«Ghetto Action»: jak AK próbowało przebić się do płonącego getta warszawskiego

W tym filmie krok po kroku odtwarzana jest jedna z najbardziej kontrowersyjnych i jednocześnie najmniej rozumianych historii II wojny światowej: jak Armia Krajowa i polskie podziemie próbowały realnie pomóc powstańcom w getcie warszawskim. Od szturmu oddziału kpt. Józefa Pszennego „Chwackiego” na mur przy Bonifraterskiej 19 kwietnia 1943 roku, przez walki na Okopowej i Placu Muranowskim, aż po ewakuacje kanałami i radiowe meldunki do Londynu – film pokazuje tę historię z perspektywy inżynierii, logistyki i brutalnej matematyki pola walki.

W materiale zobaczysz, jak wyglądał mur getta jako pełnowartościowa fortyfikacja – trzy metry cegły, beton, drut kolczasty i posterunki S.S. – oraz jaką przewagą dysponowały oddziały Jürgena Stroopa: wozy pancerne, miotacze ognia, MG-42, artyleria i profesjonalna łączność radiowa. Na tym tle pokazana jest desperacka próba przebicia się z aryjskiej strony: miny budowane z trotylu wyciąganego z niewybuchów, Steny ze zrzutów, granaty „filipinki” i „sidolówki” oraz kilka minut ognia, który miał otworzyć fizyczny wyłom w murze – i dlaczego fizyka eksplozji okazała się bezlitosna.

Film szczegółowo omawia akcję na Bonifraterskiej: rozwinięcie oddziału w otwartej „studni” ulicy, pierwsze minuty przewagi dzięki zaskoczeniu, moment, w którym MG-42 zamieniają ulicę w „ścianę ołowiu”, dramat saperów niosących miny w strefę śmierci, nieudane wysadzenie muru i odwrót pod ogniem z wynoszeniem ciał „Młodka” i „Orlika”. To studium tego, jak wygląda nieudana operacja z taktycznego punktu widzenia – i dlaczego mimo porażki militarniej dla getta liczył się sam fakt, że „biją się za murem”.

Dalej przeniesiesz się na Okopową i Plac Muranowski: działania oddziału „Osy”, wsparcie Korpusu Bezpieczeństwa kpt. „Bystrego”, współpracę z Żydowskim Związkiem Wojskowym, walki, nad którymi przez chwilę powiewały razem biało-niebieska i biało-czerwona flaga. Film pokazuje, co dało realne wsparcie materiałowe A.K. – dziesiątki pistoletów, setki granatów, domową produkcję broni – i jak prymitywna chemia koktajli Mołotowa potrafiła „udusić” niemieckie transportery opancerzone.

Osobny segment poświęcony jest „wojnie kanałowej”: akcjom ewakuacyjnym, topografii warszawskich kanałów, marszom w ciemności po pas w ściekach, niemieckim kontrdziałaniom (granaty, gaz, tamy z karbidem) oraz pracy przewodników, którzy z planem kanałów w głowie wyprowadzali uciekinierów z getta na aryjską stronę. Zobaczysz też kulisy radiowej wojny informacyjnej – radiostacje podziemia nadające meldunki o powstaniu do Londynu, ryzyko namierzenia przez wozy goniometryczne i szokującą różnicę między dramatem depesz z Warszawy a chłodnym językiem alianckich komunikatów.

W ostatniej części film analizuje raport Stroopa jako niezamierzony dowód skali polskiej pomocy: wzmianki o „polskich bandytach” atakujących pierścień wokół getta, o dostawach broni i próbach ucieczek, a także krwawą cenę tej solidarności – łapanki, egzekucje, aresztowania i utratę najlepszych żołnierzy Kedywu. To opowieść nie o łatwych osądach, ale o trudnej logistyce solidarności w realiach Holokaustu i okupacyjnego miasta.

Jeśli interesuje Cię powstanie w getcie warszawskim, getto warszawskie, Armia Krajowa, polsko-żydowski ruch oporu, kanały warszawskie, raport Stroopa i realna skala polskiej pomocy dla walczącego getta, ten film da Ci uporządkowane, oparte na źródłach spojrzenie na temat, który wciąż budzi emocje. Obejrzyj do końca i napisz w komentarzu, jak oceniasz decyzje dowództwa A.K. i sens tej walki „po stronie przegranych”.

#GettoWarszawskie
#PowstanieWGetcieWarszawskim
#ArmiaKrajowa
#PolskiePaństwoPodziemne
#ŻOB
#ŻZW
#JozefPszenny
#Bonifraterska
#Muranów
#KanałyWarszawskie
#RaportStroopa
#Holokaust
#IIWojnaŚwiatowa
#Warszawa1943
#HistoriaPolski
#HistoriaIIWojnyŚwiatowej
#RelacjePolskoŻydowskie
#DokumentHistoryczny