ وى تشتى بۆ پێغه‌مبه‌رێ خۆ هل دبژێرت یێ باشتر و ب خێرتر بۆ وى.
مفایێن حه‌دیسێ:
1- ئه‌ڤ حه‌دیسه‌ به‌رێ مه‌ دده‌ته‌ زوهدێ د دنیایێ دا، وكێم خوارن ژ زوهدێیه‌.
2- وئه‌گه‌ر مرۆڤى هه‌ر خوار، یا دورست ئه‌وه‌ ئه‌و مه‌عیده‌یێ خۆ بكه‌ته‌ سێ پشك: ئێك بۆ خوارنێ، وئێك بۆ ڤه‌خوارنێ، وئێك بۆ بێهنێ.