PSİKOLOJİDE ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ-BETİMLEYİCİ VE TANIMLAYICI YÖNTEMLER-İSTATİSTİKSEL YÖNTEMLER

#evokul #psikoloji #felsefe #evdeeğitim #sosyoloji
Psikolojinin Kullandığı Bilimsel Yöntemler
Bilimlerin amacı, olaylar hakkında kanıtlanabilir bilgiler elde etmektir. Bu amaca erişmek için izledikleri sistemli yola, her türlü araştırma tekniğine yöntem denir ya da yöntem, doğa ve toplumsal olayları anlamak ve açıklamak için belli kural ve ilkelerden yararlanarak izlenen sistemli ve düzenli yollardır.
BETİMLEYİCİ VE TANIMLAYICI YÖNTEMLER
Betimleme, araştırma konusunun özelliklerini sistematik biçimde sıralamaktır. Tanıma ve tanımlama amacıyla yapılır. Betimleme sözel olabileceği gibi sayısal da olabilir. Betimleme ve tanımlama amacıyla tarama yöntemi, gözlem, görüşme ve vaka incelemesi yöntemlerinden yararlanılır.
a)Tarama Tekniği:Belirli bir sorunla ilgili olarak geniş bir evrenden derinlemesine ayrıntılı ve kapsamlı olarak bilgiler elde etmek üzere başvurulan yöntemdir. Örneğin Bilgisayar oyunlarının gençler üzerindeki etkisini araştırmak istiyorsak bu konuda hazırlayacağımız test ve anketlerden yararlanırız.
Anket Sorularında Bulunması Gereken Özellikler:
1-Sorular anket uygulanan grubun eğitim ve kültür düzeyine uygun olmalıdır
2-Kolay ve cevaplamaktan kaçınılmayacak sorular başta yer almalıdır.
3-Cevaplayana cevaplama kolaylığı sağlanmalıdır.
4-Anket soruları veri toplama amacına hizmet etmelidir 5-Sorular açık, anlaşılır bir dille yazılmalıdır. 6-Anket soruları genelden özele doğru düzenlenmelidir.7-Sorular kişiyi sıkmayacak ve kaçamak cevap vermesini önleyecek şekilde olmalıdır.
Görüşme (Mülakat) :
İncelenen insanın, duygu, düşünce, davranış ve tutumlarını saptamak amacı ile yüz yüze yapılan sözlü söyleşidir. Güvenilir bir görüşme için görüşmecinin alanında uzman olması, ortamın ve görüşme süresinin, görüşülen insanı olumlu ya da olumsuz yönde etkilemeyecek biçimde düzenlenmesi gereklidir.
Vaka incelemesi:
Bu yöntemde araştırmacı kişinin kendisi, ailesi, arkadaşları ve diğer ilgililerle konuşarak bilgiler elde eder. Bazı durumlarda olayı derinliğine incelemek gerekebilir. Kişinin geçmiş yaşantısı, geçirdiği kaza hastalık gibi önemli olaylar ve ilişki kurduğu kişilerin bilinmesi gerekir. Araştırmacı davranışların nedenlerini ortaya koyarken bu bilgilerden yaralanır.
İstatistiksel (Korelasyonel) Yöntemler
Psikoloji araştırmalarından elde edilen verilerin büyük bir kısmı sayısal verilere dayanır. Bu bilgilerin ne anlama geldiğini ve bunlardan ne şekilde geçerli sonuçlar çıkarılabileceğini bilmek gerekir. İstatistiksel yöntemler, bu amaçla kullanılır. İstatistik, sayı ile belirtilen verilerin elde edilmesinde, sınıflandırılmasında ve sunulmasında kullanılan bir yöntemdir.

KORELASYONEL YÖNTEM
İki değişken arasındaki ilişki –bağıntı miktarını ve yönünü sayısal değerlerle belirlemeyi sağlayan istatistik tekniğidir.
Birlikte değişme gösteren olaylar arasında neden –sonuç ilişkisi kurulabilecek bir bağıntı olup olmadığını anlamaya yönelik bir istatistik tekniğidir.
Korelasyon katsayısı, bağımsız değişkenler arasındaki ilişkinin yönü ve büyüklüğünü belirten katsayıdır.
Bu katsayı, (-1) ile (+1) arasında bir değer alır.
Pozitif değerler doğrusal orantılı ilişkiyi;
Negatif değerler ise ters orantılı bağıntıyı belirtir.
Korelasyon katsayısı (0) ise söz konusu değişkenler arasında bir ilişki yoktur.
(-1) ila (0 )arasında çıkan ilişki negatif korelasyonugösterir.
(0) ila(+1) arasında çıkan ilişki ise pozitif korelasyonugösterir
Örneğin; deneme sayısı ile hata miktarı arasında negatif korelasyon vardır yani deneme sayısı arttıkça hata miktarı azalır başka bir deyişle iki değişken arasında ters orantı vardır ve korelasyon -1'e yakındır.
Zekâ düzeyi ile öğrenme düzeyi arasında pozitif korelasyon vardır yani zeka düzeyi arttıkça öğrenme düzeyi artar başka bir deyişle iki değişken arasında doğru orantı vardır ve korelasyon +1'e yakındır.
Sarışın olmak ile
Deneysel Yöntem:Doğal gözlem(veri toplama), varsayım (Hipotez) ve deneyleme aşamasından geçer.
1-Doğal Gözlem :İncelenen olayların kendi doğal ortamında, müdahalede bulunulmaksızın gözlemlenmesidir. Örnek: Bir annenin Arkadaşlarıyla oyun oynayan çocuğu ona belli etmeden izlenmesi.
Aktif (Katılımlı Gözlem):Gözlenen olaya gözlemcinin de katılıyor veya gözlemin koşularını kendisi oluşturuyor ise bu gözlem türü aktif gözlemdir. Örnek:Bir anaokulu öğretmeni çocuklarla birlikte oynarken onların davranışlarını gözlemlemesi veya Bir araştırmacının mahkum gibi cezaevine girip gözlem yapması.
2 –Hipotez ( Denence):Bir olayı açıklayabilmek için gerçek kabul edilen ve deneylerle henüz temellendirilmemiş iddiadır.
Verilerin toplanmasından, yapılan ilk gözlemlerden sonra olaylar arasında nedensellik ilişkisi gösterdiği varsayılan ilk -geçici açıklamadır.
Örneğin;sinop anadolu Lisesi’nde kız öğrenciler daha başarılıdır. Bu araştırmaya konu olacak hipotezimizdir. Yapılan araştırma sonunda bu hipotezimiz doğrulanır veya yanlışlanır.
Psikolojide gözlem yapılırken fotoğraf makinesi, kamera, tansiyon ölçme aracı, beyin elektrosu gibi araçlar kullanılabilir. Gözlem odaların