تراژدی مده‌آ : داستان زنی که یونان را به هم ریخت - اثر اورپید

حمایت مالی اختیاری از کانال دیپ استوریز
  / deeppodcastiran  
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
:music by
@incompetech_kmac Kevin MacLeod
@ScottBuckley
under Creative Commons Attribution: https://creativecommons.org/licenses/...
___________________________________________________________________________________
اگر طراح هر کدام از طرح‌های استفاده شده در این ویدئو رو میشناسید یا خودتون طراح آثار هستید، به ما ایمیل بزنید تا اسمتون رو به عنوان طراح اعلام کنیم.
If you own any of the arts that we used in this video, or you know the artist of any of them, please contact us via email to give you the credit.
[email protected]
ـــــــــ
مده‌آ از مردمانی بود که در حاشیه‌ی دریای سیاه زندگی میکرد. جایی که برای یونانیان باستان لبه ی جهان شناخته میشد. او یک ساحره ی قدرتمند و دخترِ پادشاهِ شهرِ کولیخوسه.
ما جیسون رو هم داریم. جیسون قهرمان بزرگ یونانی و رهبر آرگوناتهاست. آرگونات ها گروهی از پهلوانان بودند و اسمِ اونها برگرفته از نام کشتیشون ، آرگو ، بود. جیسون به همراه آرگونات ها در جستجوی پشم زرین به منطقه کولیخوس میرن.
آنها به دستور پیلیاس باید پشم طلایی را به چنگ می آوردند. شاه آئیتس، پادشاه کولخیس و پدر مده‌آ، از پشم زرین محافظت میکند. اونکه خودش هم یک جادوگر است برای جیسون حریف قدری محسوب می شد. طبق افسانه های یونان باستان سفر جیسون با آرگونات ها پیش از ماجرای اسب تروا اتفاق می افتد و این نخستین یورش دریایی یونانیان به سمتِ مردمان شرقیه. تله هایی که آئیتس در راه رسیدن به پشم زرین قرار داده است دستیابی به آن را غیرممکن می¬کند.
جیسون و آرگونات ها پس از ماجراهای بسیار به کولخیس میرسند. در آنجا از موانعی رد میشن تا به محل نگهداری پشم زرین میرسند. اژدهایی وحشتناک از پشم زرین محافظت میکند. جیسون نمیداند چطور با اژدها درگیر بشه.
در اوج ناامیدی مده‌آ سر میرسد . مده آ به جیسون میگه : اگر مرا به یونان ببری و با من ازدواج کنی کمکت میکنم پشم زرین را به چنگ آوری. جیسون که دل خوشی از جادو و جادوگری ندارد، شرط رو میپذیرد. مده‌آ او را از موانعی رد میکند و به کنار اژدها میبره. در آنجا اژدها را خواب میکند. جیسون هم از فرصت استفاده میکند و پشم را از روی درخت بلوط برمیدارد. بعد هم به همراه آرگوناتها با کشتی فرار میکنند. پدر مده‌آ وقتی متوجه این اتفاق میشود با کشتی به دنبالشون میرود. مده‌آ که برادرش رو هم با خودش برده ، برادر را جلوی چشمان پدر میکشد و تکه تکه میکند تا پدر از تعقیب آنها دست بردارد. این جنایت هولناک از نظر
جیسون نابخشودنی است اما اون چاره ای نداره چون عهد کرده تا با مده‌آ ازدواج کند. در عین حال جیسون میداند که در ازدواج با یک ساحره سعادتی وجود نخواهد داشت.
مده‌آ و جیسون پس ازماجراهای بسیاری به یولکوس باز میگردند. جیسون متوجه میشود که پدرش مرده است و عموش، یعنی پیلیاس به ناحق بر مسند پادشاهی نشسته است. جیسون تصمیم میگیرد تا مخالفتی نکند و اجازه بده عموش، پیلیاس تا آخر عمر به پادشاهی اش ادامه دهد. مده‌آ که آرزوی ملکه شدن را در سر دارد به دختران پیلیاس میگوید: من میتوانم کاری کنم که پدرتان دوباره جوان شود. آن¬ها در ابتدا باور نمیکنند. مده‌آ برای اثبات حرفهایش، در دیگ بزرگی معجونی سحرآمیز میریزد و بعد هم یک قوچ پیر را تکه تکه میکند و درون دیگ میریزد. مده‌آ وردی میخواند، ناگهان بره‌ای جوان و شاداب از درون دیگ بیرون میاد. دختران پیلیاس با دیدن این صحنه، به مده‌آ اعتماد میکنند. اونها پدر پیر خودشون رو میکشند، تکه تکه میکنند و درون دیگ میریزند. اما وقتی دختران از مده‌آ میخواهند تا پدرشان را زنده کند، مده‌آ از این کار سرباز میزند و ورد را نمیخواند.
مردم شهر که میفهمند مده‌آ چه کاری انجام داده اون و جیسون رو به همراه دو فرزندشان را از شهر بیرون میکنند. زن و شوهر آواره‌ی کورینت میشوند تا آنکه در آنجا شانس دیگری به آنها رو میکند. کرئون حاکم کورینت تنها یک دختر دارد به نام دوشیزه گِلوسی . کرئون به جیسون میگوید میتوانی با او ازدواج کنی ولی به شرط آنکه این جادوگر را از خود دور کنی. جیسون که هرگز مده‌آ را دوست نداشت با این پیشنهاد موافقت میکند.
اورپید ، تراژدی مده‌آ را در سال 431 پیش از میلاد نوشت. تأثیر مده‌آ بر ادبیات تا قرنها بعد ادامه داشت. این اثر به عنوان نمونه‌ی اولیه‌ای از سبک ملودرام شناخته میشود.
اورپید در این نمایشنامه از کاراکتر مده‌آ بهره میگیرد تا قصه‌ی خودش را به شکلی که میخواهد روایت کند. هنر اورپید این است که این موقعیت را به یک درام خانوادگی تبدیل کرده و مسائلی رو در رابطه‌ی زن و شوهری مطرح میکنه. مسائلی که هنوز هم کاربرد دارند و کهنه و از مد افتاده نشده‌اند.
اورپید در این نمایشنامه بر جنبه‌های شرورانه ی کاراکتر اسطوره‌ایِ مده‌آ تأکید کمتری کرده . روایت مسلط در اینجا زنی بی پناه و رهاشده است.
اینکه اون برای انتقام از شوهرش ، جیسون فرزندانش رو میکشد تفسیرهای مختلفی دارد. از طرفی نگاه یونانی به شرقی ها غیر قابل انکار است. چونکه مده‌آ یک خارجی، بربر و جادوگر است.
نمایشنامه ی مده‌آ بارها روی صحنه رفته و بازیگران زن پرقدرت و حرفه ای دوست دارند حداقل یکبار در زندگی نقش مده‌آ را بازی کنند. دو نسخه ی سینمایی معروف آن به کارگردانی پیر پائولو پازولینی و لارس فون تریه ساخته شدند.
گلوسی یک مقدار فکر میکنه و بعد هم نظرِ جیسون رو میپذیره. ساعتی بعد ، جیسون از خونه خارج میشه، وقتی جیسون منزل رو ترک میکنه گلوسی پیشکش ها را باز می کند: آن ردا را بیرون می آورد می پوشد و تاج رو هم بر سرش می گذراد و جلوی آینه خودش را می بیند. او چند بار می چرخد و خودش را ورانداز می¬کند.
ناگهان رنگ چهره اش دگرگون می شود، پریشان می شود