Sara Naeini - Jane Maryam (Türkçe Çeviri)

Sene 1973.

Jane Maryam şarkısı ilk olarak Mohammad Nouri tarafından söylenmiş. Bestesi ise Kambiz Mojdehi’ye ait(miş).
“Nazanine Maryam” veya “Gole Maryam” olarak da bilinen şarkı, en ünlü Farsça folklor aşk şarkılarından biridir. Bir rivayete göre sözlerinin, ertesi sabah idam olacağını bilen bir subayın, uyuyan kızı için yazdığına inanılır.
Bir başka rivayete göre ise aslen Gilan bölgesinden gelen Nouri, bu şarkıyı “Maryam” adıyla sembolize ettiği sevgilisine yazmış. Bizim sarı saçlarını deli gönlümüzden çözemediğimiz Mihriban, Gilan’da pirinç tarlalarına çalışmaya giden Maryam olmuş.

Peki kimdir bu Mohammad Nouri ve bir şarkı nasıl üç neslin en sevdiği şarkı hâline gelmiştir?

Nouri 1979’da İran Devrimi’nden önceki dönemde bir nevi piyasanın dışlanan çocuğu. Yaptığı folk şarkıları elektromüzik ya da disko tarzına uymadığından yeni nesil tarafından pek tanınmıyordu.
Devrim sonrası birçok sanatçının ülke dışına çıkmak zorunda kalması Nouri’nin kariyerinde gerçek bir u dönüşüne sebep olmuştur. Halk müziği ile uğraşan sanatçılardan biri olduğu için ülkede kalmasına izin verilir. (Gerçekten de Nouri’nin şarkıları ilhamını doğrudan Kuzey’deki yerel halktan alıyordu.) Gerek diğer sanatçıların ülke dışına çıkarılması, gerek Batı kültürü, kapitalizm ve kültürel sömürgelere karşı savaş açılması, sanatta millî ürünlerin öncelenmesine sebep olur; hâliyle bu da Mohammad Nouri’nin işine yaramıştır.

‘Jane Maryam’ şarkısı radyolarda döne döne çalmış, büyüğünden küçüğüne herkesin diline pelesenk olmuş. Belki de bu sayede farklı anlayışlarla büyüyen üç kuşağın da müzikteki ortak zevkini karşılayabilmiştir.

Ve bu halk şarkısını kıtalar arası bir yolculuğa çıkaran, klasik Batı müziği usulünce yapılan bir uyarlamadayız, durağımız Rusya.
Evgeny Grinko dayanamamış, kolları sıvayıp bu şarkıya piyanonun kendine has büyülü sesiyle yeniden can vermiş.

-

Ben de bu sayede rastladım, buradan dinleyebilirsiniz.
Video, Evgeny Grinko - Jane Maryam
   • Evgeny Grinko - Jane Maryam  

-

Jane Maryam, cheshmato va kon, mano seda kon
hava shod sefid, dar omad khorshid
vaghte on resid ke berim be sahra
Vay Nazanine Maryam

Jane Maryam cheshmato va kon, seri balakon
beshim ravoone, berim az khone
shone be shoneh, be yad on rozha
Vay naziane Maryam

Baz dobare sobh shod, man hanooz bidaram
kash mikhabidam, toro khab mididam
Khosheye gham toye delam zade javoone, doone be doone
del nemidone che kone ba in gham
Vay nazanine Maryam

Bia resid vaghte dero, male mani az pisham naro
bia sare karemoon berim, dero konim gandomaro
Bia resid vaghte dero, male mani az pisham naro
bia sare karemoon berim, bia, bia nazanine Maryam, nazanine Maryam

Khosheye gham toye delam zade javoone, doone be doone
del nemidone che kone ba in gham
Vay nazanine Maryam

Bia resid vaghte dero, male mani az pisham naro
bia sare karemoon berim, dero konim gandomaro
Bia resid vaghte dero, male mani az pisham naro
bia sare karemoon berim, bia, bia nazanine Maryam, nazanine Maryam

-

جان مریم
آی گل سرخ و سفیدم کی می آیی
بنفشه برگ بیدم کی می آیی
تو گفتی گل درآید من می آیم
وای گل عالم تموم شد کی می آیی

جان مریم چشماتو وا کن ، منو صدا کن
شد هوا سپید ، در اومد خورشید
وقت اون رسید که بریم به صحرا
آی نازنین مریم

جان مریم چشماتو وا کن ، منو صدا کن
بشیم روونه ، بریم از خونه ، شونه به شونه ، به یاد اون روزها
آی نازنین مریم

باز دوباره صبح شد ، من هنوز بیدارم
کاش می خوابیدم ، تو رو خواب می دیدم
خوشه غم توی دلم زده جوونه دونه به دونه
دل نمی دونه چه کنه با این غم
آی نازنین مریم

بیا رسید وقت درو ، مال منی از پیشم نرو
بیا سر کارمون بریم ، درو کنیم گندما رو
بیا بیا نازنین مریم ، نازنین مریم
آی مریم مریم ، ای نازنین مریم

Tablo, by Michael Malm (1972)