Jak wyglądały gminy wczesnochrześcijańskie? Co o zmianach we wczesnym chrześcijaństwie mówi Didache?

Doceń naszą pracę i postaw nam kawę! https://buycoffee.to/podcasthistorykow

„Didache” czyli „Nauka Dwunastu Apostołów” to bardzo archaiczny tekst wczesnochrześcijański, przez niektórych autorów antycznych uważany wręcz za tekst natchniony. Przez wieki jego treść pozostawała jednak dla nas nieznana. Jego ponowne odkrycie w 2 poł. XIX w. wywołało na nowo dyskusje dotyczące tego, w jaki sposób narodziła się chrześcijańska obrzędowość oraz jak wyglądały struktury wczesnych wspólnot, znajdujących się na jeszcze na etapie przejścia między starym, bardziej charyzmatycznym, a nowym, ściśle hierarchicznym, modelem funkcjonowania.

Co znajdziesz w odcinku?
00:00 Wstęp
01:22 Jaki był prawdziwy tytuł Didache?
07:39 Co zawierało Didache?
12:08 Odkrycie tekstu dla nauki. Zachowane kopie
18:36 Znajomość i znaczenie Didache dla autorów starożytnych
27:13 Pochodzenie geograficzne i datowanie Didache
31:34 Relacja Didache do tekstów ewangelicznych - Modlitwa Pańska "Ojcze Nasz"
40:07 Didache jako świadectwo zmian w gminach wczesnochrześcijańskich
47:38 Obrzędy wczesnochrześcijańskie według Didache - Dzień Pański i Chrzest
54:50 Eucharystia bez wspomnienia Ostatniej Wieczerzy i Męki Pańskiej
58:58 Podsumowanie i zakończenie

Errata: Slajd od 44 min. 15 sek. - zdublowało się słowo "dary"; jest "2 Tm 3", powinno być: "1 Tm 3"

Autorzy Podcastu:
Sławomir Poloczek, historyk starożytności (doktorat na Wydziale Historii UW), specjalizujący się w badaniach nad dziejami religii hebrajskiej, wczesnym chrześcijaństwem i relacjami obu wobec "pogańskich" kultur ościennych. Publikacje naukowe: https://uw.academia.edu/S%C5%82awomir...

Piotr Łapiński, historyk niepraktykujący, pasjonat historii i dobrych opowieści.

Źródła (wybór)
Nauka Dwunastu Apostołów (Didache), tłum. A. Świderkówna, (w:) Pierwsi świadkowie. Pisma Ojców Apostolskich, tłum. A Świderkówna, red. M. Starowieyski, (wyd. II), Kraków 2010, s. 33-40 [polskie tłumaczenie „Didache”]
The Apostolic Fathers, t. I, ed., tłum., oprac. B. Ehrman, (LCL 24) Cambridge MA-London 2003, s. 405-443 [wydanie tekstu greckiego „Didache” wraz z opracowaniem]
La Doctrine des douze apôtres (Didachè), ed. tłum. oprac. W. Rordorf, A. Tulier, (SCh 248), Paris 1978 [wydanie tekstu greckiego „Didache” wraz z opracowaniem]
Novum Testamentum Graece et Latinae, ed. E. Nestle, K. Aland, B. Aland et al., (wyd. 26) Stuttgart 1979
Euzebiusz z Cezarei, Historia kościelna. O męczennikach palestyńskich, tłum. oprac. A. Lisiecki, Poznań 1924 (repr. Kraków 1993)
Eusebius von Caesarea, Kirchengeschichte, ed. E. Shwartz, (GCS) Leipzig 1914 [wydanie tekstu greckiego dzieła Euzebiusza]
Klemens Aleksandryjski, Kobierce zapisków filozoficznych dotyczących prawdziwej wiedzy, t. I, tłum. oprac. J. Niemirska-Pliszczyńska, Warszawa 1994
Klemens Aleksandryjski, Wychowawca, tłum. oprac. M. Szarmach, Toruń 2012
Podstawowa literatura przedmiotu (wybór):
B. Ehrman, Nowy Testament. Wprowadzenie do literatury wczesnochrześcijańskiej, Warszawa 2014, zwł. S. 159-205
Po Jezusie. Pierwsze wieki chrześcijaństwa, R. Dupont-Roc, A. Guggenheim (red.), tłum. R. Zajączkowski, red. naukowa S. Poloczek, Lutynia 2022
The Didache in Modern Research, J.A. Draper (red.), Leiden-New York- Köln 1996
A. Garrow, The Gospel of Matthew's Dependence on the Didache, London-New York 2004
J. Schwiebert, Knowledge and the Coming Kingdom. The Didache's Meal Ritual and its Place in Early Christianity, London-New York 2008
N. Pardee, The Genre and Development of Didache, Tübingen 2012
A. Drimbe, „The Didache – Between Canons and Canonicity”, Plērōma 1 (2019), s. 105-147
R. Knopf, Commentary on Didache and on 1-2 Clement, transl. J.N. Cerone, Eugene OR 2023


Tagi: Biblia, wczesne chrześcijaństwo, biblistyka, historia, teologia, papirologia, papirusy, protoortodoksja, ortodoksja, wykopaliska, apokryfy, Jezus, ewangelie, kanon Nowego Testamentu, Ewangelia Mateusza, Ewangelia Łukasza, Ojcowie Apostolscy, Papiasz z Hierapolis, Euzebiusz z Cezarei, Rzym, chrześcijaństwo syriackie, parafrazy biblijne, audiobook, Modlitwa Pańska, Ojcze Nasz, liturgia, kult, obrzędy, Didache, Nowy Testament, apostołowie, prorocy, biskupi, diakoni, List Barnaby, Klemens Aleksandryjski, Ignacy z Antiochii, kanon Biblii, Bart Ehrman, krytyka tekstu, paruzja, eschatologia, eucharystia, chrzest, sakramenty, starożytność, antyk, późny antyk, religioznawstwo