Scheepsbouw Boelwerf - Erfgoedcel Waasland

Stichter van de Boelwerf was Bernard Boel (1798-1872). Hij was een timmerman op de scheepswerven in Antwerpen-Zuid, die zich in 1829 in Temse vestigde. Tijdens het interbellum trad de werf steeds meer op het voorplan, nationaal maar ook internationaal - en dat vooral dankzij de krachtige impuls en het sterk commerciële en industrieel beleid van Frans Boel - de legendarische Frans Boel, van 1933 tot bij z'n dood in 1943 burgemeester van Temse.
De grootste bloei ontstond echter na W.O. II onder leiding van de schoonzoon van Frans Boel, Georges Van Damme. Het bedrijf heette toen J. Boel & zonen. Het was in die periode dat de onderneming werd geleid door wat ingewijden noemden de drie grote Van's: big boss Georges Van Damme (1907-1986), technisch directeur ir. Frank Van Dycke (1907-1990) en commercieel directeur Henri Van Briel (1899-1976).
Toen de werf in 1979 haar 150-jarig bestaan vierde, telde zij 3000 werknemers, een aanzienlijk deel van de bewoners van Temse. De privé-onderneming was uitgegroeid tot een middelgrote werf met wereldfaam. De naam Boelwerf werd internationaal geïdentificeerd met hoge kwaliteit en de uitstekende reputatie van de Belgische scheepsbouwers ging de wereld rond als een visitekaartje voor ons land.
Na een reeks afsplitsingen in 1980 van holdingmaatschappijen en scheepsfirmas, zoals Almabo en Exmar, bleef de eigenlijke werf over onder de naam Boelwerf. 1982 werd een sleuteljaar. Cockerill Yards in Hoboken ging failliet en de Boelwerf werd zo goed als gedwongen het bedrijf over te nemen. Daardoor bereikte de werf haar hoogtepunt qua werknemers : 3.500. Maar daardoor ook verloor de onderneming haar zuiver privé-karakter en werd de Staat medeaandeelhouder, een scharniermoment in de bedrijfsgeschiedenis. Ingevolge de aanhoudende internationale crisis in de scheepsbouw, vloeiden in de herfst van 1986 1.200 werknemers af, waardoor het werknemersbestand daalde tot 1.800. In januari en juni 1987 ontsnapte de werf tweemaal op het nippertje aan het faillissement. Uiterst moeilijke jaren volgden. Op 28 oktober 1992 werd de onderneming failliet verklaard. Zeven schepen bleven onafgewerkt.
Na maandenlange moeizame onderhandelingen en bezetting van de werf werd het bedrijf weer opgestart, nu onder de naam Boelwerf Vlaanderen, met als aandeelhouders de Vlaamse overheidsholding Gimvindus en de Nederlandse Begemanngroep. Op 4 april 1993 gingen 1.300 werknemers opnieuw aan de slag.
Nadat Boelwerf Vlaanderen in het daaropvolgende anderhalf jaar vijf van de zeven schepen had afgewerkt, maar geen enkele nieuwe order had binnengehaald, werd de onderneming op 30 november 1994 opnieuw failliet verklaard. Op dat ogenblik waren er nog 1.100 mensen aan het werk, van wie de helft woonachtig in Temse.

Deze film kadert binnen het project "50 jaar Werk in het Waasland" van de Erfgoedcel Waasland. Meer informatie over dit project en de werking van de Erfgoedcel Waasland vind je terug op www.erfgoedcelwaasland.be.