Cha mẹ Nhật dạy con không so sánh - mỗi đứa trẻ là một hành trình riêng

Ở nhiều quốc gia, đặc biệt là châu Á, việc so sánh con cái là điều gần như… mặc định. “Sao con không học giỏi như bạn A?”, “Nhìn con nhà người ta kìa!” – những câu nói ấy đã trở thành nỗi ám ảnh của bao đứa trẻ. Nhưng ở Nhật Bản, cha mẹ tuyệt đối tránh so sánh con với bất kỳ ai.

Người Nhật tin rằng mỗi đứa trẻ là một hành trình khác nhau. Có bé học giỏi, có bé vẽ đẹp, có bé giỏi thể thao, có bé sống tình cảm. Tốc độ phát triển, sở thích và thế mạnh của mỗi đứa trẻ không giống nhau. Và nhiệm vụ của cha mẹ không phải là ép con theo chuẩn mực, mà là tìm ra ngọn lửa trong mỗi đứa trẻ và giúp con giữ cho nó cháy mãi.

Khi con học yếu một môn nào đó, cha mẹ Nhật không so sánh với bạn bè, mà cùng con tìm nguyên nhân: Có phải do cách học chưa đúng? Hay do con chưa hiểu được ý nghĩa môn học đó? Họ lắng nghe con, kiên nhẫn cùng con vượt qua – chứ không khiến con thêm áp lực bằng những lời chê bai.

Ở trường học Nhật, giáo viên cũng rất hạn chế việc xếp hạng công khai. Họ không đọc điểm to giữa lớp. Thay vì khen: “Bạn A đứng đầu lớp”, họ sẽ nói: “Bạn A rất chăm chỉ và luôn cố gắng mỗi ngày”. Trọng tâm không nằm ở thành tích, mà ở quá trình nỗ lực.

Cách giáo dục này khiến trẻ không bị áp lực phải thắng người khác, mà được khuyến khích chiến thắng chính mình. Các em học để trưởng thành, không phải để giỏi hơn ai. Và nhờ vậy, trẻ Nhật không ganh đua một cách tiêu cực, mà học được sự khiêm tốn, đoàn kết và yêu thương.

Cha mẹ Nhật cũng hiểu rằng: nếu cứ so sánh, đứa trẻ sẽ dần mất đi sự tự tin, luôn cảm thấy mình “thua kém” và sống trong mặc cảm. Ngược lại, khi được công nhận là duy nhất, trẻ sẽ phát triển cá tính mạnh mẽ và dám theo đuổi điều mình yêu thích.

Người Nhật dạy con thế này: “Con không cần là ai khác. Con chỉ cần trở thành phiên bản tốt nhất của chính mình.” Câu nói tưởng đơn giản ấy, nhưng là cả một triết lý nuôi dạy con sâu sắc – mà có lẽ nhiều cha mẹ nên học hỏi.