กระบี่​กระบอง​ EP.11 การขึ้นพรมยืน

การขึ้นพรมกระบี่
ลำดับการแสดงจากการถวายบังคมแล้วซึ่งนับว่าเป็นระเบียบการที่สำคัญยิ่งจะละเว้นเสียมิได้ การขึ้นพรมเป็นการร่ายรำใจบริเวณที่ถวายบังคมนั่นเอง โดยหันหน้าไปรำตามที่กำหนดไว้ทีละทิศ จึงจะนับได้ว่า เป็นการขึ้นพรมที่สมบูรณ์การขึ้นพรมเป็นการแสดงความเคารพบูชาพระพรหมนั่นเอง พระพรหมนั้นทรงคุณสมบัติพิเศษที่น่าบูชา เรียกว่า “พรหมวิหาร 4” ซึ่งประกอบไปด้วย เมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา ด้วยเหตุนี้รูปปั้น พระพรหม จึงมีสี่หน้า แต่ละหน้าหมายถึง คุณธรรมอย่างหนึ่งในการรำขึ้นพรม จึงต้องรำให้ครบสี่ทิศ หรือที่เรียกว่า “การขึ้นพรมสี่หน้า” นอกจากการร่ายรำพรมสี่หน้า จะเป็นการรำเพื่อแสดงความเคารพ ต่อพระพรหมโดยตรง ยังเป็นการอบรมบ่มนิสัย ให้มีใจประกอบด้วยพรหมวิหารสี่ ซึ่งถือว่าเป็นคุณธรรมอันประเสริฐที่จะช่วยขจัด ความพาลอันเป็นสันดานหยาบเสียได้ ไม่นำเอาวิชาความรู้ไปใช้ในทางที่มิชอบ เพราะเป็นทางที่จะนำความเดือดร้อนใจให้แก่ผู้อื่น
ลักษณะการขึ้นพรม
การขึ้นพรมมี 2 ลักษณะคือ
1. การขึ้นพรมนั่ง ได้แก่การนั่งร่ายรำแต่ละทิศ ๆ จนครบทั้งสี่ทิศ แล้วจึงกลับหลังหมุนลุกขึ้นยืนเพื่อเตรียมตัวรำในขั้นปฏิบัติต่อไป
2. การขึ้นพรมยืน เมื่อเสร็จจากการถวายบังคมเรียบร้อยแล้ว ลุกขึ้นยืนร่ายรำแต่ละทิศ ๆ จนครบทั้งสี่ทิศ ท่าสุดท้ายจบลงด้วยท่าเตรียมพร้อมที่จะปฏิบัติขั้นต่อไป (ท่าคุมรำ)
วิธีปฏิบัติ
นั่งคุกเข่า เข่าแยกประมาณ 1 ช่วงไหล่ มือวางที่โคนขาสี่นิ้วอยู่ด้านหน้าหัวแม่มืออยู่ข้างหลัง นั่งตัวตรงยืดอก หน้ามองตรง กระบี่วางข้างหน้า โกร่งกระบี่ตั้งพื้น ปลายกระบี่ชี้ไปทางด้านหน้า ก้มตัวลงไหว้กระบี่ มือซ้ายจีบอก มือขวาตับกระบี่ ยกกระบี่ขึ้นทัดหูตั้งเข่าซ้าย ขาท่อนบนทำมุมฉากกับขาท่อนล่าง ขาท่อนล่างทำมุมฉากกับฝ่าเท้าตามองตามปลายกระบี่ โกร่งกระบี่ และ คมกระบี่หันออกนอกลำตัว โล้ตัวมาข้างหน้า เข่าซ้ายไม่ถึงพื้น กระดกเท้าหลังขึ้น (เท้าขวา) วางเท้าหลังลง ลุกขึ้นยืน เข่าซ้ายงอเล็กน้อย เข่าขวาตึง จ้วงกระบี่ลงทางด้านซ้ายมือ วาดกระบี่มาทางด้านหน้า หันโกร่งกระบี่เข้าหาลำตัว ปลายกระบี่ชี้ไปข้างหน้า เฉียง 45 องศา ยกเท้าขวาขึ้น ศอกจดกับเข่า หน้ามองตรงเข่าซ้ายงอเล็กน้อย หมุนตัวไปทางขวา 1 มุมฉาก (ทำขวาหัน) รำข้างเสมอใบหู เข่าซ้ายงอเล็กน้อย วางเท้าขวาลงข้างหน้า จัดปลายเท้าให้ทำมุมฉากกัน ปลายเท้าขวาชี้ไปด้านหน้า ปลายเท้าซ้ายชี้ออกด้านข้าง ก้าวเท้าซ้ายไปข้างหน้า 1 ก้าว พร้อมกับนำกระบี่มาทัดหู ปลายกระบี่ชี้ไปข้างหน้า เฉียง 45 องศา หันคมกระบี่และโกร่งกระบี่ออกด้านนอกลำตัวปลายเท้าซ้ายชี้ไปข้างหน้า ปลายเท้าขวาชี้ออกด้านข้างทำมุมฉากกัน ลากเท้าขวาชิดเท้าซ้าย ยกเท้าซ้ายขึ้น (ยุบ – ชิด - ยก) จ้วงกระบี่ลงด้านซ้ายลำตัวพร้อมกับวางเท้าซ้ายลงก้าวเท้าขวาไปข้างหน้า 1 ก้าว จัดปลายเท้าให้เป็นมุมฉาก เท้าขวาชี้ไปด้านหน้า เท้าซ้ายชี้ออกทางด้านข้าง เข่าขวางอเล็กน้อย ขาซ้ายตึง วาดกระบี่มาข้างหน้า หันโกร่งกระบี่เข้าหาลำตัว ปลายกระบี่ชี้ไปข้างหน้าเฉียง 45 องศา ตามองตามปลายกระบี่ ลากเท้าซ้ายชิดเท้าขวา ยกเท้าขวาขึ้น เข่าจดกับศอก มือซ้ายรำข้างเสมอใบหู วางเท้าขวาลงพลิกตัวกลับหลังหันเท้าซ้ายชี้ไปข้างหน้า เท้าขวาชี้ออกด้านข้างทำมุมฉากกัน เข่าซ้ายงอ ขาขวาตึง มือซ้ายจีบอก พร้อมกับนำกระบี่มาทัดหูปลายกระบี่ชี้ไปข้างหน้าเฉียง 45 องศา โกร่งกระบี่และคมกระบี่หันออกด้านนอกลากเท้าขวาชิดเท้าซ้าย ยกเท้าซ้ายขึ้น (ยุบ - ชิด - ยก) จ้วงกระบี่ลงข้างลำตัวทางด้านซ้ายมือ ก้าวเท้าขวาไปข้างหน้า 1 ก้าว เท้าขวาชี้ไปข้างหน้า เท้าซ้ายชี้ออกด้านข้างทำมุมฉากกันเข่าขวางอ ขาซ้ายตึงวาดกระบี่มาด้านหน้า หันโกร่งกระบี่เข้าหาลำตัว ปลายกระบี่ชี้ไปข้างหน้าเฉียง 45 องศา ตามองตามปลายกระบี่ ลากเท้าซ้ายชิดเท้าขวา ยกเท้าขวาขึ้น (ยุบ – ชิด - ยก) มือซ้ายรำข้างเสมอใบหู วางเท้าขวาลงทางขวา พลิกตัวทำซ้ายหัน มือซ้ายจีบอก กระบี่ทัดหู ปลายกระบี่ชี้ไปขางหน้าเฉียง 45 องศา ตามองตามปลายกระบี่ เท้าซ้ายชี้ไปข้างหน้าเท้าขวาชี้ออกด้านข้าง ทำมุมฉากกัน ลากเท้าขวาชิดเท้าซ้าย ยกเท้าซ้ายขึ้น (ยุบ – ชิด - ยก) วางเท้าซ้ายลงข้างหน้า จ้วงกระบี่ลงข้างลำตัวด้านซ้าย ก้าวเท้าขวาไปข้างหน้า 1 ก้าว วาดกระบี่ไปข้างหน้า หันโกร่งกระบี่เข้าหาลำตัว ปลายกระบี่ชี้ไปข้างหน้าเฉียง 45 องศาเท้าขวา ชี้ไปข้างหน้า เท้าซ้ายชี้ออกด้านข้างทำมุมฉากกัน ลากเท้าซ้ายชิดเท้าขวา ยกเท้าขวาขึ้น เข่าขวาจดกับศอกขวา มือซ้ายรำข้างเสมอใบหู วางเท้าขวาลงข้างหน้า พลิกตัวกลับกลังหันทางด้านซ้ายมือ มือซ้ายจีบอกกระบี่ทัดหู หันโกร่งกระบี่และ คมกระบี่ออกด้านนอกลำตัว ปลายกระบี่ชี้ไปข้างหน้าเฉียง 45 องศา ตามองตามปลายกระบี่ เท้าซ้ายชี้มาข้างหน้า เท้าขวาชี้ออกด้านข้างทำมุมฉากกัน ลากเท้าขวาชิดเท้าซ้าย ยกเท้าซ้ายขึ้น (ยุบ - ชิด - ยก) จ้วงกระบี่ลงข้างลำตัวด้านซ้ายมือ ก้าวเท้าขวาตรงมาข้างหน้า 1 ก้าว วาดกระบี่ขึ้นชี้ไปข้างหน้า เฉียง 45 องศา โกร่งกระบี่หันเข้าหาลำตัว ตามองตามปลายกระบี่ เท้าขวาชี้มาข้างหน้า เท้าซ้ายชี้ออกด้านข้างทำมุมฉากกัน ลากเท้าซ้ายชิดเท้าขวา ยกเท้าขวาขึ้น (ยุบ - ชิด - ยก) เข่าขวาจดกับศอกขวา มือซ้ายรำข้างเสมอใบหู วาดกระบี่ไปทางขวามือ ปลายกระบี่ชี้ไปด้านหลัง โกร่งกระบี่และคมกระบี่หันออก ด้านนอกลำตัว มือซ้ายจีบ ควงกระบี่ไปข้างหน้า 2 รอบ วางเท้าขวาลงเฉียงไปทางขวาเล็กน้อย ในท่าคุมรำ เข่าขวางอ ขาซ้ายตึง เปิดส้นเท้าหลัง (เท้าซ้าย) หน้ามองตรง