Primavera - ikona Florencji. Sandro Botticelli cz.2 - prof. Jerzy Miziołek. Italia e Polonia

„Primavera” – ikona Florencji
Najsłynniejszy obraz Sandro Botticellego, malowany na podkładzie z desek z topolowych w technice tempery, ma wymiary 203x314 cm. Był pierwotnie częścią tzw. lettuccio, a więc czegoś w rodzaju łóżka dziennego, ławy z zapleckiem, które powstało zapewne po powrocie Botticellego z Rzymu, wiosną 1482 r. Ten luksusowy mebel był najprawdopodobniej darem Lorenzo di Pierfrancesco Mediciego (kuzyna Lorenzo il Magnifico) dla Semiramidy d’Appiano, którą poślubił latem 1482 r. Piękna scena, ukazująca 9 postaci, rozgrywa się na kwietnej łące na tle gaju z drzewami pomarańczy i laurów. Właśnie z wysokości lauru, z prawej strony obrazu, sfruwa wiosenny wiatr zwany Zefirem. Obejmuje on Chloris, z której ust wychodzą kwiaty – zawilce i barwinek; dokonuje się jej metamorfoza – Chloris staje się Florą, czyli Wiosną ubraną w kwietną suknię, rozrzucającą rozmaite kwiaty (w obrazie jest ich w sumie 40). W centrum ukazana jest Wenus – wyniesiona ponad inne postacie – widniejąca w rodzaju arkady utworzonej z konarów i liści; ponad nią unosi się Amor z zawiązanymi oczami, strzelający z łuku do jednej z trzech Gracji; te trzy piękne kobiety tańczą po lewej stronie bogini miłości. Na lewym krańcu obrazu widnieje Merkury dotykający obłoków swym kaduceuszem. Film jest próbą interpretacji „Primavery”, zbudowanej na podstawie odnalezionego przez Narratora malowidła autorstwa Jacopo del Sellaio, przyjaciela Botticellego, ukazującego całość kompozycji „Primavery” wkomponowanej w historię Amora i Psyche. A więc jest prawdopodobne, że jednym ze źródeł inspiracji dla namalowania „ikony Florencji” było dzieło Apulejusza (II w. po Chr.) pt. „Metamorfozy, albo złoty osioł”; zawiera opowieść o Amorze, Psyche, Trzech Gracjach, Wenus i Merkurym. Psyche jest symbolem upokorzenia, które ma szczęśliwy finał. Zniewolona przez Zefira Chloris staje się, podobnie jak Psyche, radosną żoną w kwietnym świecie. Wspomniane malowidło Jacopo del Sellaio ukazuje też nagą Wenus, taką jaką widzimy na innym słynnym obrazie Botticellego – „Narodzinach Wenus”, malowanym na płótnie. Już od czasów Platona i jego komentatora Plotyna istnieje koncepcja dwóch Wenus – niebiańskiej i ziemskiej. Tę myśl w czasach Botticellego podjął Marsilio Ficino, domownik Medyceuszy. Tak więc jest prawdopodobne, że Wenus w „Primaverze” jest tą ziemską, symbolizującą miłość małżeńską, zaś ta w „Narodzinach Wenus” jest niebiańską, oznaczającą miłość platoniczną. Wprawdzie obrazy te nie powstały w tym samym czasie, ale koncentrują się na problematyce miłości i wiążą się z celebrowaniem związku małżeńskiego.