Tofiq Bakıxanov – “Xəzər balladası” baleti (1968)

“Xəzər balladası” bir pərdəli balet.
“The Caspian ballad” one-act ballet.
Bəstəkar/Composer: Tofiq Bakıxanov
İl/Year: 1968
About the composer: https://tinyurl.com/55wcnpkm
Libretto: Səyavuş Məmmədzadə
About the librettist: https://tinyurl.com/4wja7vbf
About the balet: https://tinyurl.com/32zswke4
Notlar/Score: https://tinyurl.com/2f7v9wc7
Ümumittifaq Radio və Televiziya BSO (1972)
(The) Bolshoi Symphony Orchestra of All-Union Radio and Television (1972)
Dirijor/Conductor: Kazım Əliverdibəyov

Hissələr/Movements (Bir pərdəli/One act):

00:00 – Introduction (Andante)
02:01 – Dance of Moryana (Andante)
05:40 – Procession of the Trestle Workers (Andante)
07:01 – Dance (Allegretto)
09:00 – Oil Fountain (Gusher) (Allegro vivo)
11:32 – Adagio (Moderato assai)
15:44 – Dance of the Nord (North Wind) (Allegro)
18:33 – Fire Scene (Allegro moderato)
21:13 – Requiem (Maestoso)

BRIEF SUMMARY
Where endless ribbons of trestles stretch out into the sea,
You stride through the storm into legend,
Conqueror, creator, soldier.
The sun rises. A gentle breeze ripples the calm surface of the sea. Into its boundless expanses, the piles of the trestle invade and stride further and further out.
Work is in full swing at sea. In the movements of the oil workers—tense effort, persistence, drive. A fountain gushes from the mouth of the well. The shift is over.
The first ominous gusts of the North wind interrupt the oil workers' rest. They march united, overcoming the harsh onslaught of the rising wind. Storm. It's hard to fight the raging elements! On one of the rigs, fire suddenly breaks out. One of the oil workers notices the fire starting and, without hesitation, sacrificing himself, enters into single combat with the fire.
Tongues of flame lick his hands and body, but disaster is averted. On the deserted trestle—the Oil Worker, scorched by fire, his strength leaves him. And in these final moments, his thoughts drift away to something bright, dear, and deeply cherished.
The hands of the oil workers catch the hero. For a long time and mournfully, they carry their comrade along the lines of trestles—the path of his struggle and labor. Bitterness and pain are replaced by the resolute rhythm of the Procession. And already, new rows of trestles appear in the sea, people move forward, reclaiming territory span by span from the elements.
Sea, you shall be conquered by Man. By his courage, reason, and dream...
Final!

QISA MƏZMUN
Orada ki, dənizə sonsuz estakadaların lentləri uzanır,
Sən fırtınanın içindən əfsanəyə doğru addımlayırsan,
Fateh, qurucu, əsgər.
Günəş doğur. Nəvazişli külək dənizin sakit səthini ləpələndirir. Onun sonsuz üfüqlərinə estakada dirəkləri daxil olur və getdikcə daha irəli uzanır.
Dənizdə iş qaynayır. Neftçilərin hərəkətlərində gərgin səy, əzm, coşqu var. Buruğun ağzından fontan vurur. Növbə başa çatdı.
Şimal küləyinin ilk təşvişli əsmələri neftçilərin istirahətini yarımçıq qoyur. Onlar sıx birlikdə addımlayır, güclənən küləyin sərt təzyiqinə sinə gərərək. Fırtına. Coşmuş təbiətlə mübarizə aparmaq çətindir! Buruqlardan birində qəflətən yanğın başlayır. Neftçilərdən biri başlayan yanğını görür və tərəddüd etmədən, özünü fəda edərək, alovla təkbətək mübarizəyə atılır.
Alov dilləri onun əllərini və bədənini yalayır, amma fəlakətin qarşısı alınır. Boşalmış estakadada alovdan yanmış neftçinin taqəti tükənir. Və bu son anlarda o, fikirləri ilə hansısa parlaq, əziz tutduğu bir şeyə yönəlir.
Neftçilərin əlləri qəhrəmanı dəstəkləyir. Onlar uzun müddət və kədərlə yoldaşlarını estakadaların sıraları boyu – onun mübarizə və əmək yolu ilə daşıyırlar. Acı və ağrını Yürüşün nikbin ritmi əvəz edir. Və artıq dənizdə yeni estakada sıraları yaranır, insanlar təbiətdən qarış-qarış yer qazanaraq irəliləyirlər.
Dəniz, sən İnsana tabe olacaqsan! Onun cəsarətinə, zəkasına və arzusuna...
Son!