Vremenska kapsula - Manastir Staro Nagoričino

Redakcija za kulturu i umetnost Kulturno-umetničkog programa, premijerno prikazuje drugu emisiju iz dokumentarnog serijala "Vremenska kaspula - Srpske srednjovekovne zadužbine u Severnoj Makedoniji", koja je posvećena manastiru Staro Nagoričino, kod Kumanova.


Staro Nagoričino, zadužbina kralja Milutina Nemanjića iz 14. veka, jedan je od najlepših i najznačajnijih srpskih srednjovekovnih manastira na tlu Severne Makedonije. Na temeljima starijeg hrama, koji su i danas vidljivi, a po nalogu kralja Milutina, u periodu od 1312. do 1317. godine, izgrađena je i freskooslikana Crkva Svetog Đorđa. Donje zone, koje su do visine prozora, datiraju iz ranijeg perioda, pretpostavlja se 11. veka, a od visine prozora pa do vrha kupole primetna je druga graditeljska faza, iz 14. veka.

Crkva Svetog Đorđa je petokupolna građevina blago deformisane pravougaone osnove upisanog krsta. Crkva ima oltarski prostor sa đakonikonom, naos ili glavnu crkvu, zatim pripratu, otvoreni trem i spoljnu pripratu koja je sada najvećim delom srušena.

Ktitorski natpis, uklesan iznad zapadnog portala, važno je svedočanstvo da je Crkva Svetog Đorđa zadužbina kralja Milutina. U tekstu se prvi put pominje ime kraljice Simonide.

Crkvu je oslikao Milutinov dvorski slikar, Mihailo, sin Evtihijev, koji je freskooslikao i druge kraljeve zadužbine: Bogorodicu Ljevišku u Prizrenu, Prohora Pčinjskog kod Vranja, Kraljevu crkvu u Studenici, Gračanicu na Kosovu i Svetog Nikitu u Skopskoj Crnoj Gori.

Deset ciklusa i više stotina scena i figura koji krase zidove Crkve Svetog Đorđa, naslikani su rukom veštih majstora... Da je Staro Nagoričino zadužbina kralja Milutina potvrđuju: ktitorski natpis na ulazu u crkvu, portreti kralja Milutina i kraljice Simonide na severnom zidu, koji su danas veoma oštećeni, kao i kraljev monogram uklesan na kapitelu stuba u priprati.

Emisija o Starom Nagoričino je priča o najreprezentativnijoj Milutinovoj zadužbini na tlu današnje Severne Makedonije, ali je i podsećanje na veliku graditeljsku delatnost i umetničke domete srednjovekovne Srbije za vreme vladavine Nemanjića.

Emisija je realizovana uz blagoslov Srpske pravoslavne crkve i Njegove Svetosti Patrijarha srpskog g. Porfirija, blagoslov Makedonske pravoslavne crkve OA i Arhiepiskopa Ohridskog i Makedonskog g. Stefana i uz blagoslov Kumanovsko-osogovske eparhije i mitropolita g. Grigorija.

Pored materijala koji je ekipa RTS-a snimila na terenu u Severnoj Makedoniji, za realizaciju emisije korišćen je arhivski materijal, forografije i crteži iz Fotodokumentacije Narodnog muzeja Srbije, kao i fotografije dr Bojana Popovića, prof. dr Tatjane Starodubcev, zografa Zorana Jovanovića, prof. dr Svetlane Smolčić Makuljević.

Duhovne pesme Svetog Vladike Nikolaja Velimirovića i Isaije Srbina u izvođenju vokalne solistkinje Jovane Baraksadić.

U ulozi monaha je Miloš Milovanović.

Odabrane odlomke iz knjige Stanislava Krakova Kroz zemlju naših kraljeva i careva, monografije prof. Branislava Todića Staro Nagoričino i knjige Milutina Stančića Zapisi iz Makedonije, čitao Dragan Vučelić.

Autor i urednik serijala: Svetlana Ilić

Scenaristi: Svetlana Ilić, dr Bojan Popović

Izvršni producent: Svetlana Bandić

Glavni organizator: Miloš Milovanović

Stručni konsultant: dr Bojan Popović

Stručni saradnik na terenu: mr Momčilo Pavlović

Art direktor i dizajner serijala: Dragan Bulović

Scenograf: Snežana Popović

Kostimograf: Suzana Gligorijević

Muzički urednik: Ana Kulić

Dron operateri: Jakov Ognenovski, Dejan Petkovski, Marjan Ognenovski

Snimatelj zvuka: Damjan Popadić

Dizajner zvuka: Srđan Filipović

Vođa rasvete, rasvetljivač: Nenad Vlatković, Milan Mihajlović

Asistenti snimatelja: Saša Todorović, Aleksandar Stojković

Direktori fotografije: Milan Ilić, Hadži Vladan Mijailović

Kolor korekcija: Nikola Stankić

Montaža: Aleksandra Virijević Pavlek



Label and copyright: Radio-televizija Srbije

Zabranjeno svako kopiranje video i/ili audio snimaka i postavljanje na druge kanale!