Тўқайни яшнатган корейс деҳқони Мақола шарҳи 2 сон

Мақола муаллифи: Отабек ИСРОИЛОВ
Шарҳловчи ва монтажчи: Жонибек ОБЛОҚУЛОВ
"KoryoTV" Youtube саҳифасидаги видеодан фойдаланилди.

Ўзбекистонга корейслар 1937 йилда кўчириб келтирилган. Совет даврида бу миллат вакилларининг 80 минг нафари поездга юкланиб, бир ой мобайнида ўзбеклар юртига олиб келинди. Бошпанасиз корейсларга ўзбек халқи уйининг тўридан жой берди, бир бурда нонининг ярмини баҳам кўрди. Ўтган вақт мобайнида корейс халқининг 137 нафари ўзбеклар билан елкама-елка кетмон чопиб, меҳнат қилиб қаҳрамон унвонига сазовор бўлган. Уларнинг орасида ўртачирчиқлик таниқли жамоат арбоби Ким Пен Хва ҳам бор эди. Ким Пен Хва 1905 йил 6 август куни Узоқ Шарқ – Корея ярим оролида дунёга келган. Корейслар Ўзбекистонга келтирила бошланганида, бўлажак жамоат арбоби Қизил Армиянинг 32 яшар катта лейтенанти
эди. У аксилинқилобий ҳаракат иштирокчиси сифатида ҳибсга олинади, аммо бир йилдан сўнг айб асосланмагач, озодликка чиқарилади. Шундан сўнг у ҳарбийликдан кетиб, Ўрта Чирчиқ туманидаги жамоа хўжалигида қурилиш бўлими бошлиғи вазифасида ишлай бошлайди. 1940 йилда Ким Пен Хва туман партия қўмитаси тавсиясига кўра «Қутб юлдузи» («Полярная Звезда») жамоа хўжалигининг умумий йиғилишида колхоз раиси этиб сайланди. Янги
лавозимда у ташкилотчилик қобилиятини тўлиқ намоён этди ва раҳбарлигидаги хўжаликни ортда қолаётганлар колхозлар қаторидан олиб чиқди. Бунинг учун янги раис тажрибали кадрларни ишга таклиф қилган, ботқоқли ерларни ўзлаштириш ишларини янги босқичга олиб
чиққан, шоли далаларида суғориш тизимини яхшилаган эди. Колхозда шолининг ўртача ҳосилдорлиги қарийб икки баробар ортиб, хўжалик биринчи марта пахта ҳосилини оширишга муваффақ бўлди.
Ким Пен Хванинг халқпарварлиги ва фидойилиги, айниқса, Иккинчи жаҳон уруши йилларида ёрқин намойишини топган. Суронли йилларда хўжалик ерлари беш баравар кенгайиб, шунга мутаносиб равишда ҳосилдорлик ҳам ортиб боради. Раис Ким Пен Хва эса ўз
ҳисобидан 100 минг рублни мудофаа жамғармасига ўтказади. Бу, шубҳасиз, жуда катта фидокорлик намунасидир. 1947 йил хўжаликда жаҳон миқёсида пахта ҳосилининг энг яхши кўрсаткичи қайд этилиб,
12,26 гектар ер майдонининг ҳар гектаридан 85,26 центнердан ҳосил олинади. 1948 йилда эса 55 гектар майдоннинг ҳар гектаридан 81,5 центнердан шоли ҳосили олинади. 1951 йилга келиб «Қутб юлдузи» колхози 1440 гектар ерга эга бўлади. Шундан 285 гектарда пахта, 480 гектарда шоли, 225 гектарда ем-хашак, 414 гектарда лалми экинлари (шундан, 17 гектарда полиз экинлари) етиштирилади, хўжаликнинг
40 гектарини боғ, 15 гектарини токзор, 12 гектарини тутзорлар эгаллаган эди. Меҳнатни моҳирона ташкил этиш ва юксак меҳнат интизоми колхозда барча қишлоқ хўжалиги экинлари бўйича кўрсаткичларнинг ҳар йили барқарор ўсишига олиб келди. Натижада колхоз республикада етакчи хўжаликларнинг бирига айланади. Бу илғор тажрибани ўрганиш ва танишиш учун хўжаликка ўз даврининг
машҳур шахслари Шароф Рашидов, Фидел Кастро каби давлат
раҳбарлари, биринчи фазогир Юрий Гагарин, жаҳон бокс қироли Муҳаммад Али сингари арбоблар ташриф буюрган. Ким Пен Хва умрининг охири – 1974 йилгача бу колхозга раҳбарлик қилди. Шунингдек, у Ўзбекистон ССР Олий Кенгашининг II–VII чақириқлари депутати этиб сайланган, бир неча йил давомида Республика Олий
Кенгашининг қишлоқ хўжалиги бўйича комиссияси аъзоси бўлган. Тўқайни яшнатган корейс деҳқони 1974 йил 7 май куни вафот этган ва Тошкентдаги «Чиғатой» қабристонига дафн қилинган. Ўрта Чирчиқ туманида Ким Пен Хва уй-музейи мавжуд.